Het NPLG is een van de grootste projecten van het demissionaire kabinet. Voor de komende jaren is ruim 24 miljard euro uitgetrokken om te werken aan „een vitaal landelijk gebied met een gezonde natuur”.

Van de plannen die in het milieueffectrapport staan, worden vooral op middellange of lange termijn positieve effecten voor het milieu verwacht. „Dat wringt met de doelen die juist op korte termijn gehaald moeten worden”, schrijft de commissie. Die noemt het daarom „essentieel” om nader onderzoek te doen.

Adviezen van de commissie gelden als gezaghebbend, maar de minister is niet verplicht ze op te volgen. „We gaan dit advies bestuderen en nemen het mee in de verdere ontwikkeling van het NPLG”, laat een woordvoerster van Van der Wal weten. Zij wijst erop dat het perspectief voor de landbouw een voornaam punt was in het landbouwakkoord dat het kabinet met belangenorganisaties had willen sluiten. Het overleg daarover klapte.

„Duurzame en innovatieve vormen van landbouw kunnen aanzienlijk bijdragen aan de doelen”, schrijft de commissie verder. Duidelijkheid over de landbouw van de toekomst vindt ze zeer belangrijk. „Een toekomstperspectief voorkomt bijvoorbeeld dat provincies en agrariërs nu investeringen doen die, soms al op korte termijn, niet passen bij de doelen.”

Passages van het milieueffectrapport die wel iets zeggen over de landbouw, zijn uitsluitend negatief, merken de deskundigen verder op. Terwijl verduurzaming ook positieve effecten voor de landbouw kan hebben: „Denk aan verbetering van de water- en bodemkwaliteit, beschikbaarheid van zoetwater en de aanwezigheid van groenstroken en houtwallen.”

Volgens de commissie heeft de overheid ook nog te weinig aandacht voor verschillen tussen gebieden en voor de vraag in hoeverre maatregelen „onderling botsen of elkaar versterken”. Het thema gezondheid is bovendien „te beperkt ingevuld”.