Partijen als de NVU moeten laveren tussen het eigen racistische en neonazistische gedachtegoed en de wet. Om niet in aanraking met justitie te komen, worden radicale uitspraken en het in het openbaar dragen van symbolen van het Derde Rijk achterwege gelaten.

Officieel vaart de NVU ook een volksnationalistische koers, terwijl de leden zich vooral zien als nationaal-socialisten. Dat de partijvergadering zaterdag plaatsvond is niet toevallig want 20 april is de geboortedag van Adolf Hitler. De NVU organiseert ieder jaar rond deze datum een bijeenkomst, waaraan ook Duitse neonazi’s deelnemen.

Bij de afgelopen gemeenteraadsverkiezingen deed de NVU in vier gemeenten mee, maar haalde nergens een zetel. De neonazi’s wijten dat aan de opkomst van Pim Fortuyn. „Hij zegt over buitenlanders en asielzoekers wat wij ook al jaren zeggen. Daarmee maait hij het gras voor onze voeten weg”, stelt de Arnhemse neonazi Kusters.

De enige oplossing is volgens hem dat de NVU ook in het openbaar een radicalere koers gaat varen. Het partijprogramma zal worden herschreven. „Daarin komt dan ook te staan dat we vinden dat werkloze buitenlanders het land uit moeten”, zegt Kusters. Hij vreest niet dat justitie de partij vaker op de korrel gaat nemen. „Dankzij Fortuyn kunnen we verder gaan dan voorheen.”

Ondanks het debacle bij de raadsverkiezingen gaat de NVU volgend jaar in ieder geval in Gelderland deelnemen aan de verkiezingen voor de Provinciale Staten. Ook staat er een demonstratie in het najaar op het programma. Waar die wordt gehouden, wilde Kusters nog niet zeggen.