Weer warmer wordend water
Gooi niet gemakzuchtig de tuin vol met grijs grit, maar maak er een kleine oase van, waar ook padden en salamanders een koel plekje kunnen vinden.
In managementboeken vind je naast veel andere sprookjes ook het verhaal over de kikker die lijdzaam in een pan water zou blijven zitten als de temperatuur geleidelijk naar het kookpunt wordt opgevoerd. Wie als kind ooit zo’n kwieke kwaker heeft gevangen weet dat hij, als je hem in een lege emmer zet, er meteen weer uitspringt. Maar voeg je een laagje water van zo’n 5 centimeter toe, dan kan het beestje zich niet meer afzetten op de bodem en ook niet via de gladde wand de bovenrand bereiken. Ontsnappen lukt niet meer. In een pan met water is dat net zo. De kikker wil er wel uit maar kan er niet uit.
Hetzelfde geldt voor mensen in langzaam verslechterende klimaatomstandigheden die weg willen maar dat niet kunnen. Bijvoorbeeld omdat ze tegen grenzen aanlopen. Als je hun verwijt dat ze laks of onwillig zijn, doe je hun net als de kikker onrecht. Slachtoffers van woestijnvorming of van zeespiegelstijging worden tegengewerkt door veroorzakers van de klimaatopwarming, zoals materialistische managers. Zulke kille kikkers zouden zelf eens met vuur onder hun kikkerbillen op de blaren moeten zitten.
Migratie
Inmiddels stijgen de temperaturen van oceanen en zeeën ongekend snel, vooral aan het oppervlak en in ondiepe kustwateren. Veel mensen reageren lauw op het nieuws dat de gemiddelde temperatuur op aarde met meer dan anderhalve graad is gestegen. Pas als ze zelf zo’n verhoging hebben, gaan ze koortsachtig op zoek naar een remedie.
Bij hogere temperaturen bewegen moleculen sneller en verlopen chemische processen heftiger. In levende wezens gaan dan bijvoorbeeld essentiële eiwitreacties mis. Opwarming dwingt waterdieren, die niet kunnen zweten, naar koeler water te zwemmen. Planten en koralen lukt dat niet: die gaan dood. Warmer wordend water leidt zo tot migratie en verschuivende leefgemeenschappen. Met vissen en kreeften verdwijnen vissers en schepen.
Landrotten blijven evenmin onberoerd: meer thermische energie in zeewater leidt tot meer verdamping en tot sterkere stormen en steviger stortbuien. En tot gewijzigde weerpatronen, waardoor extreme droogte vaker voorkomt. Daardoor warmen ook zoetwatersystemen op en verslechteren de leefomstandigheden daarin. Lozing van restwarmte verergert dat, dus slim dat GroenLinks-PvdA en SGP belastingheffing daarop voorstellen om dat te weren. Wel vreemd dan dat de SGP vier nieuwe kerncentrales wil. De huidige produceert in Borsele stroom voor zo’n half miljoen elektrische kacheltjes van 1 kilowatt maar loost tegelijkertijd de warmte van een miljoen van die kacheltjes in de Westerschelde. Met vier grote units erbij zou dat tien keer zo veel worden. Goed voor de fiscus dan, ware het niet dat niemand die veel te dure atoomstroom koopt, nu wind en zon steeds meer het net vullen met een overvloed aan goedkope, koelwaterloze elektriciteit.
Bij weersafhankelijke systemen die altijd te veel of te weinig produceren, kan voor leveringszekerheid beter geïnvesteerd worden in opslag dan in opwekking. Dat geldt voor energie net als bij water: buffers helpen tegen zowel overstromingen als droogte. Politici kunnen dat ook zelf narekenen, als ze in plaats van een mediatraining eens een basiscursus natuur en techniek zouden volgen. Dan kunnen ze meteen als praktijkoefening bij de renovatie van hun parlementaire onderkomen Den Haag blij maken met een goedkoop groen symbolisch waterwerk: een Binnenhofvijver vol kwakende kikkers die elkaar vliegen afvangen.
Iedereen ondervindt de gevolgen van de opwarming van de aardse waterkringloop en zal er iets mee moeten doen. Maatregelen om de uitstoot van broeikasgassen te verminderen en om migratie te reguleren vereisen internationale samenwerking. Daar is dan wel politiek draagvlak voor nodig en dus voldoende kennis en inzicht en motivatie bij de burgers. Dat begint thuis, bij de opvoeding van elke nieuwe generatie. Gooi dan niet gemakzuchtig de tuin vol met grijs grit, maar maak er een kleine oase van, waar ook padden en salamanders een koel plekje kunnen vinden. Voorkom dat kinderen kikkers alleen uit sprookjes kennen en daarin gaan geloven. Laat hen spelenderwijs leesvaardigheid opdoen in het prachtige boek van de schepping. Dan leren ze pas echt het belang van levend water kennen.
De auteur is adviserend ingenieur.
