Ds. J. Belder tijdens RD-debatavond: Wie de oude aarde niet eert, is de nieuwe niet weerd
De suggestie om een varken als huisdier te nemen. Inzicht in wat echt voldoening brengt. En een rooms-katholieke pastor die de lachers op zijn hand kreeg.
Dat waren drie ingrediënten van de RD-debatavond in het kader van de Week van de Schepping. De bijeenkomst in Driestar educatief in Gouda trok dinsdagavond zo’n 170 bezoekers en stond in het teken van ”Genieten van genoeg”.
Emeritus predikant ds. J. Belder nam in een column de mens als rupsje-nooit-genoeg op de hak. Hij schetste hoe de mens altijd maar meer wil en zo de schepping verwoest. „Zelfs diepzeeën en buurplaneten vormen een nieuw wingewest. Er komt een grondstoffenstrijd op de zeebodem en in het groot heelal. Een nieuwe goudkoorts wacht. Wie zal als eerste beginnen met het ontginnen van de maan? Er staat een nieuwe generatie koperdieven op.” Om voedselverspilling te voorkomen opperde de predikant een nieuw huisdier. „Waarom nemen we geen varken in plaats van een hond of een kat? Dat is pas duurzaam.”
Belder hekelde in zijn column verder vervuilende bedrijven, vliegenthousiasme en de pakjeseconomie. Tot slot riep hij op goed te zorgen voor de schepping. „De aarde is door God gegeven. We mogen dat als huis bewonen, maar niet zoals een dronken olifant in de porseleinkast. Een rentmeester beheerst niet, maar beheert. Niet als een museumdirecteur of archivaris. Maar hij benut de mogelijkheden in de schepping, zonder het huis leeg te roven en uit te wonen.” En: „Wie de oude aarde niet eert, is de nieuwe niet weerd.”
Herstel relaties
Hoofdspreker Evert-Jan Brouwer, adviseur van Rob Jetten (Economische Zaken en Klimaat), schetste in zijn referaat hoe de consumptie van de gemiddelde Nederlander sinds 1950 op veel vlakken een vlucht nam. At men in 1950 gemiddeld 17 kilogram vlees per persoon per jaar, nu is dat 75. Met een grafiekje toonde hij vervolgens aan dat de tevredenheid in die periode niet toenam. „We worden dus niet gelukkiger als we meer consumeren.”
Brouwer benadrukte de Bijbelse weg naar geluk. „Het leven met God geeft echte voldoening. Bekering is het herstel van relaties. De relaties met God, je naaste en de schepping zijn meer bepalend voor geluk dan alles wat je bezit.” Hij citeerde onder meer Psalm 37 vers 16. „Het weinige dat de rechtvaardige heeft, is beter dan de overvloed van vele goddelozen.”
Brouwer haalde ook Wilhelmus à Brakel aan, die in zijn Redelijke Godsdienst een compleet hoofdstuk wijdt aan tevredenheid. „Brakel zegt dat genoeg niet bestaat in de veelheid van goederen, maar in de vervulling van begeerten. Juist die begeerten zijn volgens hem na de zondeval ontregeld. Die zijn te driftig, te heftig, te gulzig. Bekering houdt onder andere in dat iemands begeerten weer gematigd worden. Net zoals Paulus in de Galatenbrief ook spreekt over de deugd matigheid.”
Debatleider Riekelt Pasterkamp interviewde Nelleke van de Zandschulp van duurzamedame.nl. Die vertelde met haar bedrijfje anderen te willen helpen om duurzamere keuzes te maken. Ze kwam met diverse praktische tips. Zo gaf ze de zaal mee een nee-neesticker op de brievenbus te plakken. „Dat betekent niet alleen minder papier- en plasticafval, maar ook minder reclame die je verleidt tot nieuwe aankopen.”
Maarten van Nieuw Amerongen, lid van denktank Postgroei, benadrukte in een pitch het belang van het loslaten van economische groei. Hij zei dat zes van de negen planetaire grenzen al overschreden zijn. „Niets wijst erop dat we economisch kunnen blijven groeien als we tegelijk op die zes punten weer binnen de draagkracht van de aarde willen leven.” Hij wees daarbij onder meer de Jevons-paradox aan: milieuwinst door schonere techniek wordt vaak teniet gedaan omdat mensen meer gaan consumeren.
Enige paap
Tijdens de forumdiscussie was de Langeraarse pastoor André van Aarle een van de vragenstellers. De „trouwe RD-lezer” kreeg de lachers op zijn hand „als enige paap in de zaal”. In het kader van consuminderen suggereerde hij om het vasten weer in te voeren. „Het is nu de veertigdagentijd. Hoe mooi zou het zijn als reformatorische christenen massaal meedoen met zo’n vastentijd? Door te minderen helpen we elkaar en het klimaat.”
Tijdens de avond werd ook het initiatief ”Zorg voor de schepping” aangekondigd. Initiatiefnemers Evert-Jan Brouwer en Kees Verrips van Imkerij de Werkbij zeiden zich met het netwerk vooral te willen richten op scholen en kerken. Op 1 juni gaat het initiatief officieel van start en krijgt het een definitieve naam.