Gecanceld door kerk en christelijke hogeschool; wie is Israëlische Hananya Naftali?
Het duurt nog ruim een maand voordat hij voet op Nederlandse grond zet, maar nu al maakt zijn komst heel wat los. Een lezing van Hananya Naftali werd de afgelopen week drie keer gecanceld. Maar wie is de Israëlische influencer eigenlijk?
Nee, nee en nog eens nee. Christenen voor Israël (CvI) kreeg afgelopen week driemaal nul op het rekest. De stichting, op wiens uitnodiging de Israëlische influencer naar Nederland komt, was aanvankelijk van plan om op 11, 12 en 13 april achtereenvolgens Ede, Drachten en Dordrecht aan te doen. Maar zowel de Christelijke Hogeschool Ede (CHE), Schouwburg De Lawei in Drachten en de Evangelische Gemeente Jozua in Dordrecht annuleerden het optreden bij voorbaat. Naftali zou extremistisch en te eenzijdig zijn en geen recht doen aan de verschillende stemmen in het debat. CvI zegt nieuwe locaties gevonden te hebben, maar deze vooralsnog geheim te houden.
Het balletje begon te rollen nadat historicus Remco van Mulligen Naftali’s komst naar Nederland bekritiseerde in een opinieartikel in het religieuze magazine Volzin. De tijdlijn van de Israëliër zou volgens de historicus „vol oorlogspropaganda staan”. Daarnaast propageert Naftali volgens hem etnische zuivering en verheerlijkt hij geweld aan de hand van Bijbelteksten. Naftali een podium geven zou niet bijdragen aan „waarheidsvinding, vrede en gerechtigheid”.
Is Naftali een extremist of er is sprake van een hetze? Duidelijk is in ieder geval dat de Israëliër in zijn online-uitingen nog weleens over de schreef gaat. Neem een recente post van hem op X, waarin te zien is hoe twee mensen vanuit de lucht gedood worden. „Het Israëlische leger stuurt twee Hamasstrijders naar hun 72 maagden. Bye bye”, is Naftali’s commentaar bij de video.
Wie de tijdlijn van Naftali bekijkt, kan niet anders concluderen dan dat hij bovenmatig geïnteresseerd is in het conflict tussen Israël en Hamas. De kiem daarvoor werd mogelijk gelegd in zijn jeugdjaren. Naftali ziet in 1995 het levenslicht in Safed. Zijn ouders zijn even daarvoor geëmigreerd uit Hongarije, het land waar tijdens de Tweede Wereldoorlog meer dan een half miljoen Joden afgevoerd en omgebracht werden. Ook na de oorlog, onder het communistisch bewind van de Sovjet-Unie, is het voor religieuzen geen pretje in de atheïstische ‘heilstaat’.
Zijn jonge jaren brengt Naftali door in Noord-Samaria, gelegen op de Westelijke Jordaanoever. Mede door zijn jeugd in betwist gebied en het verleden van zijn familie zal Naftali al vroeg doordrongen zijn geweest van antisemitisme en het belang van een Joodse staat. Dat gevoel wordt versterkt in de zomer van 2014, als er een militair conflict ontvlamt tussen Israël en Hamas, de zogenoemde Operation Protective Edge (Operatie Beschermende Rand).
Leugens
De dan 19-jarige Naftali dient bij een tankbataljon van de IDF, het Israëlische leger, en vecht in de Gazastrook. Als hij tijdens een gevechtspauze de internationale media checkt, valt zijn mond open van verbazing. Duizenden mensen in Europa protesteren tegen Israël vanwege de militaire operatie. „De mainstream media verkondigden totale leugens over het conflict”, zegt hij daar in 2022 over tegen Jewish News Syndicate. „We bombardeerden geen burgers, we vochten tegen Hamas.”
Vanaf dat moment rijst de ster van de jonge Israëliër. Niet vanwege zijn uitzonderlijke militaire prestaties, maar door zijn socialemediaskills. Hoewel hij destijds naar eigen zeggen een verlegen persoon is die nauwelijks Engels kan, begint hij met het online verspreiden van zijn perspectief op het conflict tussen Israël en Hamas. Filmend vanuit een tank of tegen de camera pratend op zijn slaapkamer: overal verspreidt Naftali „de waarheid” over Israël.
Nu, tien jaar later, is de verdediging van Israël voor Naftali allang geen kleine liefhebberij meer. Het is een missie. „Vanaf het moment dat ik opsta tot het moment dat ik ga slapen vertel ik de waarheid over dit land”, zo zegt hij in één van zijn bijna duizend filmpjes op YouTube. Naftali groeide in de tussentijd uit tot een mediapersoonlijkheid en bekende Israëliër. Op Facebook, YouTube, X en Instagram heeft hij in totaal zo’n 2,5 miljoen volgers.
Wat die „waarheid” over Israël volgens Naftali is? De hele wereld, met de VN voorop, heeft het op Israël gemunt. En dat terwijl het land helemaal geen oorlog wil en het beste met de Palestijnen voorheeft. Het echte probleem is Hamas. Zij terroriseert de bevolking en wakkert geweld aan. Israël vecht voor zijn voortbestaan. Het conflict tussen Israël en Hamas is dan ook niet zomaar een conflict. Het is een oorlog tussen twee ideologieën, tussen goed en kwaad, tussen God en de duivel.
Deze stelling onderbouwt Naftali met tal van foto’s en video’s waarin hij weinig ruimte laat voor nuance en inspeelt op gevoel. Waaraan je kunt zien dat Israël het beste voor heeft met de Palestijnen? Israëlische soldaten spelen met Palestijnse kinderen, IDF’ers tillen een gewonde Gazaan in een ambulance, een Israëlische soldaat wandelt hand in hand met een bejaarde Palestijn.
Aan de andere kant is Hamas volgens Naftali enkel gericht op de vernietiging van Israël. En erger nog: de organisatie heeft het slechtste voor met het Palestijnse volk. Beelden van schietende Hamasterroristen in een drukke woonwijk of stenengooiende Palestijnse kinderen bevestigen dat idee.
Swipende consument
Daarmee doet Naftali eigenlijk precies hetzelfde als hij in 2014 de mainstream media verweet: hij kiest er voor slechts een deel van het verhaal te vertellen. Daarin is Naftali overigens lang niet de enige influencer; zwart-wit denken is inherent aan sociale media. Om de aandacht van de swipende consument vast te houden moeten filmpjes kort, snel en duidelijk zijn. Veel ruimte voor grijstinten en nuance blijft er niet over. Bij menig post van Naftali ontbreekt het daarnaast aan gedegen bewijs. Wie zegt dat de Palestijn op het filmpje daadwerkelijk een Palestijn is?
Naftali’s argumentatie is vaak dun, eenzijdig en speelt in op de emotie. „Zijn Joodse nederzettingen een obstakel voor vrede?” is de vraag die hij in een filmpje beantwoordt. „De VN vinden van wel”, legt Naftali uit. „Maar weet je wat het echte obstakel voor vrede is? Palestijnse leiders die terroristen aanmoedigen om aanslagen te plegen. Ze vieren feest als er bij ons doden vallen.” Met klinkende quotes zet hij zijn verhaal kracht bij. „The real obstacle for peace is taking lives, not living lives” (Het nemen van levens is de echte belemmering voor vrede, niet het laten leven). Kritiek op de omstreden nederzettingen wuift Naftali slim en makkelijk weg door direct met een beschuldigende vinger naar de Palestijnen te wijzen. De hand gaat niet in eigen boezem.
Die eenzijdigheid blijkt ook uit een filmpje in 2018 waarin Naftali mensen in Jeruzalem naar hun mening vraagt over de controversiële verhuizing van de Amerikaanse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem. Iedereen in de video is blij met de verplaatsing en steekt de loftrompet over Trump. Geen enkele criticaster komt aan het woord. Wie talloze filmpjes van Naftali bekijkt, krijgt het idee dat heel Israël er zoals hij over denkt. Wie vraagtekens zet bij het aantal burgerdoden, wordt al snel uitgemaakt voor een antisemiet. Wie kritiek heeft op het beleid van de Israëlische regering wordt geframed als anti-Joods.
Dat laatste is overigens niet verrassend. Naftali werkt sinds 2018 met tussenpozen als media-adviseur voor de Likud-partij van premier Netanyahu. Dat hun band hecht is, verklaart een filmpje op Naftali’s Facebookaccount. Daarin houdt ”Bibi” een speech op het huwelijk van Naftali en zijn vrouw India. Sowieso is de influencer politiek betrokken. Hij luncht met plaatsvervangend ambassadeurs en roept diverse landen op de diplomatieke banden met Israël te versterken.
Doneeractie
Hoewel de verdediging van Israël hem naar eigen zeggen aan het hart gaat, slaat Naftali er in financieel opzicht een slaatje uit. Al bij een van de eerste filmpjes die hij op YouTube zet, plaatst hij een link naar een doneeractie. „Help me om Israëls ware gezicht aan de wereld te laten zien”, staat er in de beschrijving. Het is een kunstje dat hij de jaren daarna nog vaak herhaalt. Op zijn socialemedia-account plaatst hij regelmatig links naar doneersites om hem financieel te ondersteunen. Bij Patreon, een van die sites, gaat dat om een maandelijkse bijdrage van tussen de 5 en 50 euro. Wie voor dat laatste bedrag kiest, krijgt niet alleen een gratis mok, maar kan ook persoonlijk in contact komen met Naftali.
Ook op YouTube biedt de Israëliër dergelijke betaalde abonnementen aan van tussen de 3 euro en 25 euro per maand. „Echte aanhangers van Israël” krijgen daarmee toegang tot exclusieve content. Ook kunnen ze live met Naftali chatten over de nieuwste ontwikkelingen in het beloofde land. En niet onbelangrijk, ze krijgen korting in de Israël Store; de webshop van Naftali, die met pro-Israëlshirts en Dode Zeecosmetica, nog het meest wegheeft van een onlinetoeristenwinkel. Het duurste item in de shop is een door een kunstenaar ontworpen sieraad van de twee stenen tafels. Kosten: 12.000 euro.
Zijn drang om Israël wereldwijd te verdedigen maakt Naftali lang niet overal geliefd. Hoewel hij zegt dat de onlinedoodsbedreigingen hem niet veel doen („Ik vrees God, niet de mensen”), heeft hij er dagelijks mee te maken. Ook in eigen land stuit hij op weerstand, doordat hij als Jood in Jezus gelooft. Tegelijkertijd wordt hij vanwege die positie ook gezien als bruggenbouwer tussen Joden en christenen. In die rol belicht hij thema’s die in andere media nauwelijks aandacht krijgen, zoals de christenvervolging in Nigeria.
Maakt dit alles Naftali tot een eenzijdige extremist? Duidelijk is in ieder geval aan welke kant hij staat, welk belang hij daarbij heeft en welke tactieken hij daarvoor inzet. Of hij dan ook gecanceld moet worden is een vraag van een heel andere orde. De vrijheid van meningsuiting tolereert een hoop meningen, en als het goed is ook een stevig –of ongenuanceerd– pro-Israëlgeluid. Als de hele kwestie iets duidelijk maakt, is het wel dat juist dat laatste zowel in seculier als christelijk Nederland erg gevoelig ligt.
Correctie 15 maart 2024, 13.15 uur:
De volgende zin is uit het artikel verwijderd: “Zo gaat er op internet een verwijderde Tweet van hem rond, met daarbij een foto van overleden Palestijnse baby’s. „De wereld zou ons moeten bedanken voor het vernietigen van deze kleine tijdbommen”, zette hij bij de foto.”. Terecht is de redactie erop gewezen dat niet is vast te stellen dat Hananya Naftali deze tweet heeft geplaatst en verwijderd. Volgens Naftali zelf is de tweet gefabriceerd door Iran. Ook dat is niet objectief vast te stellen. Daarom is besloten deze zin te verwijderen.
