Na maanden van speculatie werd maandag officieel bekend dat Von der Leyen zich opnieuw voor de hoogste functie in de Europese Unie kandidaat stelt. Tijdens een persconferentie zei de Commissievoorzitter dat ze zich vooral voorneemt tegen tweespalt binnen Europa te strijden, een gevaar dat volgens haar de basis van de democratie ondermijnt.

VDL, zoals ze in Brussel afgekort wordt genoemd, zal bij de Europese verkiezingen lijsttrekker zijn voor de christendemocratische EVP. Daarmee wordt ze de eerste zittende Commissievoorzitter die zich kandidaat stelt als ”Spitzenkandidat” – Duits voor topkandidaat. In 2014 werd dit systeem ingevoerd om EU-burgers meer zeggenschap te geven bij het benoemen van de voorzitter van de Europese Commissie, het uitvoerend orgaan van de EU.

De vorige keer waren de Nederlander Frans Timmermans namens de sociaaldemocratisch S&D en de Duitser Manfred Weber namens de EVP favoriete Spitzenkandidaten. Maar tijdens de EU-top in juli 2019 kwamen de Europese regeringsleiders er samen niet uit en besloten ze onverwacht Von der Leyen, toen nog minister van Defensie van Duitsland, te nomineren voor de topfunctie.

Ook nu is het aan de 27 regeringsleiders om de nieuwe kandidaat-voorzitter na de Europese verkiezingen in juni voor te dragen. Von der Leyens kansen lijken op voorhand uitstekend – alleen Hongarije uit openlijk kritiek op haar leiderschap. Ze heeft zich de afgelopen jaren bewezen als voortvarende en stabiele leider in tijden van crisis. Gedurende de coronapandemie nam ze het voortouw om op Europees niveau vaccins te ontwikkelen en nadat Rusland Oekraïne binnenviel steunde ze Kyiv van meet af aan. Dit jaar startte Brussel zelfs toetredingsonderhandelingen met het door oorlog geteisterde land. Met haar daadkrachtige acties werd ze de onbetwiste leider van Europa.

Of Von der Leyen de belangrijke functie krijgt, is nog niet 100 procent zeker. Na de Europese verkiezingen in juni zal het nieuwe Europese Parlement met haar tweede termijn als Commissievoorzitter akkoord moeten gaan. Maar met de verwachting dat de christendemocraten ook na de verkiezingen de grootsten in het Parlement zal blijven, lijkt dat goed te komen.

Zeven kinderen

Hoewel moeder van zeven kinderen, schrikt Von der Leyen er niet voor terug haar baan op de eerste plaats te zetten. Als ze niet werkt, slaapt ze. Naast haar werkkamer, op de dertiende verdieping van het Berlaymontgebouw –het hoofdkwartier waar de Commissie zetelt– heeft ze een spartaans ogend slaapverblijf: bed, kast en strijkplank.

Hoewel haar kandidatuur nog officieel moet worden bekrachtigd, gaat Brussel er al eigenlijk van uit dat de nieuwe Commissie vanaf dit najaar opnieuw met Von der Leyen aan het roer staat. Na het partijcongres op 6 en 7 maart in de Roemeense hoofdstad Boekarest is het zeker of de EVP haar nomineert als lijsttrekker voor de partij. Na de Europese verkiezingen in juni wordt bekend of de regeringsleiders haar ook de komende vijf jaar als Commissievoorzitter in het Berlaymont willen zien werken – en slapen.