Wat is dat? Melkveehouder Ad Wouters is met zijn trekker aan het grasharken op zijn weiland, hartje Walcheren. Het is 2003 en het waterschap heeft nog maar kort geleden een natuurvriendelijke oever aangelegd naast een sloot bij Wouters’ weiland. Op dat laaggelegen stuk grond ziet Wouters verschillende scherven die zijn aandacht trekken.

De boer springt van zijn trekker en bekijkt de vondst eens goed. Hij neemt een paar scherven mee naar huis. Een lang verhaal kort: Wouters blijkt een spectaculaire ontdekking te hebben gedaan. In de bodem onder zijn weiland zit zo’n 700 kilogram aardewerk uit de ijzertijd. Nadien komen archeologen van de toenmalige Stichting Cultureel Erfgoed Zeeland (SCEZ) erachter dat de vindplaats aan de Kievitshoekweg rond 185 vóór Christus een rituele plek is waar mensen samenkomen.

Fysisch geograaf Joanne Mol en archeoloog Richard Jansen van de Universiteit Leiden onderzoeken de plek nu verder, samen met studenten en medewerkers van Erfgoed Zeeland (voorheen SCEZ) en de Walcherse Archeologische Dienst. „We hopen natuurlijk in de omgeving nog meer ontdekkingen te doen die een context geven aan de vondst”, zegt Jansen. „Zo kunnen we namelijk meer te weten komen over de precieze functie en betekenis van deze plek van samenkomst van vóór het begin van onze christelijke jaartelling. De huidige technieken om dit te doen worden steeds beter. Met boringen, maar ook met behulp van een grondradar en weerstandsmeters kunnen we steeds eenvoudiger ontdekken wat er allemaal in de grond zit.”

Joanne Mol vertelt dat de vondst heeft aangetoond dat in de ijzertijd op die plek mensen wonen en werken. „Een groot deel van Zeeland was in de ijzertijd één groot veenmoeras en er waren niet zo heel veel plekken waar je een bestaan kon opbouwen en in je levensonderhoud voorzien”, legt Mol uit. „Nu weten we dankzij deze vondst dat toenmalige bewoners de prachtigste potten konden maken en in staat waren slimme werktuigen in elkaar te zetten.”

Anno 2003, kort na de eerste vondst, proberen de kinderen van Wouters de scherven die hij mee naar huis neemt aan elkaar te lijmen. Vaak lukt het nog ook, en verrijzen allerlei voorwerpen uit de wirwar van scherven. „Alsof allerlei puzzelstukjes op hun plaats vielen”, zegt Wouters.

Dankzij de inspanningen van de toenmalige Zeeuwse Provinciaal Archeoloog Robert van Dieren-
donck, SCEZ en diverse vrijwilligers zijn alle vondsten opgegraven. Met de scherven zijn honderden potten, waarvan een deel nog met inhoud zoals zaden en voedselresten, terug in elkaar gezet.

Het verbaast Jansen en Mol hoe netjes de mensen uit de ijzertijd hun voorwerpen op de vindplek hebben achtergelaten. Alles stond zorgvuldig bij elkaar. De locatie moet dus een bijzondere betekenis hebben gehad voor de bewoners.

Wouters zegt nu dat hij het jammer vindt dat hij de bodemschat destijds vond toen de natuurvriendelijke oever al was aangelegd. „Bij de aanleg ervan werd namelijk een graafmachine ingezet, die mogelijk een aantal potten in de bodem heeft kapotgereden die tot dat moment nog intact waren. Sommige breuken in het aardewerk bleken vers te zijn.”

Naast het aardewerk werden in 2003 botten van dieren blootgelegd, waaronder die van een schaap, een rund en een hond.