Frans Hals-tentoonstelling in Rijksmuseum was behoorlijke klus
Het was een behoorlijke klus om een Frans Hals-tentoonstelling van dit formaat en met zoveel topstukken te realiseren in het Rijksmuseum. Dat zegt hoofddirecteur Taco Dibbits. Het Amsterdamse museum wijdt voor het eerst een grote tentoonstelling aan Hals (1582/1584-1666), met 48 schilderijen uit zijn ruim tweehonderd werken tellende oeuvre. „Dit kun je niet vaak doen, werken worden gewoon niet altijd uitgeleend.”
De tentoonstelling is vanaf komende vrijdag te zien en bevat werken die andere musea (bijna) nooit verlaten. Zoals De lachende cavalier uit het Britse museum de Wallace Collection. „Dat mocht vanuit het testament van de schenker eigenlijk niet reizen.” Ook het Haarlemse Frans Hals Museum leent meerdere stukken uit, waarvan Feestmaal van de officieren van de Sint-Jorisschutterij Haarlem nog niet eerder verlaten heeft, en Lachende Jongen is overgebracht vanuit het Mauritshuis in Den Haag.
Het Rijksmuseum en het Frans Hals Museum waren het erover eens dat de Haarlemse meester „het nationale podium verdient”, zegt Dibbits. Hals was in de negentiende eeuw bekender dan Johannes Vermeer en inspireerde tal van bekende schilders. „Je wilt hem opnieuw dat podium geven.” Waar het Rijksmuseum afgelopen jaar aandacht besteedde aan Vermeer, is het nu dus de beurt aan Hals.
Het schilderwerk van Hals was baanbrekend, meent conservator Friso Lammertse. „In de zeventiende eeuw schilderde iedereen netjes en precies, hij gaat daar tegenin met een enorm losse toets.” Daarmee weet Hals zijn schilderijen tot leven te wekken. „Mensen bewegen, maar bij schilderijen kan dat niet. Hij probeert daar een oplossing voor te vinden met die toets.” Ook slaagde de kunstenaar erin een overtuigende lach te schilderen, iets waar menig schilder moeite mee had.
Hals is voor het eerst in ruim dertig jaar terug op het internationale podium met deze tentoonstelling, die in samenwerking met het Frans Hals Museum, de Gemäldegalerie, Staatliche Museen zu Berlin en The National Gallery in Londen tot stand komt. In Berlijn is de soortgelijke Frans Hals-tentoonstelling vanaf juli te zien, in Londen kon dit tot eind januari.
Bezoekers krijgen met deze tentoonstelling „een lach op hun gezicht”, verwacht Dibbits. Bij Vermeer „stapte je echt in een wereld van de zeventiende eeuw”. „Hals schildert mensen die je vandaag de dag kunt tegenkomen. Hier komt het juist naar jou toe.”