De Europese Unie heeft afgesproken in 2050 klimaatneutraal te zijn. Om dat te halen, streeft zij ernaar de uitstoot van CO2 en andere gassen die de aarde opwarmen in 2030 met 55 procent terug te dringen. Tussendoelen zijn volgens de commissie nodig om de druk op de ketel te houden en niet te laat te moeten constateren dat de EU niet genoeg is opgeschoten. Zo’n tussendoel ontbrak nog voor 2040.

De commissie heeft ook overwogen om op 80 of 85 procent te mikken in 2040. Maar dat is te weinig om aan de afspraken uit het klimaatakkoord van Parijs te kunnen voldoen en de opwarming van de aarde te beperken tot liefst niet meer dan anderhalve graad, stelden haar klimaatadviseurs. Hoekstra beloofde bij zijn aantreden als opvolger van Frans Timmermans, onder druk van groene en linkse Europarlementariërs, al dat hij zijn best zou doen om dat advies over te nemen.

Het nieuwe doel voor 2040 is vooralsnog niet meer dan een aanbeveling van de commissie. Als de EU-lidstaten die omarmen, zet de volgende Europese Commissie die in wetgeving om.

Om het nieuwe doel te halen, zijn wel meer klimaatmaatregelen nodig, stelt Hoekstra. Met alleen de huidige aanpak zou de EU in 2040 op hooguit 88 procent minder broeikasgas blijven steken. Hij verwacht vooral veel van de energiesector, die rond 2040 al vrijwel zonder fossiele brandstof kan. De transportsector zou rond dat moment 80 procent minder kunnen uitstoten. Hoekstra rekent verder op het afvangen en opslaan van CO2.

De landbouw „kan ook een cruciale rol spelen in de overgang” naar een duurzame economie. Maar Hoekstra haast zich te zeggen dat boeren wel genoeg voedsel moeten blijven produceren en zeker moeten zijn van een goed inkomen. Ontevreden boeren hebben de laatste tijd de aandacht van de commissie.

Het ambitieuzere doel is niet per se duurder dan een streven naar 80 of 85 procent, raamt Hoekstra. De kosten dienen zich alleen wat eerder aan. De klimaatinvesteringen kosten hoe dan ook vele biljoenen euro’s, erkent hij. Maar die betalen zich ook uit.

Nederland en onder meer Duitsland lieten al doorschemeren dat ze op minstens 90 procent in 2040 wilden mikken. Klimaatminister Rob Jetten beraadt zich officieel nog op Hoekstra’s aanbeveling, maar stelt al wel vast dat „het draagvlak voor deze ambitie onder de lidstaten breed lijkt te zijn. Dat is mooi”.