Nightcrawlers is de Engelse benaming voor nachtkruipers, voor diertjes die lichtschuw zijn en leven onder de oppervlakte. Bas de Peuter (62) en Michel van der Werff (41) zijn beiden directeur-eigenaar van de onderneming. Zij duiden hun werkterrein aan als een nichemarkt, een kleine sector met weinig aanbieders. Het is ook geen alledaags product. Zo’n 95 procent is bestemd voor de hobby- en sportvisserij. In doosjes liggen de levende wormen in de winkels. Een klein, maar groeiend deel gaat naar vooral tuinders en hoveniers om te gebruiken voor het verbeteren van de bodemstructuur.

De Peuter runde voorheen een melkveehouderij. Om grond toe te voegen, kocht hij een aangrenzend landbouwbedrijf. In een schuur die daarbij hoorde, kweekte hij voor de aardigheid wat wormen. „Geleidelijk aan heb ik dat serieus opgepakt en bouwden we het uit tot een professionele activiteit”, vertelt hij.

Inmiddels heeft The Dutch Nightcrawlers enkele maanden terug het 25-jarig bestaan gevierd. In 2006 vond nieuwbouw plaats op de oorspronkelijke locatie, langs een smalle weg in het buitengebied van het Brabantse Almkerk. In Dussen, een dorp verderop, bevindt zich sinds 2021 een tweede vestiging en het ligt in de bedoeling om die de komende jaren uit te breiden.

Plastic kratten

In de bedrijfsruimten, waar de temperatuur op de vereiste hoogte is afgesteld, staan lange rijen opgestapelde plastic kratten. Die zijn gevuld met compost. Daarin krioelen de wormen. Zij leven van organische stoffen, van dode planten, bladeren en bomen.

Van der Werff geeft uitleg: „Wij bootsen het natuurlijk proces zo goed mogelijk na. Daarvoor hebben we de kennis ontwikkeld. Wormen kweken leer je niet uit boekjes, daar is geen school voor.” De cyclus van een volwassen exemplaar tot een volgende generatie die geslachtsrijp is, duurt een half jaar. De wormen paren met elkaar, na zeven weken wordt de grond gezeefd en worden de cocons, met daarin een zaadje en een eitje, eruit gehaald. Weer een aantal weken later komen die vruchtjes uit en begint de groeifase. Tussendoor gaat er steeds nieuwe grond en krachtvoer bij. „Eerst was het allemaal handwerk, maar nu hebben we bijna alles geautomatiseerd.”

Van alle gekweekte wormen komt 80 procent uit Nederland. Bij de onderneming in Almkerk gaat het jaarlijks om zo’n 100.000 kilo ofwel 100 miljoen stuks. Zij werkt samen met een tiental andere, meer kleinschalige kwekers die volgens hetzelfde concept opereren en nog eens 250.000 kilo leveren.

The Dutch Nightcrawlers regelt, onder de naam Biodone, de verkoop van die hoeveelheden aan groothandels en winkelketens zoals Walmart in de Verenigde Staten en Decathlon in Frankrijk. Export is veruit de grootste afzetcomponent. In de VS, de voornaamste markt, beschikt het bedrijf over een vestiging in South Carolina, samen met Amerikaanse partners. De Peuter, samenvattend: „Wij lopen voorop, we zijn internationaal marktleider. En die voorsprong willen we graag behouden.”

Bodemleven

De omvang van de hengelsport loopt langzaam wel terug. „In coronatijd zagen we een omzetgroei van een kwart. Mensen gingen toen veel vissen. Maar structureel gezien vergrijst de sector. Jongeren vermaken zich tegenwoordig met andere dingen.”

Daar staat tegenover dat het bodemleven in het kader van duurzaamheid en biodiversiteit steeds meer aandacht krijgt. Van der Werff: „Wormen zijn er uiteindelijk niet om mee te vissen. Zij hebben als functie te zorgen voor een gezonde grond, zij laten de aarde ademen en bieden ruimte aan andere beestjes en bacteriën. Het vergroot de opbrengsten. Bomen gaan soms dood omdat er geen wormen bij zitten. We hebben dat bijvoorbeeld ervaren bij het monument voor de MH17-ramp.” Om het belang van de diertjes te onderstrepen: „Als we de grond ermee resetten, hebben we op den duur geen kunstmest en bestrijdingsmiddelen meer nodig.”