Kabinet: rechter moet wet aan grondwet kunnen toetsen
De Nederlandse rechter krijgt als het aan het kabinet ligt de bevoegdheid om wetten aan de grondwet te toetsen. De ministerraad heeft vrijdag ingestemd met dit voorstel van de ministers De Vries van Binnenlandse Zaken en Korthals van Justitie. Om de toetsing in te voeren, is nog wel een wijziging van de grondwet nodig.
In de meeste westerse landen kan de rechter nationale wetten aan de grondwet toetsen. Dat kan betekenen dat een rechter bepaalt dat een wet niet van toepassing is omdat die in strijd is met de grondwet.
De Nederlandse rechter heeft deze bevoegdheid niet omdat er lang van werd uitgegaan dat alleen de wetgever mocht bepalen of een wet in strijd is met de grondwet. Rechters hadden al wel de mogelijkheid om Nederlandse wetten te toetsen aan internationale verdragen.
GroenLinks diende vorige week een initiatiefwet in om de toetsing van wetten aan de grondwet mogelijk te maken. In het wetsvoorstel kiest GroenLinks niet voor de vorming van een constitutioneel hof maar wordt de bevoegdheid gespreid over alle rechters.
Volgens de oppositiepartij leren ervaringen met constitutionele hoven in andere Europese landen en in de Verenigde Staten dat dit dikwijls leidt tot politieke benoemingen en ongewenste samenballing van politieke en rechterlijke macht.