Het is geen overbodige luxe om aandacht te vragen voor het belang van hoop. Uit het onderzoek dat SIRE begin deze week publiceerde, blijkt dat 62 procent van de Nederlanders minder hoopvol is over de samenleving dan vijf jaar geleden. Daarnaast is 41 procent van de bevolking, zo’n 5,6 miljoen mensen, niet hoopvol. Dat zijn echt hoge cijfers. Uit andere onderzoeken blijkt dat onder die laatste groep vooral ook veel jongeren zijn te vinden.

Verklaringen liggen voor de hand. Mondiaal zijn er veel problemen: politieke spanningen, (dreigende) oorlogssituaties, klimaatproblemen, vluchtelingenstromen. Allemaal vraagstukken die onoplosbaar lijken te zijn. Breed leeft de angst dat ze straks volledig uit de hand lopen. Ook op nationaal niveau zijn er onderwerpen waarvoor (voorlopig) geen oplossing lijkt te zijn: de woningnood, de stikstofcrisis, de asielcrisis. Op het kerkelijk erf spelen daarnaast de ontkerkelijking en de polarisatie, met discussies zonder uitweg. Vertwijfeld vragen mensen zich af: Waar moet dat heen?

Mondiaal, nationaal en kerkelijk lijkt de situatie dus uitzichtloos. Dat SIRE een campagne is gestart, is daarom positief te duiden. Mensen die geen hoop meer hebben, zakken veelal weg in een put van vertwijfeling, moedeloosheid en niet zelden depressie. Voor hen is belangrijk dat ze inderdaad weer een lichtpuntje vinden. Maar hoe? Vaak wordt dan alleen horizontaal gezocht.

Tegelijk kan men zich afvragen of een campagne met aandacht voor het belang van hoop niet te gemakkelijk is. Dat is ze zeker niet, als er maar een bodem ligt onder de hoop die mensen koesteren.

Hopen is in het gewone spraakgebruik een begrip waarmee een zwakke mate van zekerheid wordt uitgedrukt. Als we zeggen: „Ik hoop het”, dan bedoelen we: „We hebben enige verwachting, maar we zijn er lang niet zeker van.” Dat betekent dat veel hoop is gebaseerd op een wankele grond.

De Bijbelse hoop is rijker en meer solide. Ze wordt wel omschreven als een onwankelbaar vertrouwen en een zekere verwachting dat God Zijn beloften voor nu en straks zal vervulllen. Met andere woorden: de uitkomst staat vast.

Die hoop biedt ondanks alle zorgen perspectief en toekomst. Die kijkt over de grens van tijd en eeuwigheid heen. Daarom zegt God in Psalm 39: „Die Mij verwachten zullen niet beschaamd worden.” Wie dat mist, is naar het woord van de apostel Paulus „de ellendigste van alle mensen”.

Heeft de christelijke hoop dan alleen betekenis in eeuwigheidsperspectief? Zeker niet. Ook in het hier en nu biedt deze hoop verwachting. Daarom zingt Psalm 33: „In de grootste smarten, blijven onze harten, in de Heer gerust.” De campagne van SIRE zou aan kracht winnen als deze bodem er onder lag.