Archeoloog: Filistijnse stad Gath verwoest door brand
Gath, hoofdstad van de Filistijnen in de Bijbelse tijd, is in de negende eeuw voor Christus verwoest door een grote brand, en niet door geleidelijk verval.
Dat stelt dr. Yoav Vaknin, onderzoeker aan de Universiteit van Tel-Aviv in Israël, die samen met andere archeologen in oktober een artikel publiceerde over de verwoesting van Gath, waarbij ze zich baseren op onderzoek naar leemstenen.
Dat de stad Gath in de negende eeuw door de Syrische koning Hazaël van Damascus werd ingenomen, was al bekend. Onduidelijk was echter of de stad toen geheel is verwoest of daarna geleidelijk verviel. In elk geval zijn er bij Tell es-Safi, de archeologische opgravingsheuvel op de plek van Gath, geen tekenen van bewoning na 750 voor Christus gevonden.
Vaknin en zijn collega’s onderzochten dertien lemen stenen van de vroegere stad Gath, die sporen van verbranding vertonen. Op de vraag of de stenen voor of na het bouwen van de stad waren verhit, vonden zij een duidelijk antwoord: na de bouw, gelijktijdig, dus waarschijnlijk bij de verwoesting van de stad door Hazaël.
Kompasnaald
De methode die de onderzoekers gebruikten, was die van magneetanalyse. Mineralen in leem reageren als kompasnaalden: ze richten zich op het heersende magnetische veld. Die richting wordt gefixeerd wanneer de leemstenen worden verhit. Dat maakt het voor onderzoekers achteraf mogelijk om vast te stellen wanneer de stenen zijn verhit en in welke richting ze toen lagen. Tot op heden werkte deze onderzoekstechniek alleen bij stenen die bij meer dan 500 graden zijn verhit. Vaknin en zijn collega’s vonden een werkwijze die het mogelijk maakt om al bij verbrandingstemperaturen boven de 100 graden uitspraak te doen over de magnetische reactie van de mineralen.
De dertien onderzochte stenen bleken allemaal in dezelfde richting te hebben gelegen bij het verhitten. Waarschijnlijk zijn de stenen destijds dus verhit door een massale brand en niet, voor de bouw, in ovens. Ook bleek uit het onderzoek dat stenen die laag in de muur lagen minder heet waren geworden dan stenen nabij het dak.
Goliath
Uit het onderzoek blijkt volgens de onderzoekers meteen ook dat de techniek van het branden van stenen in ovens –voor een langere houdbaarheid– die in die tijd al in Mesopotamië bekend was, toen nog niet in Israël in gebruik was.
Gath was in de Bijbelse tijd een van de vijf hoofdsteden van het volk van de Filistijnen. Het was de geboorteplaats van de reus Goliath, die door de jonge David werd verslagen.