Israël moet strijd tegen afval aanbinden
Een tijdje terug werden in het nieuws beelden getoond van een picknickbankje midden in een bos. De tafel lag bedekt met wegwerpservies en etensresten. De wind had bekers, ballonnen en rietjes in de wijde omgeving geblazen. Een slinger met daarop ”Aviël 9”, hing eenzaam te bungelen. Er was geen mens te bekennen. Na afloop van het verjaardagsfeestje van ene Aviël waren de feestgangers hem gewoon gesmeerd, zonder op te ruimen.
„We hebben een afvalprobleem”, stelde de nieuwslezeres bij het tonen van de beelden, die werden opgevolgd door de presentatie van een grootschalig onderzoek van het Israëlische ministerie van Milieu. Volgens dat onderzoek genereerde in 2019 de gemiddelde Israëliër 1,7 kilogram afval per dag – 30 procent meer dan in Europese landen. Als we inzoomen op wegwerpplastic scoort Israël nog slechter. De Israëliër gebruikte in 2019 gemiddeld 21 gram wegwerpplastic per dag. In de Verenigde Staten is dat gemiddeld 8,5 gram en in Europa slechts 4,5 gram.
De bron van het afvalprobleem in Israël lijkt niet wetgeving of infrastructuur te zijn – hoewel er absoluut ruimte voor verbetering is. Maar het ontbreken van bewustzijn, in combinatie met een onnodig hoge afvalproductie. Iedere bevolkingsgroep levert op zijn eigen wijze een significante bijdrage aan de groeiende afvalberg.
Een terugkerend thema is het ”mijn huis, mijn kasteel”-denken. In de context van het Midden-Oosten betekent dat ook dat alles buiten de voordeur niet mijn pakkie-an is. Verantwoordelijkheidsgevoel voor een schone publieke ruimte ontbreekt veelal. Ook wordt er veel en groots feestgevierd en feestelijkheden centreren zich gewoonlijk rond de eettafel. Telkens weer worden stapels wegwerpservies binnengesleept, soms ook voor doorsnee dagen.
Ook de Israëlische jongeren, berucht vanwege hun respectloosheid jegens over hen gestelden en hun omgeving, leveren hun aandeel. Na schoolreisjes liggen parken en natuurgebieden bezaaid met afval. En laten we eerlijk zijn; velen vinden in hun ouders bepaald geen goed voorbeeld.
Werk aan de winkel dus. Het klopt ergens niet dat Israëliërs zoveel om hun land geven dat ze in oorlogstijd bereid zijn hun leven ervoor te geven, terwijl ze tegelijkertijd het ecosysteem van datzelfde stukje aarde met voeten treden.
De juf van mijn zoon vond daarom dat het juist in de context van de oorlog tijd was voor wat ervaringsonderwijs in het kader van de „bescherming van ons land”. Ze regelde een bus, veertig paar handschoenen, prikkers en een hoop afvalzakken. De hele klas ging op pad en verzamelde grote hoeveelheden zwerfafval op de stranden van het Meer van Galilea en omliggende natuurgebieden. De impact op de kinderen was groot.
Nu maar hopen dat voornoemde Aviël ook zo’n juf heeft en dat hij zijn volgende verjaardag anders aanpakt. Eén ding is helder: bewustwording door onderwijs is een sleutelfactor.