De 23e november vorig jaar begon voor ds. Steel als elke andere dag. Na de stille tijd die hij iedere morgen doorbracht met bijbelstudie en gebed, maakte hij zich gereed om een familie te bezoeken van wie een oude moeder op sterven lag. Op dat moment ging de telefoon. Het was de FBI. Agenten van de inlichtingendienst wilden een persoonlijk onderhoud met hem. Ds. Steel sprak af dat ze elkaar later die dag zouden ontmoeten. Nadat de predikant de telefoon had neergelegd, gingen zijn gedachten uit naar zijn gemeente. „Ik vroeg me af welk gemeentelid iets op zijn kerfstok had”, vertelt de voorganger. „In de volgende uren heb ik de Heere veel gebeden of Hij mij de juiste woorden in de mond zou geven tijdens het gesprek met de FBI.”

Toen ds. Steel die middag hoorde waarover de twee FBI-agenten hem wilden bevragen, was hij hogelijk verbaasd. Een van hen opende een map en zei: „Het gaat om een preek die u op Memorial Day hebt gehouden. Daar hebben we problemen mee.”

Van begin mei 2004 tot de zomer had ds. Steel een prekenserie gehouden over de waarde van het menselijk leven. Daarin behandelde hij controversiële ethische vragen en probeerde daar op grond van de Bijbel een antwoord op te geven. Eén preek in die serie ging over abortus. En de predikant koos ervoor die op Memorial Day te houden.

„Ik vergeleek daarin het aantal mensen dat gesneuveld was in oorlogen met het aantal slachtoffers dat sinds 1973 was omgekomen door ’legale’ abortus”, vertelt ds. Steel. „Ik poneerde dat we in ons land een bijzondere strijd hebben te voeren onder het vaandel van volkomen vrijheid.” De predikant verwees in zijn preek naar de abortuskliniek in Granite City, een plaats die ongeveer 150 kilometer van Mount Vernon ligt. „Daar worden wekelijks 45 abortussen gepleegd.”

Iemand die tijdens de dienst in de kerk zat, heeft kennelijk de uitspraken van de predikant over een „bijzondere strijd” verkeerd begrepen door deze op te vatten als een oproep van ds. Steel aan zijn gemeenteleden om daadwerkelijk tegen de abortuskliniek ten strijde te trekken. Die kerkbezoeker heeft anoniem de FBI gewaarschuwd.

De informant vertelde de Amerikaanse inlichtingendienst ook dat ds. Steel had gezegd bereid te zijn om vanwege de strijd tegen abortus de gevangenis in te gaan. De predikant geeft toe ooit een dergelijke opmerking in de preek te hebben gemaakt. Dat gebeurde echter niet in de gewraakte preek over abortus, maar in een preek over homoseksualiteit. „Ik verwees toen naar een predikant in Canada die was gearresteerd vanwege zijn uitspraken over homoseksualiteit”, zegt de voorganger uit Mount Vernon. „Daarbij heb ik gezegd: „Indien het verkondigen van de waarheid ertoe leidt dat we in de gevangenis terechtkomen, dan zal ik daarheen gaan.” Meer heb ik niet gezegd. Maar die twee uitspraken waren voor de FBI reden om mij te verhoren.”

Marshall Stone, woordvoerder van de FBI, wil niet ingaan op het bezoek van de inlichtingendienst aan de Southwest Christian Church. Desgevraagd geeft hij wel een toelichting op de lijn die de dienst kiest als hij anonieme tips over preken binnenkrijgt. „Iedere klacht trekken we na. We gaan de feiten na en beoordelen of we nader onderzoek moeten doen.”

Ds. Steel vertelt dat de twee FBI-agenten zijn uitgeschreven preken hebben doorgenomen en toen vaststelden dat de predikant niet had opgeroepen tot fysieke bedreiging van abortusartsen. „Daarop besloten ze van verder onderzoek af te zien.”

Gevraagd hoe het mogelijk is dat de beide agenten tijdens hun bezoek besloten het onderzoek te stoppen, zegt FBI-woordvoerder Stone: „We gaan met iedere klacht aan het werk, of die nu telefonisch, via e-mail of per brief binnenkomt. We besteden veel tijd aan het doornemen van schriftelijk en audiovisuele materiaal. We bezoeken bewust degene tegen wie iets is ingebracht en bekijken ook de omgeving waarin hij werkt. Als dat alles maar geruststellend is, starten we geen groot onderzoek.”

Ds. Steel zegt verontwaardigd te zijn dat de twee agenten inzage in zijn preken eisten. „Ik mag me gelukkig prijzen dat ik mijn preken uitschrijf. Wat moeten voorgangers die uit het hoofd preken? Die kunnen hun intenties en hun onschuld nooit aantonen.”

Overigens stelt hij nadrukkelijk voortaan niet zijn mond te zullen houden over cultureel-maatschappelijke onderwerpen met een beladen karakter. „Als predikant en als christen ben ik ervan overtuigd geroepen te zijn de waarheid te verkondigen en niets anders. Daar kan ook de overheid ons niet in tegenhouden.”

Ds. Roger Lipe, baptistenpredikant in het naburige Woodlawn, deelt ds. Steels standpunt. „Het gaat erom het Woord van God te brengen in relatie met de tijd waarin we leven. Kijk naar hetgeen in ons land en in Canada gebeurt. De wetten die gemaakt worden en die zogenaamd paal en perk willen stellen aan haat en discriminatie, die bedreigen onze christelijke en kerkelijke vrijheid.”

Ds. Lipe is duidelijk ongerust. „Het gaat erop lijken dat je op zeker moment als predikant op je eigen preekstoel in je eigen gemeente niet meer ongestraft kunt waarschuwen voor abortus en homoseksualiteit. Zo wordt de bijbelse prediking aan banden gelegd.”