Ongemerkt van het ene in het andere TikTok-filmpje belanden. Of een dwingend rood symbooltje bij een app –nieuw bericht!– niet kunnen negeren. Burgers moeten beter beschermd worden tegen zulke technieken die zomaar een onlineverslaving kunnen opleveren, vindt het Europees Parlement. Een meerderheid pleit daarom voor invoer van regels. Aanleiding is een rapport van GroenLinks-Europarlementariër Kim van Sparrentak over het verslavende effect van onlinegames, video’s en sociale media. Ook streamingdiensten en onlinemarktplaatsen kunnen verslavend zijn.

Van Sparrentak: „Hele legers aan experts doen er alles aan om jou zo vaak en zo lang mogelijk op hun app of website te houden. Volgens sommige rapporten vertoont een op de vier jongeren zelfs kenmerken van smartphoneverslaving.” Dat heeft grote gevolgen, waarschuwt zij. „Het werkt bijvoorbeeld depressie, aandachtsstoornissen en een laag zelfbeeld in de hand. Hier moeten we echt keihard tegen optreden. Geen enkele zelfdiscipline kan de trucs van big tech verslaan.”

Haar oproep werd in het Europees Parlement dinsdag massaal omarmd: 545 Europarlementariërs namen de rapportage en aanbevelingen aan, 12 stemden tegen en 61 onthielden zich van stemming.

Langdurige gevolgen

De Europese Commissie, het dagelijks bestuur van de Europese Unie, moet nu actie gaan ondernemen tegen verslavende technieken. Zo klinkt in het rapport de oproep om oneindig scrollen of automatisch afspelen van video’s te verbieden. Wat Van Sparrentak betreft krijgt de gebruiker na dertig minuten bijvoorbeeld standaard een waarschuwing.

Het parlement vindt dat er een ”recht om niet gestoord te worden” moet worden ingevoerd, waarbij aandachttrekkende functies, zoals notificaties en ”gelezen” vinkjes, standaard uit staan en je zelf kunt kiezen welke notificaties je wanneer wilt ontvangen. Ook wil het parlement dat de Europese Commissie met ontwerpregels komt voor ontwikkelaars die gevaren van verslaving kunnen indammen. Verder zijn campagnes nodig om consumenten bewust te maken van veiliger en gezondere online gewoonten.

Europarlementariërs maken zich ook nogal zorgen over de langdurige gevolgen van schermverslaving voor de gezondheid van kinderen en jongeren. Ze willen daarom meer onderzoek naar de risico’s die onlinediensten met zich meebrengen. Het zal naar verwachting een jaar duren voordat de Europese Commissie met concrete wetsvoorstellen komt.