De vertegenwoordigers van negen kerkelijke gemeenten in Kampen en IJsselmuiden verklaren ook dat ze „niet geloven in een land waar politiebewaking bij synagogen en bij Joodse ontmoetingen normaal gevonden wordt”. Bovendien spreken ze uit niet te geloven in „weer stil blijven en stil zitten. Want ”nooit meer Auschwitz” begint vandaag.”

De „verklaring van Kamper pastores en christenen” is gedateerd op 7 december 2023, „de eerste dag van Chanoeka, het feest van het Licht dat overwint”. Bovenaan staat een citaat van Dietrich Bonhoeffer: „Stilte oog in oog met het kwaad, is kwaad. Niet spreken is spreken, niet handelen is handelen.”

Het volledige epistel is dinsdag gepubliceerd op een gezamenlijke website van de kerken in Kampen en wordt deze week afgedrukt in een lokale krant. Ook zal er op 13 december aandacht voor zijn tijdens een Chanoekaviering bij het stadhuis, zegt ds. Maurits Luth (33), voorganger van de baptistengemeente in Kampen en opsteller van de verklaring.

Bedreigd

De predikant wijst erop dat het aantal antisemitische incidenten in Nederland met ruim 800 procent is toegenomen sinds Hamas op 7 oktober Israël binnenviel. In zijn eigen stad wonen ongeveer tien Joden, vertelt hij. Sommigen bezoeken de sjoel in Zwolle, anderen zijn seculier. Met een aantal Joodse plaatsgenoten had ds. Luth recent contact, evenals met opperrabbijn Binyomin Jacobs, die in januari meewerkt aan een studieavond in zijn gemeente. „Joden voelen zich bedreigd, halen de mezoeza (tekstkokertje, MB) bij de voordeur weg en zijn extra voorzichtig als ze buiten lopen”, aldus de predikant.

Dat laatste merkte hij ook toen een bevriende jonge vrouw uit Israël recent op bezoek was. „We zagen bij deze vrouw de angst toen er een auto stopte met stickers van de Palestijnse vlag, waar allemaal jonge mannen uitstapten. In de winkelstraat durfde ze geen Hebreeuws met ons te praten, omdat ze zich niet veilig wist. Dat raakt me.”

Uit een overleg met gemeenteleden die deze zorgden deelden, kwam het idee naar voren om een verklaring tegen het opkomende antisemitisme op te stellen. Ds. Luth stuurde deze naar zijn collega-voorgangers in Kampen en IJsselmuiden met het verzoek deze mede te ondertekenen. Vertegenwoordigers van onder meer de lutherse gemeente, twee gemeenten binnen de Protestantse Kerk in Nederland (Westerkerk en Broederkerk), de gereformeerde gemeente, een Nederlandse gereformeerde kerk en een vrije evangelische gemeente gaven daaraan gehoor.

Commandant

Het is niet de eerste keer dat kerken in Kampen hun verbondenheid met het Joodse volk, naast aandacht in de prediking en de gebeden, laten blijken, zegt de predikant. „Twee jaar geleden hebben we vanuit verschillende kerken, in goede afstemming met de Joodse gemeenschap, stenen op de Joodse begraafplaats in IJsselmuiden opgeknapt. Een vrouwelijke commandant van het Legers des Heils werkte op de knieën naast een ouderling uit de gereformeerde gemeente aan dezelfde grafsteen. Dat was mooi om te zien. Een reformatorische school ontfermde zich over het opbaarhuisje op de begraafplaats.”

Ds. Luth hoopt dat de Joodse gemeenschap zich door de verklaring die nu verschijnt, „bemoedigd weet, en niet opnieuw in de steek gelaten. De eerste reacties uit de Joodse gemeenschap bevestigen dat.” Ook wil hij richting de samenleving een signaal afgeven „dat we een kant op dreigen te gaan die niet alleen voor Joden onwenselijk is, maar ook voor andere geloofsgroepen en voor ieder mens”.