Kerk & religie

Jan Zeeman vertaalt ”Een ark voor al Gods Noachs” van puritein Brooks

In 1666 verscheen in Londen het boek ”An arke for all Gods Noahs”, geschreven door Thomas Brooks. Jan Zeeman uit Urk zorgt nu voor de eerste vertaling in het Nederlands. Het boek verschijnt bij uitgever Den Hertog, onder de titel ”Een veilige ark”.

Jan van ’t Hul
5 December 2023 16:12Gewijzigd op 7 December 2023 09:45
Jan Zeeman. beeld Ineke Key
Jan Zeeman. beeld Ineke Key

Wie is de vertaler en wat is zijn betrokkenheid op de puriteinen?

Zeeman: „Ik kom uit een Urker vissersfamilie en werk als scheepsbouwkundig ingenieur bij Van Oord in Rotterdam. We hebben een gezin van zeven kinderen mogen ontvangen. Rond mijn achttiende las ik een boek van Leen van Valen, ”Gelijk de dauw van Hermon”, over wonderen in de Schotse kerkgeschiedenis. Dat heeft mij liefde tot het puriteinse gedachtengoed gegeven. Later kreeg ik van ds. P. den Butter, bij wie ik diende als ouderling, het boekje ”The Puritan Hope” en ontdekte ik steeds meer van de puriteinen. De laatste jaren richt ik mij met name op de vertaling van de werken van Jonathan Edwards.”

Kunt u het puriteinse karakter van dit boek aanduiden? Waarin vinden we het puriteinse denken van Brooks terug?

„Het puriteinse karakter van dit boek blijkt uit in het feit dat Thomas Brooks helder en vrijmoedig wijst op Christus, tot behoud. Maar hij vraagt ook heel praktisch wat dat betekent voor ons leven van alledag. Het is wellicht het beste weer te geven met Brooks’ eigen woorden: „Het geestelijk welzijn van een mens bestaat hierin, dat een mens vriendschap heeft met God, en bijgevolg dat hij voor Hem, met Hem en in Hem leeft; dat hij voor Hem leeft door instemming, met Hem door gesprek en samenwoning, en in Hem door tevredenheid.””

U bent lang met de vertaling van dit boek bezig geweest. Wat heeft dit boek met u gedaan?

„Het trof mij steeds opnieuw dat Brooks een echte zielenherder is. Dat merk je des te meer als je intensief met zo’n tekst bezig bent. Brooks had het behoud van mensen op het oog.

Het lezen van de puriteinen is trouwens altijd bijzonder leerzaam, voor iedereen. Bij het vertalen van dit soort boeken is het werkelijk zo dat de eerste zegen voor jezelf is. Naast het worstelen met de tekst mocht ik er bij tijden van harte mee instemmen: „Als God je Deel is, dan heeft Hij je hart boven alle andere dingen.”

Van een jonge vrouw kreeg ik een treffende reactie op dit boek. Ze schreef: „Het was troostvol en greep mijn hart. Het was voor mij als een sierlijke kroon in de hand des Heeren (Jes. 62:3).””

Brooks werd begraven op Bunhill Fields in Londen. In de begrafenisrede sprak John Reeve: „Hoewel hij bij ons weg is, is hij niet verloren.” Kunt u daar iets over zeggen: wel weg, maar niet verloren?

19903381.JPG
Thomas Brooks. beeld NPG

„Brooks ligt daar begraven tussen enkele andere grote puriteinen, zoals Bunyan, Owen en Goodwin. Het is indrukwekkend om daar te rond te lopen. Zijn geschriften bleven ook na zijn dood zeer geliefd onder het Engelstalige volk. Bekend is bijvoorbeeld dat Spurgeon in zijn preken graag woorden van Brooks aanhaalde. Hij schreef zelfs een boekje met de bijzondere, dubbele titel: ”Smooth stones taken from ancient Brooks”. Gelukkig komt er de laatste tijd in Nederland ook meer belangstelling voor Brooks.”

De oorspronkelijk titel van dit boek luidde: ”An Ark for all Gods Noahs”. Dat is geworden ”Een veilige ark”. Wellicht was ’t beter geweest om die nadere adressering ook in de Nederlandse titel op te nemen?

„De letterlijke vertaling van de Engelse titel is ”Een ark voor al Gods Noachs”. Dat spreekt een scheepsbouwer aan. Uiteindelijk heeft uitgeverij Den Hertog gekozen voor de compactere titel ”Een veilige ark”. Het is een kernachtige weergave van de essentie van dit boek. Het is de spijker op z’n kop. Alleen als je Christus tot je deel hebt, ben je echt veilig.”

Meer over
Kerkgeschiedenis

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer