Warmtepomp of warmtenet; welke optie past het best?

Voor nieuwbouw is het besluit gemakkelijk: nieuwe woningen mogen niet meer worden aangesloten op het gasnet. Er moet gekozen worden voor een andere manier van verwarmen dan met de vertrouwde cv-ketel. Wat is dan een slimme keuze? ![19882967.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/19882967_821d54d96d.JPG =375)---Machiel Karels. beeld Buro Loo, fotograafilse.nl--- Gemeenten kiezen dan vaak voor een generieke oplossing zoals een warmtenet, legt Machiel Karels, mede-eigenaar van advies- en projectmanagementbureau Buro Loo uit Apeldoorn, uit. Organisaties, zoals de zijne, rekenen opties door en geven onderbouwd de gewenste oplossing aan voor een wijk. Betaalbaarheid, energie-efficiëntie en milieubelasting zijn daarbij belangrijke factoren. Wanneer de gemeente het goed onderbouwt kan ze bij nieuwbouw voor een bepaald gebied een indirecte aansluitverplichting instellen. Daarmee drukken ze de kosten per aansluiting. Voor bestaande bouw ligt dit een stuk ingewikkelder, verklaart Karels. „Er bestaat op dit moment geen wet die hierin voorziet. Een collectieve oplossing is daarmee niet van de baan. Maar er moeten wel voldoende woningen zijn die meedoen. Ik begrijp dat zo’n oplossing niet iedereen even goed uitkomt. Wanneer je net een nieuwe ketel of hybride warmtepomp hebt aangeschaft, sta je niet te springen om mee te doen met een warmtenet. De gemeente zal er dan flink energie in moeten steken om draagvlak te vinden voor zo’n wijkgerichte aanpak.” ## Energiemaatschappij :::inline_image 2::: Technisch krijg je de som mogelijk wel kloppend. Het moet ook georganiseerd worden. Karels begeleidt diverse gemeenten bij het selecteren van de juiste warmteleverancier voor de ontwikkeling en exploitatie van een warmtenet. Zo’n warmteleverancier wil garanties dat voldoende huizen worden aangesloten. Anders zal hij nooit besluiten om erin te investeren. Voor een nieuwbouwwijk is een warmtenet al gauw interessant. De warmteleverancier legt zo’n net aan en krijgt ook het recht om dat vervolgens dertig jaar te exploiteren. In bestaande bouw moet een warmtenet concurreren met de cv-ketel van bijvoorbeeld 2500 euro en een warmtepomp variërend van 5000 tot 15.000 euro. Is het warmtenet niet concurrerend maar wel duurzamer, dan is het erg lastig om voldoende zekerheid op aansluitingen te krijgen. Karels: „Dan moet aanpalend beleid van het Rijk woningbezitters stimuleren om voor een duurzame oplossing te gaan. Bijvoorbeeld door de belasting op gas te verhogen en die op elektriciteit af te bouwen, en subsidies te verstrekken voor duurzame keuzes.” De aangekondigde Wet gemeentelijke instrumenten warmtetransitie (WGIW) geeft gemeenten de bevoegdheid om voor elke wijk aan te geven wanneer deze uiterlijk van het gas afgaat. „Tot die tijd krijg je gas, en daarna stopt het”, vat Karels deze wet samen. Naar verwachting treedt de wet in 2025 in werking. De gemeente kan dan aansturen op een warmtenet als beste oplossing voor zo’n wijk. Een private warmteleverancier zal nooit zomaar investeren in de aanleg van een nieuw warmtenet in een bestaande wijk. Er kleven te veel risico’s aan en aansluitgaranties vooraf zijn lastig te organiseren. Karels begeleidt daarom steeds meer gemeenten die zelf bezig zijn een eigen warmtebedrijf op te richten. „Dat is niet eens heel gek: je gaat bijna terug naar het principe van de gemeentelijke nutsvoorziening. Net zoals bij de exploitatie van het riool. Warmte is ook een eerste levensbehoefte en onze gas- en elektranetwerken zijn ook in publieke handen.” ## Radiator In bestaande wijken speelt dat woningen vaak over radiatoren beschikken. Om deze woningen zonder al te veel aanpassingen te verwarmen met een warmtenet zijn er grosso modo drie opties, somt Karels op. :::inline_article 2::: De eerste is geothermie met hoge brontemperaturen, een techniek die maar beperkt wordt toegepast: „Zwolle en Leeuwarden zijn er onder andere mee bezig.” Een tweede mogelijkheid is het gebruik van industriële restwarmte, bijvoorbeeld van een datacenter of een bakkerij uit de omgeving. Water hiervan is 35 tot 40 graden. Dat moet worden opgekrikt naar 70 graden via een collectieve warmtepomp in de wijk. Ten slotte is er het alternatief om warmte te onttrekken van oppervlaktewater of afvalwater van 12 tot 16 graden. „Een wijkwarmtecentrale met warmtepompen kan dat verhogen tot 70 graden.” ## Voordelen Voor bestaande bouw heeft een collectief warmtenet in wijken met een hoge woningdichtheid en kleine woningen voordelen, vervolgt Karels. „In huis is weinig ruimte nodig. De gasketel gaat eruit en het verwarmingsset voor het warmtenet komt erin. Een warmtepomp, toch al snel een flinke kast ter grootte van een Amerikaanse koelkast, hoeft dan niet ingepast te worden en ook ingrijpende maatregelen als vloerverwarming hoeven niet noodzakelijk te worden toegepast.” :::inline_article 1::: Nadelen zijn er ook: de straat ligt open; de woningeigenaar zit vast aan één warmteleverancier en de warmteprijs is wettelijk gereguleerd. De goedwillende burger die nu alvast stappen wil ondernemen om van aardgas af te gaan, wordt niet het bos ingestuurd. „Elke gemeente heeft een transitievisie warmte vastgesteld. Daarin staan de beste alternatieven voor aardgasvrij in een bepaalde wijk of buurt.” Wie zich geen buil wil vallen aan investeringen waarvan hij later spijt kan krijgen, kan gaan voor ‘no regret’-oplossingen. „Dat zijn isoleren, dubbelglas en het dichten van kieren. Wie wil overstappen naar aardgasvrij, kan het beste een natuurlijk moment kiezen. Bijvoorbeeld wanneer de cv-ketel ermee stopt. Bij twijfel en een kleinere portemonnee: kies een hybride warmtepomp”, adviseert Karels. „Dan hoef je je radiatoren ook niet direct te vervangen.” :::inline_tag 1::: :::kader 1::: :::inline_tag 2:::

Warmtepomp of warmtenet; welke optie past het best?

Groen & duurzaamheid | Gasloos wonen

RD.nl in uw mailbox?