Pierce weet het: alles heeft een houdbaarheidsdatum, maar het besluit om het eeuwenoude tijdschrift vanwege de kosten niet meer op papier te laten verschijnen, kan hij nog steeds moeilijk accepteren. Op vrijdag 30 juni verscheen het 8133e en laatste nummer, maar nu pas wil de voormalige hoofdredacteur over de gang van zaken praten. „Ik heb in tweeënhalf jaar tijd geen dag vrij gehad”, mailt hij eind juni. „Drie jaar heb ik mijn kleinkinderen niet gezien. Dat ga ik eerst doen.”

Behoudend

De English Churchman, dat om de week verscheen, is een oude, behoudende heer onder de anglicaanse kerkbladen. Het bekendste tijdschrift is het wat vooruitstrevender Church Times, dat uit 1863 stamt, maar de wortels van de ”EC” liggen dieper. In 1761 verscheen er al een blad met de naam St James’s Chronicle, dat in 1843 samenging met de in dat jaar gestarte English Churchman. Kortheidshalve wordt de English Churchman & St James’s Chronicle, dat nu alleen nog online te lezen is, English Churchman genoemd. Het staat bekend om zijn kritische beschouwingen op ontwikkelingen in de Kerk van Engeland, bijvoorbeeld op het gebied van huwelijk en (homo)seksualiteit.

Pierce, die in 2021 Peter Ratcliff opvolgde, was de eerste voltijds hoofdredacteur van de English Churchman. Hij werd geboren in de Verenigde Staten en studeerde aan het Covenant Theological Seminary in St. Louis (Missouri). De predikant was verbonden aan een anglicaanse kerk in het Ierse Clondehorkey; nu heeft hij verschillende „pastorale taken” opgepakt in het Engelse bisdom Chester.

Hoe zou u de kerkelijke kleur van de English Churchman omschrijven?

„De English Churchman is ”reformed”, gereformeerd-protestants, en bericht vanuit dat perspectief over actuele kerkelijke en maatschappelijke thema’s. De theologische uitgangspunten zijn hetzelfde als die van de Kerk van Engeland: de Bijbel natuurlijk, maar bijvoorbeeld ook de 39 Artikelen en het Book of Common Prayer uit 1662.”

De English Churchman kiest soms verrassende krantenkoppen, zoals ”Aartsbisschop ontmoet antichrist” boven een artikel over een bezoek van aartsbisschop Welby aan paus Franciscus. Waarom?

„Die kop verscheen niet tijdens mijn hoofdredacteurschap. Ik begon in februari 2021.”

Hoe heeft u dat werk ervaren?

„Ik vergelijk dat graag met het werk van een melkveehouder. Koeien moeten 2 keer per dag, 7 dagen per week en 52 weken per jaar worden gemolken. Er is geen ruimte voor vrije tijd. Een krant moet op tijd worden gepubliceerd. We konden ons geen eigen redacteuren veroorloven, maar maakten gebruik van freelancers.”

Lezers haakten af, de kosten stegen – dus trok het bestuur de stekker eruit. Wat ging er mis?

„Ik heb nooit een exact overzicht van het aantal betalende abonnees gekregen, maar dat moeten er enkele honderden zijn geweest. Ik ben er vrij zeker van dat de kosten van het drukken en versturen van de English Churchman hoger lagen dan de inkomsten, maar het maken van winst is niet de drijvende kracht achter christelijk liefdadigheidswerk.”

U verloor de afgelopen jaren 29 procent van de abonnees. U kon het tij niet keren?

„Nou, het lijkt erop dat u over meer inside-informatie beschikt dan ik als hoofdredacteur had. Maar ik ben er zeker van dat we abonnees zijn kwijtgeraakt toen we terugkeerden naar onze opdracht om een krant voor conservatieven in de Kerk van Engeland te zijn. Ik vertelde een bestuurslid dat ik een verlies van 50 procent verwachtte, dus als we 29 procent van de abonnees zijn verloren, zoals u zegt, dan waren mijn voorspellingen te somber.”

Waarom is de papieren uitgave van de English Churchman gestopt?

„Dat moet u aan het bestuur vragen.”

De ”Trustees” wijzen op hoge werkdruk, stijgende kosten, dalende inkomsten en minder financiële reserves. „De huidige situatie kan niet worden gerechtvaardigd of gehandhaafd”, stellen ze.

„In de boekhoudpapieren, die slechts een paar maanden voor het stoppen van de English Churchman bij de commissarissen werden ingediend, stond dat we meer dan 700.000 pond in kas hadden.

Ik ben zeer teleurgesteld in de gang van zaken, vooral omdat ik er via een mail –en niet door een telefoongesprek– achter kwam dat de English Churchman zou stoppen.

Ik zag nog mogelijkheden om door te gaan. Eerdere voorstellen om kosten te besparen werden helaas niet overgenomen. De financiën waren mijn zorg niet, zei het bestuur. Dat stond er bijvoorbeeld op dat we een krant van tien pagina’s in tabloidformaat zouden maken. Die worden gedrukt in een veelvoud van vier pagina’s, dus we moesten extra betalen voor het handmatig toevoegen van twee pagina’s. Het zou minder kosten om een krant van acht of zelfs twaalf pagina’s te brengen.

Het bestuur stond er ook op dat we de English Churchman bleven drukken op zeer zwaar papier, terwijl krantenpapier veel goedkoper is.

Voor mij blijft het dus de vraag waarom het niet mogelijk is om als krant financieel duurzaam te zijn.”

De website gaat nog door. Heeft de English Churchman daarmee toekomst?

„De website blijft in de lucht zolang de beheerders van de English Churchman de provider kunnen betalen. Overigens werden de kosten voor het opzetten van de website betaald door een zeer vriendelijke weldoener, die graag wilde dat het bereik van de krant groter werd.

Terwijl er een paar honderd mensen waren die de gedrukte exemplaren van de krant ontvingen, lezen duizenden deze nu online. Maar naar mijn mening heb ik nooit echt de kans gekregen om te proberen met de website geld te verdienen – laat staan met de gedrukte exemplaren.”

Ryle

Toch kwam de „vastgestelde tijd” voor de English Churchman, zegt Pierce. In een hoofdredactioneel commentaar nam de predikant-hoofdredacteur in juni afscheid van zijn lezers. De krant was „ongetwijfeld de enige plek waar een nadenkend, Bijbel-belijdend lid van de Church of England op betrouwbare wijze terechtkon voor nieuws, artikelen en analyses”, schrijft hij. Om te eindigen met een citaat van de bekende negentiende-eeuwse anglicaanse bisschop J.C. Ryle: „Klamp u vast aan de oude Kerk van Engeland. Houd vast aan haar Bijbel, haar gebedenboek en haar Artikelen. Laat geen liefdadigheidsinstelling lijden. Denk aan de vele armen en behoeftigen. Ondersteun het zendingswerk in binnen- en buitenland. Help de onderbetaalde geestelijken. Vergeet nooit dat de uitgangspunten van de protestantse Reformatie dit land hebben gemaakt tot wat het is – en laat niets u ooit verleiden om ze te verlaten.”