Wat demissionair minister Hugo de Jonge een betaalbaar koophuis noemt, komt steeds verder buiten bereik van mensen met een modaal inkomen. Tot deze week legde de minister de grens bij een koopprijs van 355.000 euro, nu wordt dat bedrag verhoogd tot 390.000 euro. Om dat te kunnen opbrengen, is een jaarinkomen nodig van 83.000 euro, rekent de Vereniging Eigen Huis voor. Dat is ruim twee keer een modaal inkomen. Dat bedraagt 40.000 euro.

Het begrip ‘betaalbaar’ is belangrijk in de woningbouwplannen van De Jonge. De minister wil dat er tot en met 2030 900.000 nieuwe woningen gebouwd worden. Twee derde daarvan moet in de categorie ‘betaalbaar’ vallen. Voor huurwoningen legt hij de grens bij ongeveer 1100 euro per maand: alles daaronder heet betaalbaar. Voor koophuizen heeft hij die grens nu dus met 10 procent verhoogd.

Winst

Daarmee worden de doelstellingen van De Jonge iets beter haalbaar. Want hoe goedkoper de woningen, hoe vaker projectontwikkelaars en aannemers terugschrikken voor de bouw ervan. Dure woningen leveren veel meer op, terwijl op goedkope woningen volgens hen nauwelijks winst is te maken. Projecten met veel goedkope woningen worden de laatste tijd regelmatig op de lange baan geschoven. Maar de keerzijde is: wat nu als betaalbaar geldt, is voor steeds minder mensen op te brengen.

De rekensom van De Jonge is eenvoudig: hij past de betaalbaarheidsgrens aan de inflatie aan. Omdat die de afgelopen tijd ongeveer 10 procent bedroeg, kan de grens volgens hem met datzelfde percentage omhoog. Maar de Vereniging Eigen Huis wijst erop dat de lonen in diezelfde periode gemiddeld met maar 5,8 procent zijn gestegen. Dus dreigen nu meer aspirant-kopers achter het net te vissen. Volgens de vereniging zou de grens voorlopig gelijk moeten blijven.

De Vereniging Eigen Huis wijst al langer op een neveneffect van de betaalbaarheidsgrens. Die leidt ertoe dat er vooral veel woningen gebouwd worden die daar maar net onder blijven. Echt goedkopere woningen, beter betaalbaar voor mensen met een middeninkomen, worden nauwelijks gebouwd. Daarom pleit de vereniging voor de bouw van 10.000 woningen per jaar met een prijs onder de 260.000 euro. Voor veel starters, mensen die voor het eerst een huis willen kopen, ligt daar de grens van wat ze kunnen betalen.

Woondeals

Inmiddels zijn in alle provincies regionale woondeals gesloten met de bij nieuwbouw betrokken partijen. Maar die bevatten niet of nauwelijks afspraken over prijssegmenten die ruim onder de betaalbaarheidsgrens zitten. Bij de uitwerking van die deals moeten zulke afspraken er wel komen, vindt de Vereniging Eigen Huis.

De Jonge wijdde trouwens maar een paar zinnen aan betaalbaarheid in een brief aan de Kamer die verder geheel over de Nationale Hypotheekgarantie (NHG) ging. Dat is een soort verzekering voor als huiseigenaren hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Dankzij de NHG hoeven zij dan vaak niet te verhuizen. Hun restschuld wordt onder bepaalde voorwaarden overgenomen. Tot nu toe kunnen kopers zo’n NHG krijgen voor woningen tot 405.000 euro, nu gaat die grens omhoog naar 435.000 euro.

Goed nieuws voor woningkopers, vindt De Jonge, ook al omdat met een NHG de hypotheekrente vaak iets omlaag gaat. Dat voordeel komt nu binnen het bereik van meer kopers.