Hamas heeft weer twee gijzelaars vrijgelaten van de ruim tweehonderd die de Palestijnse beweging sinds ruim twee weken gevangenhoudt. Vrijdag kwamen de eerste twee vrij: een Amerikaanse vrouw en haar dochter.

Volgens een verklaring van de gewapende tak van Hamas, de al-Qassam-brigades, gaat het nu om twee Israëliërs die onder meer om „dwingende humanitaire” redenen mogen gaan, „ondanks de misdaden van de bezetting.” De vrijlating zou door bemiddeling van Qatar en Egypte tot stand zijn gekomen.

Volgens de Israëlische nieuwszender i24News wordt er onderhandeld met de Palestijnse Hamas over de vrijlating van ongeveer vijftig gijzelaars met een dubbele nationaliteit. De zender baseert zich op bronnen in de Gazastrook.

Momenteel wordt de laatste hand gelegd aan een mogelijke deal, waarbij bemiddeling door Qatar een cruciale rol speelt, aldus i24News. Het Rode Kruis is onderweg om een groep vrijgelaten personen te ontvangen.

Volgens de bronnen zal hun overdracht plaatsvinden in het Khan Younis-gebied in het zuiden van de Gazastrook. Als er geen nieuwe obstakels opduiken, zal er naar verwachting in de komende uren een overeenkomst worden bereikt. Als onderdeel van de afspraken en om het personeel van het Rode Kruis in staat te stellen het gebied veilig te bereiken, melden de bronnen dat er de afgelopen uren geen Israëlische luchtaanvallen op Gaza zijn geweest, meldt i24News verder.

Onder bemiddeling van Qatar mochten vrijdag de eerste twee gijzelaars vertrekken na bijna twee weken gevangenschap, een Amerikaanse vrouw en haar dochter.

Premier Mark Rutte heeft in zijn gesprek met de Palestijnse president Mahmoud Abbas benadrukt dat het belangrijk is dat er in de regio geen escalatie komt van het geweld dat is opgelaaid tussen Israël en Hamas in de Gazastrook. Daarnaast besprak Rutte met hem in Ramallah - op de Westelijke Jordaanoever - het belang van perspectief op een zelfstandige staat naast Israël. „Dat is de enige manier om de hele regio tot stabiliteit te brengen”, zei de demissionair premier na afloop tegen journalisten.

Ook voor Israël is het belangrijk dat het conflict niet verder escaleert, zegt Rutte. Volgens hem moet er „op langere termijn wel zicht komen op een zelfstandige Palestijnse staat naast een veilig Israël. Daar moeten we weer aan gaan werken.” Over een eigen staat wordt al jaren nagedacht, maar Rutte wijst erop dat het echt belangrijk is dat juist nu zicht hierop komt voor de Palestijnen. „Als dat perspectief er niet is, dan is het alleen maar donker” aldus de premier.

Rutte is de eerste westerse leider die sinds het begin van het geweld onlangs bij Abbas op gesprek komt. Hij hoopt dat er snel meer volgen. Want het is volgens Rutte belangrijk dat de situatie op de Westelijke Jordaanoever, waar Abbas de baas is, stabiel blijft. Ook daar zijn veel protesten tegen Israël.

Nederland is een van de weinige landen die al jaren goede relaties heeft met zowel Israël als de Palestijnse Autoriteit, benadrukte Rutte. Tijdens zijn bliksembezoek sprak hij eerder maandag dan ook met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu over de situatie. Daar is gesproken over de uitschakeling van Hamas omdat anders de toekomst van Israël in gevaar is, maar ook dat de vergelding voor de terreuraanslag tot zo weinig mogelijk burgerslachtoffers moet leiden.

Rutte wees verder op de noodzaak om veel meer hulpgoederen naar het door Israël afgesloten Gaza te krijgen. Dat gebeurt inmiddels wel via een corridor, maar er moet volgens de premier veel meer worden toegelaten. Hij herhaalde dat hij het „verschrikkelijk vindt” wat er nu met de bevolking in Gaza gebeurt. Het zijn „gewoon fatsoenlijke Palestijnen, gewoon lieve mensen die hun leven leiden en nu in angst leven.”

Demissionair premier Mark Rutte heeft in een „stevig gesprek” met de Israëlische premier Benjamin Netanyahu aangedrongen op „wijsheid” in de volgende stappen die zijn land neemt tegen Hamas in de Gazastrook. „Realiseer je de macht die je hebt”, zei Rutte naar eigen zeggen tegen Netanyahu tijdens een bliksembezoek aan Israël.

Hij vindt het belangrijk dat Hamas wordt uitgeschakeld, „maar met een minimum aan burgerslachtoffers”. Ook wil Rutte dat er meer ruimte moet komen voor humanitaire hulp aan de ruim 2 miljoen bewoners van de Gazastrook, die nu aan alles een tekort hebben.

Rutte sprak verder met Netanyahu over de gijzelaars die door Hamas gevangen worden gehouden, onder wie Ofir Engel. Hij kreeg onlangs met spoed de Nederlandse nationaliteit. Ook sprak Rutte met de Israëlische premier over het risico dat het conflict overslaat naar andere landen in de regio.

Rutte gaat nu meteen door naar Ramallah op de Westelijke Jordaanoever voor een gesprek met de Palestijnse president Mahmoud Abbas.

De Palestijnse premier Mohammed Shtayyeh beschuldigt westerse landen ervan Israël toestemming te geven om te doden in de oorlog tegen Hamas.

„Wat we uit de mond van de bezettingsleiders horen over de voorbereidingen voor een landinvasie betekent meer misdaden, wreedheden en gedwongen ontheemding”, zei Shtayyeh aan het begin van een regeringsvergadering van de Palestijnse Autoriteit. „We veroordelen de verklaringen die een vrijbrief vormen om te doden en die Israël politieke dekking geven om massamoorden te plegen en Gaza verder te verwoesten.”

Israël bombardeert Gaza sinds Hamasstrijders op 7 oktober Israël binnenvielen. Volgens Israël vielen door de aanvallen meer dan 1400 doden aan Israëlische zijde. Het door Hamas gecontroleerde ministerie van Gezondheid in Gaza zei maandag dat meer dan 5000 mensen zijn gedood door de Israëlische tegenaanvallen op Gaza.

De Amerikaanse president Joe Biden, de Britse premier Rishi Sunak en de Duitse bondskanselier Olaf Scholz brachten de afgelopen dagen een bezoek aan Israël. Zij en andere westerse leiders hebben meermaals gezegd dat Israël het recht heeft zichzelf te verdedigen. Demissionair premier Mark Rutte is maandag namens Nederland in Israël.

Meer dan 19.000 mensen in Libanon zijn ontheemd geraakt door het oplopende geweld tussen Israël en Hezbollah, melden de Verenigde Naties. De Libanese beweging en Israël wisselen met regelmaat raketvuur uit over de Israëlisch-Libanese grens sinds gewelddadigheden tussen Hamas en Israël uitbraken.

Hezbollah is een bondgenoot van de militante Palestijnse beweging Hamas. Beide zijn felle tegenstanders van Israël en worden gesteund door Iran. Gevreesd wordt voor verdere escalatie van de oorlog tussen Hamas en Israël als Hezbollah zich sterker gaat inmengen.

Hamas opende een offensief op Israël op 7 oktober, waarop Israël sindsdien met bombardementen reageert, vooral op de Gazastrook. Volgens Palestijnse autoriteiten vielen daarbij al meer dan 5000 doden. Aan de Israëlische zijde werden volgens de Israëlische overheid al 1400 mensen gedood.

De wereld is een grote kookpot. Daaromheen zwoegen lieden van diverse pluimage die voor de constante aanvoer van ingrediënten zorgen, terwijl anderen het vuur stevig opporren.

Lees ook

Hoe leerzaam de geschiedenis kan zijn

CDA-Kamerlid Derk Boswijk is online met de dood bedreigd, nadat hij had gezegd dat Israël het recht en de plicht had zichzelf te verdedigen na de aanval door de Palestijnse militante beweging Hamas. Dat zegt hij in het radioprogramma Sven op 1. De bedreigingen komen volgens hem uit de hoek van Hamas-aanhangers. Hij vreest dat ook andere Kamerleden last hebben van bedreigende berichten.

Ook als Boswijk pleit voor hulp aan onschuldige Palestijnse burgers krijgt hij berichten, maar die zijn volgens hem „veel minder heftig”. Zo wordt hij door mensen die Israël steunen „Hamasknuffelaar” genoemd.

Boswijk begrijpt de emotie omtrent de oorlog tussen Israël en Hamas. „Het gaat letterlijk om leven en dood.” Toch verbaast hij zich erover dat „mensen elkaar zo naar het leven staan, ook hier in Nederland”.

De Israëlische luchtaanvallen op de Gazastrook hebben in de afgelopen 24 uur 436 Palestijnen het leven gekost, meldt het lokale ministerie van Gezondheid maandag. Onder hen zijn 182 kinderen. Het officiële dodental is opgelopen naar 5087.

De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) roept Israël op het evacuatiebevel voor ziekenhuizen in het noorden van Gaza in te trekken. Woordvoerder Tarik Jašarević zei maandag tegen de Britse omroep BBC dat het „bijna onmogelijk” is om patiënten te evacueren.

„Er zijn daar patiënten die niet zomaar kunnen worden verplaatst, velen liggen aan beademingsapparatuur, er zijn pasgeborenen in couveuses, mensen in instabiele toestand” vertelde Jašarević. „We roepen Israël op om dit bevel te heroverwegen.”

Kerk in Actie, de hulporganisatie van de Protestantse Kerk in Nederland (PKN), start maandag met noodhulpin Israël en Gaza.

In Israël wordt praktische en psychosociale hulp geboden aan onder meer vluchtelingen en arbeidsmigranten uit Azië en Afrika. In Gaza wordt geprobeerd water, medische benodigdheden en psychische hulp te leveren, aldus de organisatie.

Kerk in Actie steunt namens de Nederlandse protestantse kerken hulporganisaties in 29 landen. Via een wereldwijd kerkelijk netwerk kan Kerk in Actie ook heel snel hulp bieden in elk ander land waar dat nodig is. „Het leed onder zowel Joden als Palestijnen is onbeschrijflijk. De recente gebeurtenissen hebben dramatische gevolgen”, zo omschrijft de organisatie het besluit om nu naar Israël en Gaza te gaan. „We helpen alle slachtoffers van het huidige geweld, ongeacht hun geloof of afkomst.”

Kerk in Actie heeft een bankrekeningnummer geopend waarop bijdragen voor noodhulp overgemaakt kunnen worden.

Opnieuw is een konvooi met noodhulp vanuit Egypte de grens naar de Gazastrook overgestoken, meldt de Palestijnse Rode Halve Maan. Om hoeveel vrachtwagens het gaat, specificeerde de hulporganisatie niet.

Sinds zaterdag maken vrachtwagens met water, voedsel en medische hulpmiddelen de oversteek naar het zwaar gebombardeerde Palestijnse gebied. De Gazastrook wordt door Israël geblokkeerd en kreeg daardoor onder andere geen water, voedsel en elektriciteit meer binnen.

Meer en meer EU-landen en ook de EU-buitenlandchef dringen aan op een pauze in de strijd tussen Israël en Hamas. Zo’n gevechtspauze moet de aanvoer van noodhulp mogelijk maken.

De buitenlandministers van de EU-landen bespreken het dringende pleidooi voor een „humanitaire pauze” van onder meer de Verenigde Naties maandag, zei Borrell bij aankomst voor dat overleg in Luxemburg. Hij wil nog niet zeggen of hij overeenstemming verwacht, want onder meer Duitsland lijkt zover nog niet. De Duitse regering is bang Israël voor het hoofd te stoten met een oproep om de tegenaanval op Hamas te onderbreken.

Israëlische troepen hebben opnieuw invallen over de grens met de Gazastrook gedaan om Palestijnse militanten te doden en te zoeken naar gijzelaars, meldt de krijgsmacht (IDF). De krijgsmacht zegt van 222 mensen te hebben bevestigd dat ze in de Gazastrook worden vastgehouden.

De IDF zegt de noodhulp die sinds zaterdag de Gazastrook binnenkomt nauwlettend in de gaten te houden. De krijgsmacht wil niet dat Hamas profiteert van de hulp die bedoeld is voor Palestijnse burgers en stelt bereid te zijn om militaire operaties uit te voeren om dat te voorkomen.

Bij nachtelijke Israëlische bombardementen op de Gazastrook zijn volgens Hamas zeker zestig mensen gedood. Vooral de bombardementen op het noordelijk gelegen vluchtelingenkamp Jabalia waren volgens de militante Palestijnse beweging zeer dodelijk.

De Israëlische krijgsmacht zei de afgelopen nacht zo’n 320 doelen van Hamas te hebben bestookt.

Ook afgelopen weekend heeft zich nog een Nederlander gemeld die vastzit in de door Israël belegerde Gazastrook. Mogelijk zijn het er nog meer dan de nu bekende 22, denkt demissionair buitenlandminister Hanke Bruins Slot.

„Mijn mensen hebben contact met al deze mensen om te horen hoe het met hen gaat”, zei Bruins Slot voor aanvang van een overleg met haar EU-collega’s in Luxemburg. „Verder zetten we op alle diplomatieke kanalen in om ervoor te zorgen dat die mensen uiteindelijk ook vrijkomen, uit Gaza kunnen vertrekken.”

Dat laatste geldt ook voor de Israëlische Nederlander die door Hamas in de Gazastrook wordt gegijzeld. Over zijn lot weet Bruins Slot naar eigen zeggen niets.

Het Israëlische leger heeft in de nacht van zondag op maandag massaal bombardementen uitgevoerd op de Gazastrook. Een woordvoerder zegt dat de strijdkrachten 320 doelen van Hamas hebben aangevallen.

Onder de doelen waren ondergrondse tunnels, hoofdkwartiers en observatieposten. De aanvallen focusten zich volgens Palestijnse media op het midden en het noorden van de Gazastrook.

Al Jazeera bericht dat het gebied in de nacht „non-stop” werd gebombardeerd. De hevigste aanvallen waren volgens de nieuwszender gericht op het vluchtelingenkamp Jabalia. Daar zouden zeker twintig doden en tientallen gewonden zijn gevallen. Onder de gewonden zijn veel kinderen, bericht Al Jazeera op basis van ziekenhuisfunctionarissen.

De Israëlische luchtmacht heeft maandag aanvallen uitgevoerd op twee groepen Hezbollahstrijders die van plan waren om antitankwapens en raketten op Israël af te vuren. Volgens het Israëlische leger werden beide groepen uitgeschakeld voordat ze konden vuren.

De Amerikaanse minister van Defensie Lloyd Austin denkt dat een Israëlische grondinvasie van Gaza langer kan duren dan negen maanden. Dat zei Austin tegen het programma This Week op de Amerikaanse zender ABC. „Ik voorzie een gevecht gekenmerkt door veel zelfgemaakte bommen en boobytraps.”

Zondag zijn in verschillende plaatsen in het land mensen de straat opgegaan om hun steun te betuigen aan de Palestijnen in Gaza. Een demonstratie in het centrum van Rotterdam trok zo’n 5000 deelnemers. In Amsterdam Nieuw-West kwamen enkele honderden demonstranten bij elkaar en een mars door het centrum van Breda trok eveneens enkele honderden deelnemers.

Israël heeft van 212 mensen bevestigd dat zij worden gegijzeld in Gaza, meldt een woordvoerder van het leger. De families van de gijzelaars zijn geïnformeerd. Het aantal is volgens de woordvoerder nog niet definitief.

De twee Amerikanen die vrijdag werden vrijgelaten door Hamas zijn niet meegeteld. Judith Raanan en haar dochter Natalie werden net als ruim tweehonderd anderen op 7 oktober gegijzeld bij de aanval van Hamas op Israël en konden als eerste terugkeren naar huis.

De explosie in het Al Ahli-ziekenhuis in Gaza-Stad op 17 oktober was niet het werk van Israël, concludeert het Canadese ministerie van Defensie na onderzoek. Het is volgens het ministerie waarschijnlijker dat de ravage is veroorzaakt door een afgeweken raket die vanuit Gaza werd afgevuurd.

De Nederlandse vrouw die is omgekomen in de Gazastrook is de 33-jarige Islam al-Ashqar. Ze was de moeder van de 16-jarige Mohammed uit Doorn, die de afgelopen weken via een videoverbinding enkele keren zijn verhaal heeft gedaan bij de NOS, onder meer in het NOS Jeugdjournaal. Dat meldt de NOS.

Ashqar is zaterdagavond omgekomen in het vluchtelingenkamp Nuseirat. Daar vond rond dezelfde tijd een vermoedelijk Israëlisch bombardement plaats op een avondmarkt.

De vrouw stuurde een paar uur voor haar dood haar kinderen naar een andere locatie. „Als ze dat niet had gedaan waren ook zij dood of gewond”, zegt een vriendin van al-Ashqar in Gaza tegen Nieuwsuur.

De vrouw van 33 was met haar man en vier zoons in Gaza voor familiebezoek toen ruim twee weken geleden de oorlog uitbrak.

De familie probeerde vorige week nog Gaza te verlaten door de grens met Egypte over te steken, maar dat lukte niet meer. Het Nederlandse ministerie van Buitenlandse Zaken stond in contact met de familie.

Een Israëlische tank heeft „per ongeluk” een Egyptische positie nabij de grens met de Gazastrook geraakt, meldt het Israëlische leger (IDF) op X. „Het incident wordt onderzocht en de details worden onderzocht. De IDF betreurt het incident”, aldus het leger, zonder verder uit te weiden.

Verschillende Egyptische grenswachten liepen verwondingen op nadat ze waren geraakt door delen van een granaat die de Israëlische tank had afgeschoten. Dat meldt een woordvoerder van het Egyptische leger in een verklaring. Onder de gewonden was ook een Egyptische militair.

Veertien vrachtwagens met hulpgoederen zijn zondagavond vanuit Egypte de Gazastrook binnengereden. Dat meldt een woordvoerder van de VN-organisatie voor Palestijnse vluchtelingen (UNRWA). Het is het derde konvooi met hulpgoederen in twee dagen tijd.

Eerder zondag meldde de UNRWA dat de eerste tankwagens de Gazastrook waren binnengereden sinds het uitbreken van de oorlog. Het ging om zes trucks met brandstof om generatoren van twee ziekenhuizen van stroom te voorzien.

De hulp wordt aangevoerd via Rafah, de enige grensovergang die niet door Israël wordt gecontroleerd. Vrachtwagens worden daar geïnspecteerd voordat ze het Palestijnse kustgebied kunnen binnenrijden.

Premier Mark Rutte overlegt maandag in Israël met premier Benjamin Netanyahu over de oorlog met Hamas. Ook staat tijdens het eendaagse bliksembezoek een ontmoeting met de Palestijnse president Mahmoud Abbas op de agenda.

Hij zal bij Netanyahu pleiten voor terughoudendheid bij het gebruik van geweld. Een grote zorg is dat het conflict escaleert en dat andere landen en bewegingen in de regio zich met de strijd gaan bemoeien. Er zijn al schermutselingen aan de grens met Libanon.

Rutte zal verder pleiten voor een duurzame humanitaire corridor voor het dichtbevolkte Gaza om zo voedsel, water en brandstof naar binnen te brengen. Israël heeft Gaza, dat meer dan twee miljoen inwoners telt, van de buitenwereld afgesneden. Ook moeten buitenlanders Gaza kunnen verlaten.