Het 3 ton wegende bronzen beeld van de Belgische vorst, gezeten op een paard, stond op een rotonde in de buurt van het centraal station van Kinshasa, midden in het stadshart. „Ik heb besloten alle monumenten te herstellen die behoren tot het Congolese erfgoed, ook die uit de koloniale tijd”, zei minister van Cultuur Christophe Muzungu.

Waarom het beeld dan toch weer is neergehaald, is niet duidelijk. Mogelijk heeft Leopolds reputatie als meedogenloos heerser een rol gespeeld. De huidige Democratische Republiek Congo was van 1885 tot 1908 privé-domein van Leopold II. In die periode plunderde hij op brute wijze de voorraden rubber en ivoor die het land rijk was.

Daarbij werd de plaatselijke bevolking uitgebuit op een manier die zelfs andere koloniale machten diep schokte. Slavenarbeid, verminking, moord en marteling waren aan de orde van de dag. Hoewel de Belgische vorst nooit in Congo is geweest, wordt hij verantwoordelijk gehouden voor de dood van tussen de 4 en 8 miljoen onschuldige burgers. Zijn schrikbewind wordt wel aangemerkt als de eerste genocide van de moderne tijd.

In 1908 droeg Leopold II Congo over aan de Belgische staat. Nadat Mobutu in 1965 de macht had gegrepen en de naam van het land had veranderd in Zaïre, liet hij het standbeeld van de Belgische vorst verwijderen. Daarna lag het meer dan dertig jaar stoffig te worden in een opslagplaats.

Mobutu werd eind jaren negentig ten val gebracht door rebellenleider Laurent Kabila, de vader van de huidige president Joseph Kabila. Kort daarop stierf hij in ballingschap.