Opeens ging het eind jaren 80 in Oost-Europa over glasnost – openheid. En over perestrojka – hervorming. En in diezelfde tijd ging het in Vietnam over doi moi, en dat was glasnost en perestrojka tegelijk. Er was hongersnood in 1988, en toen kregen boeren zowaar hun onteigende rijstvelden terug.

Nog steeds is Vietnam een communistische eenpartijstaat. Een van de armste landen ter wereld groeide wel uit tot een van de snelstgroeiende economieën in Zuidoost-Azië. Dat de bloei aan de heersers te danken zou zijn, is echter een theorie die betwist wordt.

In hoofdstad Hanoi is het particulier initiatief van bovenaf te bekijken, en dat levert fleurige beelden op, juist tegen een zwarte, grauwe achtergrond. Je ziet er boeiende balanceerkunst: het evenwichtig en geroutineerd volbouwen van een fiets met zo veel koopwaar is al een kunst op zich.

In Israël en Gaza zien ze het nu misschien nog niet, dat er fleur komt. Vrede, vreugde, vrijheid, verdraagzaamheid. Maar het kan. De toekomst ligt niet in mensenhanden.