In een toespraak afgelopen woensdag beschuldigde oud-president Donald Trump de Israëlische premier Netanyahu ervan Amerika in 2020 in de steek te hebben gelaten toen de VS een Iraanse topgeneraal uitschakelden. Trump suggereerde ook dat het beleid van de regering-Biden en van de Israëlische leiders de Libanese terreurorganisatie Hezbollah hielpen bij het plannen van verdere aanvallen op Israël. Hij noemde Hezbollah „heel slim”. Vervolgens zei Trump donderdag in een interview dat Israël „niet voorbereid had hoeven zijn” als hij nog in het Witte Huis had gezeten. Bovendien zette Trump de Israëlische minister van Defensie in schunnige woorden weg als incompetent.

De woordvoerder van het Witte Huis veroordeelde vrijwel onmiddellijk de opmerkingen van Trump als „gevaarlijk, onmenselijk en absurd” en zei dat de voormalige president „totaal was losgezongen van de realiteit.”

Ware aard

Verschillende prominente Republikeinen hebben de uitspraken van Trump scherp afgekeurd. Voormalig vicepresident Mike Pence zei donderdag in een interview bij het tv-programma New Hampshire Today dat het nu niet de tijd is om een andere boodschap af te geven dan vierkant achter Israël te staan. „Hezbollah is niet slim, ze is slecht. Maar de voormalige president zei ook dat Vladimir Poetin een genie was, toen Rusland anderhalf jaar geleden Oekraïne binnenviel met een soortgelijke niet-uitgelokte, gewetenloze invasie”, aldus Pence. „Alle schuld ligt bij Hamas en destijds bij het Russische leger en zij moeten ter verantwoording worden geroepen.”

Ook de Republikeinse presidentskandidaat Ron DeSantis keerde zich donderdag tegen Trump. Hij vindt het niet passend om in de huidige situatie premier Netanyahu en de Israëlische minister van Defensie aan te vallen. Volgens DeSantis liet „Trump gisteravond zijn ware aard zien door de Israëli’s te beledigen tijdens een van hun donkerste uren en tegelijkertijd een compliment te geven aan een van de terroristische groeperingen die een ernstige bedreiging blijven vormen voor zowel Israëliërs als Amerikanen.”

Ook Chris Christie, voorheen vertrouweling van Trump en nu presidentskandidaat, en Trumps voormalige ambassadeur in Israël, David Friedman, distantieerden zich van hun vroegere baas.

Andere Republikeinen verdedigen Trump. De partijstrateeg Ford O’Connell zei deze week: „Donald Trump wordt onder Republikeinse kiezers gezien als de gouden standaard als het gaat om buitenlands beleid. Tijdens zijn regering waren er geen oorlogen en was er stabiliteit op het wereldtoneel, vooral in het Midden-Oosten.”

De regering-Trump speelde een sleutelrol bij het bemiddelen in de Abrahamakkoorden, een overeenkomst uit 2020 om de diplomatieke betrekkingen tussen Israël en de Verenigde Arabische Emiraten en Bahrein te normaliseren. Ook verplaatste Trump de Amerikaanse ambassade naar Jeruzalem. De oud-president zelf zei woensdag dat hij Israël zal blijven steunen.

Verzoening

Ook bij de Democraten, de partij die gesteund word door veel progressieve Joden, klinken er kritische geluiden. De linkerflank vraagt nadrukkelijk aandacht voor de situatie van de Palestijnen. Alexandra Ocasio-Cortez, Democratisch lid van het Huis van Afgevaardigden, laakte de onverdraagzaamheid en ongevoeligheid jegens de Palestijnen. Haar collega’s Rashida Tlaib en Cori Bush stelden deze week voor de steun aan „het apartheidsregime van Israël” in te trekken. Tlaib noemde de aanval van Hamas „een daad van verzet.”

De onafhankelijk senator Bernie Sanders, die zelf Joods is en soms in botsing is gekomen met pro-Israëlische Democraten, bracht woensdag een verklaring uit waarin hij zei dat Hamas een „terroristische aanval op Israël” heeft gepleegd die „gruwelijke gevolgen op de korte en lange termijn” zou kunnen hebben. Hij verwees naar „rechtvaardigheid voor het Palestijnse volk” en noemde de reactie van Israël op de aanval „een ernstige schending van het internationaal recht.” „Deze aanval is een grote tegenslag voor elke hoop op vrede en verzoening in de regio – en gerechtigheid voor het Palestijnse volk.”