Van Essen zit op 1 oktober tien jaar in de korpsleiding, volgens hem „een mooi en natuurlijk moment om het stokje over te dragen”. De procedure voor zijn opvolging wordt opgestart, meldt de politie. Ook plaatsvervangend korpschef Liesbeth Huyzer stopt waarschijnlijk volgend jaar. Haar vertrek zal niet samenvallen met dat van Van Essen, zegt een politiewoordvoerder.

De politieman begon zijn carrière ruim 44 jaar geleden bij de gemeentepolitie in Den Haag, waar hij onder andere als rechercheur in de Schilderswijk werkte. In 2007 werd hij korpschef van het toenmalige korps Haaglanden. Van Essen was sinds mei 2020 korpschef van de Nationale Politie. Hij nam toen het stokje over van Erik Akerboom, die de overstap maakte naar de AIVD. Daarvoor zat Van Essen al sinds de oprichting van de Nationale Politie in 2013 in de korpsleiding en was hij sinds 2016 plaatsvervangend chef.

Er verschenen de afgelopen jaren verschillende kritische rapporten over de politie. In totaal stapten drie werknemers die bij de undercoverafdeling betrokken waren uit het leven na conflicten op de werkvloer. In 2022 stelde de commissie-Schneiders dat er binnen de Landelijke Eenheid al langer sprake was van een onveilige werkcultuur. Bij een aantal afdelingen zou sprake zijn van een pestcultuur en een verziekte sfeer. De commissie schetste een beeld van de Landelijke Eenheid als een grote, logge organisatie waar te weinig oog is voor persoonlijke omstandigheden. Daarom werd een opsplitsing van de Landelijke Eenheid in twee landelijke eenheden geadviseerd.

Tweede Kamerlid voor BBB Lilian Helder schrijft op X dat Van Essens positie „al langer niet houdbaar” was, onder andere vanwege de zelfdodingen. In de tweede helft van september komt er een rapport van oud-minister Winnie Sorgdrager over „het verbeteren van processen” binnen de Landelijke Eenheid.

Minister Yeşilgöz bedankt Van Essen voor zijn „tomeloze inzet” de afgelopen jaren. „Vanaf de start van de Nationale Politie was Henk van Essen de ervaren politieman in de korpsleiding die ervoor zorgde dat vakmanschap hoog op de agenda bleef staan. In complexe en roerige tijden heeft hij als korpschef koers gehouden en is de basis in de organisatie verder op orde gebracht. Daarbij stond hij altijd pal voor zijn mensen.”