We zien elkaar niet veel maar wel regelmatig. En hoewel er soms een flinke tijd tussen de ontmoetingen zit, gaat het gesprek altijd verder waar we de vorige keer gebleven waren. En dan gaat het ergens over. „Weet je”, zegt ze, „ik denk altijd maar zo: als je kiest, kies dan góed.”

Die bleef bij me hangen. Niet veel later deelde ik deze wijsheid met een andere persoon, die wellicht nog wat nuchterder in het leven staat. Hij reageerde met: „Je maakt een keus en daar maak je het beste van.”

Kiezen… Het thema houdt me bezig. Dat heeft te maken met de verkiezingscampagne.

Toen ik nadacht over kiezen, herinnerde ik me een gesprek met een veldwerker die jarenlang in West-Afrika had gewoond. Ze was na dertien jaar terug naar Nederland gekomen, samen met haar man en kinderen. Ik vroeg haar waar ze het meeste aan moest wennen. Ze twijfelde geen moment en zei: „De keuzes die ik elke dag moet maken en met name de keuzes in mijn agenda. Want als ik wil, kan ik de hele dag wel vullen met activiteiten. In Burkina Faso was ik blij als ik een keer eropuit kon en dan maakte het me eigenlijk niet uit wat het was.”

Als we denken aan mensen die in armoede leven, denken we vaak aan gebrek aan onderdak, eten en drinken en soms gebrek aan veiligheid. We vergeten vaak dat echte armoede ook betekent: geen keuzes kunnen maken. De hele dag staat in het teken van overleven, aan keuzes maken kom je niet toe. Dat is ook een van de kernkarakteristieken van armoede.

In Nederland is de keuze reuze. De hele dag kiezen we. Soms, of misschien wel heel vaak, zijn het onbewuste keuzes. Een andere keer maak je na een bepaalde ervaring juist weer heel bewuste keuzes.

Op 22 november mogen we weer naar de stembus. Het feit dat we mogen stemmen, is een groot voorrecht. In Nederland functioneert de democratie, met wat mitsen en maren, naar behoren. Dat waardeer je extra als je bedenkt hoe het is om in een land te wonen waar geen democratie is of de democratie voor je ogen wordt afgebroken.

Het is bij verkiezingen telkens weer spannend hoeveel mensen er naar de stembus gaan. Het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) meldt dat, naarmate kiezers meer vertrouwen hebben in medemens en politiek, ze eerder geneigd zijn naar de stembus te gaan. Het is geen nieuws dat in Nederland, met name de laatste jaren, het vertrouwen in instituties sterk afneemt. De man of vrouw die op dit moment vertrouwen wekt, is meestal degene die zich presenteert als relatieve buitenstaander en zoekt naar een constructieve toon. De vraag is of we ons stemgedrag alleen laten beïnvloeden door degene die het gezicht is van een partij of ook kijken naar de verkiezingsprogramma’s. Die worden op dit moment in een hoog tempo klaargestoomd.

Wat lezen we in deze programma’s? Zien we daarin christelijke waarden en normen terug? Waar staat een partij voor als het gaat om schepping en mens? Hoe geeft een partij vorm aan begrippen als rechtvaardigheid en barmhartigheid? Welke plek krijgen welvaart en welzijn in het programma? En als we denken aan bestaanszekerheid, hebben we dan ook oog voor internationale solidariteit?

Dit zijn belangrijke zaken, waarvoor we als christenen die naar de stembus gaan een grote verantwoordelijkheid dragen.

De kleine christelijke partijen kunnen meestal rekenen op een vaste achterban, die loyaal is aan de partij. Dat heeft iets moois in zich. Trouw en loyaliteit zijn goed. Tegelijkertijd is het belangrijk om binnen de partij die je lief is ook het interne debat scherp te voeren en de partij te bevragen op idealen als waarden en normen, schepping en mens, rechtvaardigheid en barmhartigheid.

We gaan weer naar de stembus. Althans, ik ga ervan uit dat we allemaal gebruik maken van het stemrecht dat we hebben. Wijsheid toegewenst! En ik zeg het mijn vriendin maar na: „Als je kiest, kies dan góed!”

De auteur is directeur-bestuurder Woord en Daad.