Gevangenen VS op Cuba hebben rechten
Buitenlandse gevangenen die de Amerikaanse autoriteiten vasthouden op de militaire basis Guantanamo Bay op Cuba hebben het recht om hun detentie en de redenen daarvoor aan te vechten voor een federale rechtbank. Dat heeft rechter Joyce Hens Green van de arrondissementsrechtbank in Washington maandag beslist.
Rechter Green verwierp het argument van de overheid dat federale rechtbanken geen zeggenschap hebben over Guantanamo Bay. Deze basis ligt weliswaar op Cubaans grondgebied, maar het Cubaanse recht geldt daar niet. De Amerikaanse autoriteiten oefenen volledige controle uit over Guantanamo Bay en daarom is er geen twijfel dat daar het Amerikaanse recht geldt volgens rechter Green.
Daarom hebben de ongeveer 545 gevangenen van Guantanamo Bay het recht om hun detentie aan te vechten voor Amerikaanse federale rechtbanken. „Hoewel het land duidelijke maatregelen moet nemen om zich te beschermen tegen grote dreigingen, betekent dit niet dat men de fundamentele rechten kan negeren die voor iedereen gelden en waarvoor mensen in dit land in de afgelopen 200 jaar hebben gevochten en waarvoor zij hun leven hebben gegeven”, aldus Green in haar schriftelijke argumentatie.
Haar besluit betekent een juridische tegenslag voor de regering-Bush, die volhoudt dat de gevangenen op Cuba -gekwalificeerd als ”vijandelijke strijders”- niet vallen onder de Conventies van Genève en evenmin recht hebben op de bescherming die de Amerikaanse grondwet biedt.
Een collega van rechter Green kwam onlangs overigens tot een andere conclusie, die overeenstemt met de opvattingen van de overheid. Dit betekent dat men bij het hof van beroep tot een compromis moet zien te komen tussen beide argumentaties. Waarnemers verwachten dat de kwestie uiteindelijk terechtkomt bij het federale hooggerechtshof in Washington.
Rechter Green zei overigens ook dat sommige informatie die de overheid gebruikt tegen de gevangenen op Cuba mogelijk is verkregen door marteling. Dat maakt deze informatie onbruikbaar voor een gewone Amerikaanse rechtbank. Het was de eerste keer dat officieel de mogelijkheid werd geopperd dat gevangenen op de basis door hun militaire ondervragers worden gemarteld. Zulke beschuldigingen waren wel al gesuggereerd in rapporten van het Rode Kruis en van Amnesty International.