„Wie bedenkt nou dat je moet vechten voor rust op een begraafplaats?” De stem van Janny van Wanrooy klinkt verontwaardigd. „Te gek voor woorden.” Haar ouders en broer liggen begraven op Zuylen. „Liefst zou ik een hek met slot om hun graf zetten”, verzucht ze.

De schrik sloeg de Bredase om het hart toen ze vorige maand bij Omroep Brabant las over de bouw van een groot kunstwerk met podium en tribune op de begraafplaats. Daarin zouden behalve uitvaartdiensten in de buitenlucht straks ook concerten en festivals plaatsvinden. Stadsgenoot Tiësto, bekend van optredens bij grote dance-evenementen, was „zeker” welkom op het podium in Zuylen, stelde de directeur. Hij wilde af van „de saaie en oubollige uitstraling”.

De vernieuwing verstoort het rouwproces van nabestaanden, vreest Van Wanrooy. Ze bezoekt een paar keer per week de begraafplaats; om te rouwen, een kaarsje aan te steken, de bloemen te verzorgen en „in stilte te praten” met haar overleden geliefden. „Ik hecht aan rust op die plek. Mijn vlees en bloed ligt daar!”

Een petitie tegen de plannen is intussen al ruim duizend keer ondertekend. Woensdag overhandigen boze nabestaanden de handtekeningen aan de directie van Zuylen.

Festival

Volgens Yvette Langbroek, manager en waarnemend directeur van de begraafplaats, berust de onrust allemaal op onwaarheden. Ze stelt dat haar directeur, die op vakantie is, verkeerd geciteerd is door Omroep Brabant. „Iedereen is welkom bij ons, ook Tiësto. Maar niet voor een optreden.” Het kunstwerk dat nu gebouwd wordt, is bestemd voor uitvaartbijeenkomsten in de buitenlucht. „Op het podium kan een kist staan en een spreker. Plek voor een draaitafel en grote boxen is er niet eens.” Op de zitjes –drie lagen– is volgens haar plek voor zestig tot tachtig mensen.

Festivals met bier en herrie zijn niet aan de orde, verzekert Langbroek. Concerten evenmin. „Natúúrlijk blijft het stil op de begraafplaats.” De verwarring over het woord festival komt volgens haar omdat Zuylen wél plek wil bieden aan een Bredaas event waarbij op diverse locaties in de stad poëzie wordt voorgelezen – ook een festival genoemd. „In de buitenaula kan straks zo’n gedicht worden voorgedragen. Maar dat zal altijd in het teken staan van rouw en verlies.” Ook aan rustige muziek, zoals viool en harp, wil Langbroek gerust podium bieden op de begraafplaats.

De manager erkent dat het afscheidsmoment op de buitenlocatie in de directe omgeving te horen zal zijn. „Maar dat is nu ook het geval als mensen zingen bij een graf.” Met de boze Bredanaars heeft ze al contact gehad, maar ze kan hen er moeilijk van overtuigen dat Zuylen geen festivalterrein wordt.

Het ‘theater’ wordt gebouwd omdat de vraag naar plechtigheden in de buitenlucht toeneemt. „We willen de begraafplaats aantrekkelijker maken voor de groep met deze wens. Anders wordt begraven steeds duurder, nu meer mensen kiezen voor cremeren.”

Cremeren

Richard en Diana Verduijn, initiatiefnemers van de petitie, zijn er niet gerust op. Het stel vreest dat de directie van Zuylen terugkrabbelt door negatieve publiciteit. Bovendien sprak de directeur in de media over nog geheime „wilde plannen”. „Als we nu niet ingrijpen, verzint hij nog gekkere dingen.”

Het stel hekelt het feit dat de buitenaula dicht tegen graven aan is gebouwd. De begraafplaats zegt mensen te hebben ingelicht, maar dat geldt niet voor de familie Verduijn. „Mijn schoonouders liggen op 10 meter afstand”, zegt Richard. „We kunnen hen moeilijk opgraven, maar we twijfelen nu wel over de graven die we voor onszelf hebben gereserveerd. Cremeren willen we eigenlijk niet, maar misschien moet dat toch maar. Een urn kun je meenemen naar huis.”

Ook op serene vioolmuziek zit het stel niet te wachten. „Wij willen alleen maar rust. Het is toch een laatste rústplaats?”