„Regie vanuit het Rijk is nodig”, zegt Rutger Groot Wassink, voorzitter van de commissie Asiel en Migratie bij de VNG. „Een spreidingswet regelt naast spreiding van asielzoekers ook dat opvanglocaties kleinschaliger kunnen worden, meer passend bij de omvang van de betreffende gemeente.” Bovendien zorgt een wet volgens de VNG voor meer draagvlak. „Gemeenten hebben veel op hun bordje, dus een spreidingswet kan een hulp zijn voor die gemeenten die nu veel asielzoekers opvangen. Andersom kan de druk op gemeenten voor sommigen ook juist reden zijn nu niet direct voor een (grote) groep asiel te organiseren. Bij spreiding deel je die impact ook weer: het leidt tot solidariteit onder gemeenten.”

Voor de val van de coalitie werkte het demissionaire kabinet de afgelopen tijd aan de spreidingswet. Die moet zorgen voor een eerlijke en evenredige verdeling van asielzoekers over alle gemeenten. Nu het kabinet is gevallen, wordt de spreidingswet mogelijk controversieel verklaard. Dat betekent dat de Tweede Kamer er tot aan de verkiezingen, de formatie en de komst van een nieuw kabinet niet meer over praat.

De VNG zegt te hopen dat de Kamer inziet dat snelle behandeling op termijn kan helpen om de doorstroom vanuit Ter Apel te verbeteren. „Het wetsvoorstel is wel een politiek compromis van het demissionaire kabinet en heeft zoveel kritiek gekregen dat aanpassing noodzakelijk is”, aldus Groot Wassink, die ook wethouder is in Amsterdam.