Twee voorstellen voor een nieuwe Duitse euthanasiewet wees de Bondsdag af. Voor de regeling om euthanasie via het strafrecht in principe te verbieden was geen meerderheid. Het concept van SPD’er Lars Castellucci en CDU-afgevaardigde Ansgar Heveling werd met 363 tegen 304 stemmen afgewezen. Het voorstel van Renate Künast (Groenen) en FDP’er Katrin Helling-Plahr om euthanasie niet onder het strafrecht te laten vallen, werd met 375 tegen 287 stemmen van tafel geveegd.

Een regeling is nodig nadat het Constitutioneel Hof in 2020 verklaarde dat euthanasieparagraaf 217 in strijd is met de grondwet. Volgens de rechters van het Hof hebben burgers het recht om zelf te bepalen wanneer ze willen sterven. Heeft iemand de wens om te sterven dan moet daaraan gehoor worden gegeven, ongeacht de motieven van de persoon. Als de beslissing maar vrij is genomen. Omdat het Hof de paragraaf schrapte, moet de Bondsdag met nieuwe wetgeving komen.

Gevoelig

De reacties op het wegstemmen van de beide wetsvoorstellen lopen uiteen. De Duitse Patiëntenvereniging begroette het feit dat beide voorstellen het niet haalden… „Zo wordt Duitsland voor een ethisch dilemma bewaard”, zei voorzitter Eugen Brysch donderdag tegen de Duitse persdienst DPA. Volgens Brysch moeten de Bondsdagleden haast maken met een goed functionerende wetgeving die hulp bij zelfdoding verbiedt.Ook Klaus Reinhardt, de president van de Duitse artsenvereniging, was ingenomen met het feit dat de Bondsdag nog geen beslissing had genomen. „Het geeft ons meer tijd voor een nog niet voldoende gevoerd maatschappelijk debat”, verklaarde Reinhardt.

Annette Kurschus, de voorzitter van de Evangelische Kerk in Duitsland betreurde het dat er geen beslissing was gevallen. „Een wettelijke regeling voor hulp bij zelfdoding blijft wenselijk.” Ze riep de afgevaardigden om het komende jaar een nieuw ontwerp uit te werken dat uitzicht biedt op een overtuigende meerderheid die voor een dergelijk gevoelig onderwerp noodzakelijk is.

De voorzitter van de Duitse Bisschoppenconferentie, Georg Bätzing, betreurde nadrukkelijk dat het wetsvoorstel van Castellucci en Heveling geen meerderheid had gevonden. „Dit wetsontwerp had ertoe bijgedragen dat hulp bij zelfdoding in Duitsland geen maatschappelijk aanvaard fenomeen aan het levenseinde wordt.”

Josef Schuster, voorzitter van de Centrale Raad van Joden in Duitsland en lid van de Duitse Raad voor Ethiek, vond het eveneens jammer dat er geen beslissing was gevallen. „Omdat een wettelijke regeling is uitgebleven, dreigt een wettelijk gat en dat is niet wenselijk.”

Juist om die reden zijn veel deskundigen blij met het feit dat er geen beslissing is gevallen. „Want er is nu weliswaar geen wetgeving, maar hulp bij zelfdoding is er wel op dit moment in Duitsland door het besluit van het Constitutionele Hof uit 2020. En er zijn eveneens verenigingen die stervenshulp bieden. Die kunnen ongehinderd hun werk voortzetten”, stelt Pro, een christelijk magazine in Duitsland, in een commentaar. „Geen euthanasiewet is geen oplossing.”

Alena Buyx, de voorzitter van de Duitse Raad voor Ethiek, pleitte in een interview met een tv-zender „er persoonlijk voor dat beide wetsontwerpen verder worden uitgewerkt en zo mogelijk bij elkaar komen tot één voorstel”.

Is dat reëel? De Bondsdag stemde donderdag in met een motie om meer in te zetten op het voorkomen van zelfmoord. Niet minder dan 688 afgevaardigden aanvaardden het voorstel. Er was één stem tegen en er waren vier onthoudingen.

Het voorstel, afkomstig van de Duitse minister van Gezondheid Karl Lauterbach, voorziet in direct contact via de telefoon of online voor mensen met zelfmoordgedachten of voor hun familieleden.

De afgevaardigden vinden elkaar dus als het gaat om preventie. Stemmen de afgevaardigden ook unaniem in met een euthanasieregeling die niet in het wetboek van strafrecht komt? Of, andersom, met een wetsvoorstel dat hulp bij zelfdoding strafbaar blijft? Nee, want dat is de kernpunt van het debat.