Dit waren de belangrijkste momenten uit het tijdperk-Rutte

## Mei 2006: Rutte wint strijd van Verdonk ![19489517.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/19489517_a4aa1b37b9.JPG =200)---Rutte groeit uit tot onbetwiste oppositieleider. beeld ANP, Valerie Kuypers--- Als de VVD besluit een lijsttrekkersverkiezing te organiseren, doet Rutte een gooi naar de macht. Met succes. Hij krijgt 51,5 procent van de leden achter zich en weet daarmee zijn rivaal Rita Verdonk (46 procent) nipt te verslaan. Verdonk blijkt echter ongekend populair; bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2006 haalt zij bijna 70.000 voorkeurstemmen meer dan Rutte. De rivaliteit tussen de twee eindigt nadat Rutte haar een jaar later uit de fractie zet. In een beladen partijcongres dat daarop volgt, wordt een oproep om dat besluit terug te draaien, weggestemd. Rutte is definitief de baas. ## September 2009: Rutte zet Balkenende in de hoek ![19489518.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/19489518_f2fcd55c56.JPG =200)---De VVD wordt in 2010 de grootste partij. beeld ANP, Lex van Lieshout--- In de Tweede Kamer groeit Rutte uit tot de onbetwiste leider van de oppositie tegen Balkenende IV. Als tijdens de algemene beschouwingen van 2009 duidelijk wordt dat er forse bezuinigingen voor de deur staan, slaat hij zijn slag. Hij eist harde keuzes. Balkenende geeft daarop niet thuis, waarna Rutte een motie van wantrouwen indient. Daarmee vestigt hij zijn reputatie als iemand die klaar staat om de nieuwe premier te worden. ## Juni 2010: Rutte wint en wordt premier Na een spannende nek-aan-nek-race met PvdA-lijsttrekker Job Cohen weet Rutte de Tweede Kamerverkiezingen van 2010 te winnen met 1 zetel verschil: 31 voor de VVD, 30 voor de PvdA. Er komt uiteindelijk geen Paars-plus-kabinet (VVD, PvdA, D66, GroenLinks) en ook geen middenkabinet (VVD, PvdA, CDA). Nadat Rutte en CDA-lijsttrekker Verhagen een overeenkomst hebben bereikt met PVV-leider Geert Wilders vormen VVD en CDA samen een door de PVV gedoogd minderheidskabinet. ## April 2012: Einde kabinet, Rutte door met PvdA Wilders trekt de stekker uit Rutte I, waarna nieuwe verkiezingen onvermijdelijk zijn. Opnieuw belandt Rutte in een tweestrijd met een PvdA’er; dit keer met lijsttrekker Diederik Samsom. Rutte wint opnieuw en na 47 dagen formeren, komt Rutte II tot stand: VVD met PvdA. Niet alle passages uit het regeerakkoord blijken even goed te zijn doordacht. Zo steekt er binnen de VVD een storm van protest op als blijkt dat VVD en PvdA de premie die burgers moeten afdragen voor de basisverzekering inkomensafhankelijk willen maken. De gemoederen lopen zo hoog op dat het voornemen wordt teruggedraaid. ## Juli 2014: MH17 neergeschoten boven Oekraïne ![19489519.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/19489519_6c6ce9858b.JPG =200)---De ramp met MH17 is een dieptepunt. beeld ANP, Robin van Lonkhuijsen--- Zegge en schrijve één vakantiedag heeft Rutte erop zitten, als het nieuws over het neerstorten van vlucht MH17 van Malaysia Airlines in Oost-Oekraïne binnenkomt. De premier belooft zich er persoonlijk voor in te zetten dat de nabestaanden van de Nederlandse slachtoffers de lichamen van hun dierbaren zullen terugkrijgen; iets wat uiteindelijk lukt. Op 17 november 2022 doet de rechter uitspraak in een zaak van het OM tegen vier Russische verdachten: één keer vrijspraak, drie keer levenslang. ## Augustus 2015: Oproer om Grieks hulppakket In de verkiezingscampagne van 2012 klonk Rutte gedecideerd: „Geen cent meer naar Griekenland”. De schuldendeal die de EU maakt met het Zuid-Europese land brengt echter met zich mee dat ook Nederland in 2015 nog een keer de knip moet trekken. Het gevolg is dat de geloofwaardigheid van Rutte een flinke deuk oploopt. Ook in de fractie is er verzet. Als Rutte zijn gewicht in de strijd gooit, blijft er slechts één tegenstemmer over: Kamerlid Joost Taverne. Het is voor het eerst dat zorgen over een te grote compromisbereidheid van Rutte de kop opsteken. ## Maart 2017: Weer zege; door met D66, CDA en CU Bij de Tweede Kamerverkiezingen van 2017 wordt Rutte voor de derde keer op rij de grootste. Strafte de kiezer in 2012 het CDA af voor de regeringsdeelname aan Rutte I, dit keer is de PvdA de klos. Slechts negen zetels haalt de partij, fors minder dan de 38 uit 2012. Ruttes derde kabinet is samengesteld uit het brede midden: VVD met CDA, D66 en ChristenUnie. ## Maart 2020: Toespraak Rutte over corona ![19489520.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/19489520_bdf4af160b.JPG =200)---Rutte spreekt het volk toe over het coronavirus. beeld ANP, Bart Maat--- Nadat eind februari 2020 voor het eerst een coronabesmetting wordt vastgesteld bij een Nederlandse patiënt, volgen er net als in andere landen strenge maatregelen. Vanuit het Torentje spreekt Rutte de bevolking op 16 maart toe. „Veel mensen zullen het gevoel herkennen dat we de laatste weken in een achtbaan zitten die steeds sneller lijkt te gaan rijden”, aldus de premier over het uitbreken van het nieuwe, onbekende virus. „Je vraagt je af: gebeurt dit echt? Want de maatregelen die hier en elders worden getroffen zijn ongekend voor landen in vredestijd.” Ingrepen betreffen onder meer lockdowns, schoolsluitingen en de invoering van een avondklok. Negen maanden later, op 14 december 2020, spreekt Rutte Nederland opnieuw toe ## Januari 2021: Ontslag kabinet om toeslagenaffaire ![19489521.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/19489521_0a692e01c9.JPG =200)---Rutte III treedt af na het snoeiharde rapport over de toeslagenaffaire. beeld EPA, Sem van der Wal--- Op 15 januari, twee maanden voor de al geplande Kamerverkiezingen, treedt het kabinet-Rutte III af. Aanleiding is het snoeiharde rapport van de commissie-Van Dam over de toeslagenaffaire. Het besluit is geen verrassing; al meteen na de publicatie van de onderzoeksconclusies nam de druk toe. De speciale Kamercommissie concludeerde dat ouders „ongekend onrecht” is aangedaan. Het kabinet, de Kamer, de Belastingdienst en de rechtspraak hebben de „grondbeginselen van de rechtstaat” geschonden, met verregaande gevolgen voor vele duizenden ouders. De ontspoorde fraudejacht vond vrijwel in z’n geheel plaats tijdens de kabinetten-Rutte. Lodewijk Asscher, in Rutte II minister van Sociale Zaken, kondigt een dag eerder al aan dat hij zich terugtrekt als lijsttrekker van de PvdA. Ook minister Eric Wiebes (Economische Zaken) vertrekt van het toneel. Rutte geeft echter aan opnieuw VVD-lijsttrekker te willen zijn. ## April 2021: Berucht debat over „functie elders” „Positie Omtzigt, functie elders.” Nadat verkenner Kajsa Ollongren (D66) na de Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 wordt gefotografeerd met een notitie waarop deze zinsnede leesbaar is, staat politiek Den Haag op z’n kop. Waar komt de aantekening vandaan, en wie heeft er over de terriër–toen nog van het CDA– gesproken? Rutte ontkent, maar kort daarna wordt duidelijk dat hij het tóch over Omtzigt heeft gehad. Naar eigen zeggen kon hij zich dit niet herinneren. Op 1 april volgt een spannend debat. Rutte overleeft ternauwernood een motie van wantrouwen. Alleen de coalitiepartijen van het demissionaire kabinet-Rutte III onthouden zich van steun. In december 2021 komen VVD, D66, CDA en CU na een slopende formatie opnieuw tot een akkoord. Rutte IV kan beginnen. ## Februari 2022: Oorlog op het Europese continent Op 24 februari wordt de wereld wakker met een oorlog op het Europese continent. Rusland valt buurland Oekraïne binnen. Nederland staat vierkant achter Oekraïne. De militaire hulp gaat steeds een stapje verder. Nederland komt bekend te staan als een van de belangrijkste bondgenoten van Oekraïne. De oorlog drijft de energieprijzen in Nederland verder op. Vanwege het besluit een prijsplafond voor energie in te voeren, moet de troonrede voor Prinsjesdag op de valreep nog worden aangepast. ## Juli 2022: Remkes gevraagd als bemiddelaar Op 10 juni 2022 komt stikstofminister Christianne van der Wal met het inmiddels beruchte stikstofkaartje naar buiten. Grote onrust volgt. Overal in het land wordt de Nederlandse driekleur ondersteboven gehangen en boeren laten luidkeels van zich horen, waarbij soms de wet wordt overtreden. PvdA-leider Attje Kuiken stelt dat Rutte de „moedige” Van der Wal de kastanjes uit het vuur laat halen. „Ik wil dat híj de regie voert. Ik wil geen commissaris. Ik wil geen commissie. Ik wil dat hij nu verantwoordelijkheid neemt in het aanpakken van dit tuig”, aldus Kuiken over boeren die over de schreef gaan. Het kabinet kiest er echter voor om wél iemand van buitenaf in te vliegen om de rust te laten terugkeren: Johan Remkes. ## November 2022: Rutte belooft inzet op asiel Het partijcongres van de VVD schaart zich op 19 november in ruime meerderheid achter de spreidingswet van VVD-staatssecretaris Eric van der Burg (Asiel). Duidelijk is echter dat de VVD’ers vinden dat daar iets tegenover moet staan: een substantieel lagere asielinstroom. Rutte spreekt hiervoor op het congres zijn „persoonlijke commitment” uit. ## Februari 2023: Harde conclusies over ‘Groningen’ ![19489522.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/19489522_83418e8a8e.JPG =200)---Rutte in Groningen met een schade-expert. beeld ANP, Siese Veenstra--- De parlementaire enquêtecommissie die onderzoek deed naar de Groninger gaswinning komt met een snoeihard eindrapport. De inhoud ervan is de facto een nieuwe kras op het blazoen van Rutte. Als premier slaagde hij er niet in om het verschil te maken voor de Groningers, terwijl dat wel op zijn plek was geweest, aldus de tekst. De auteurs merken verder op dat Rutte de verwachtingen die hij bij de Groningers wekte niet wist waar te maken en dat zijn vele excuses niet leidden „tot een wezenlijke verandering”. ## Juni 2023: VVD-congres maant Rutte tot spoed ![19489523.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/19489523_67549a7613.JPG =200)---VVD-leden willen een lagere asielinstroom. beeld ANP, Robin Utrecht--- Op 3 juni is er opnieuw een VVD-congres; een pakket maatregelen van het kabinet om de asielinstroom in te dammen ligt er dan nog niet. VVD-fractievoorzitter Sophie Hermans roept Rutte op hier haast mee te maken: „Mark, schiet eens op.” Ze vindt dat het kabinet pas op vakantie kan als het pakket er ligt. Op vragen van kritische leden wanneer het moment voor de fractie is bereikt uit het kabinet te stappen vanwege onvoldoende maatregelen om de asielinstroom te beperken, zegt Hermans dat uit een kabinet stappen „geen doel op zich is”. Ze rondt af met: „Als we geen perspectief zien, stappen we eruit.” ## Juli 2023: Kabinet valt, Rutte kondigt vertrek aan ![19489524.JPG](https://erdee-prod-bucket-s3-001.ams3.digitaloceanspaces.com/19489524_8d590c0a7a.JPG =200)---Begin juli gaat het snel; Rutte IV valt. beeld ANP, Phil Nijhuis--- Bewindspersonen van de vier coalitiepartijen praten al maanden over migratie en asiel. Begin juli loopt de spanning hoog op. Rutte zou plotseling met een nieuwe eis zijn gekomen, over het beperken van gezinshereniging. Ook zou hij gezegd hebben dat de ministerraad maar over het maatregelenpakket moest stemmen. Daarmee schopt hij coalitiegenoten D66 en ChristenUnie tegen de schenen. Vrijdagavond 7 juli valt het doek voor het kabinet. Al snel komt de vraag aan de orde of Rutte opnieuw VVD-lijsttrekker zal zijn. „Ik moet ook even nadenken”, zegt Rutte vrijdagavond. Als hij het ter plekke zou moeten beslissen, dan „is het antwoord vanzelfsprekend ja”. Maandag 10 juli volgt een debat met de Tweede Kamer. Oppositiepartijen slijpen de messen en zwaaien met een motie van wantrouwen. Zou Rutte per direct de sleutel van het Torentje moeten inleveren? Zo ver komt het niet. Voorafgaand aan het debat meldt Rutte tot ieders verrassing dat hij heeft besloten niet meer beschikbaar te zijn als VVD-lijsttrekker. Een fenomeen verlaat de politiek.

Dit waren de belangrijkste momenten uit het tijdperk-Rutte

Politiek | Tijdlijn Rutte

RD.nl in uw mailbox?