Met het voorstel voor een ‘tweestatusstelsel’ kunnen permanente vluchtelingen andere rechten krijgen dan mensen die „tijdelijk” bescherming zoeken. In die eerste categorie vallen mensen die vluchten vanwege hun geloof of geaardheid - iets waardoor ze waarschijnlijk nooit meer terug kunnen. De tweede groep zijn bijvoorbeeld mensen uit conflictlanden, die mogelijk wel terug kunnen als de oorlog is afgelopen. Voor die groep is het in een tweestatusstelsel mogelijk om gezinshereniging enige tijd uit te stellen.

Dat mensen afkomstig uit conflictlanden „tijdelijk” in Nederland zouden zijn, noemt Bonjour „echt politieke fictie”. Ze kijkt bijvoorbeeld naar vluchtelingen uit Afghanistan en Syrië die nog steeds niet terug kunnen. „Ondertussen heeft die groep in zo’n stelsel wel minder recht op gezinshereniging. Dat heeft heftige humanitaire gevolgen.” Als het kabinet vervolgens besluit de gezinshereniging uit te stellen, betekent dat veel onzekerheid, en een gemiste kans voor kinderen om al twee jaar eerder naar school te gaan.

Bonjour, onderzoeker naar migratie en migratiebeleid aan de Universiteit van Amsterdam, wijst er ook op dat invoering van een tweestatusstelsel behoorlijk ingrijpend zou zijn, omdat de maatregel niet meer zomaar terug te draaien is. „Dit stelsel hadden we zelf tot 2000 ook. Het is toen juist opgeheven omdat het leidde tot ontzettend veel juridische procedures.” De reden waarom ze denkt dat het stelsel juridisch wel doorgang zou vinden, is omdat het in het Europees recht al mogelijk is om deze twee statussen te hebben.

Verder zou de VVD ook een quotum van het aantal nareizigers willen. Mede door dat voorstel liepen de spanningen binnen de coalitie de afgelopen dagen hoog op. Bij dit plan ziet Bonjour vooral praktische bezwaren: „De Immigratie- en Naturalisatiedienst is nu al overbelast.” Bij zo’n quotum moet bepaald worden wie voorrang heeft om naar Nederland te komen. „De prioritering van nareizigers kost ontzettend veel tijd”, voorspelt Bonjour.