Prof. Wistrich: Pius XII schoot tekort
Als Paus Pius XII in de Tweede Wereldoorlog de nazi-oorlogsmisdaden scherp had veroordeeld zouden waarschijnlijk meer christenen schuilplaats hebben geboden aan de joden en zou een flink aantal rooms-katholieken uit het Duitse leger zijn gestapt.
Dat schrijft professor Robert S. Wistrich, hoofd van het Vidal Sasson Internationaal Centrum voor de studie van het antisemitisme van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, in het tijdschrift Antisemitism International 2004. In de Rooms-Katholieke Kerk bestaan plannen Pius XII zalig te verklaren, ondanks de omstreden rol die hij heeft gespeeld.
De onduidelijke verklaringen van Pius XII over de nazi-genocide waren „geheel ontoereikend tegenover de verschrikkelijke werkelijkheid die geen precedent kende”, aldus Wistrich.
De vroegere leider van de rooms-katholieken bezat na de oorlog aanvankelijk een goede reputatie, ook bij vooraanstaande joden. In 1963 echter veranderde het beeld over hem door een werk van de Duitse protestantse auteur Rolf Hochhuth, genaamd ”Der Stellvertreter” (De Plaatsvervanger). In de jaren zestig en zeventig begonnen historici een kritisch beeld van de paus te schetsen en aan het einde van de jaren negentig kwam daar nog de kritiek uit de RK-Kerk zelf bij.
Pius XII zei tijdens een toespraak van 5000 woorden voor Radio Vaticaan tijdens de Kerst van 1942 dat „honderdduizenden mensen, hoewel ze niets hadden gedaan en alleen vanwege hun natie en ras, zijn veroordeeld tot de dood en tot voortschrijdende vernietiging.” Deze zin was voor zijn supporters bewijs dat hij niet zweeg tijdens de holocaust.
„Er was echter geen melding hier van nazi’s, laat staan joden, Polen of andere specifieke slachtoffers”, aldus Wistrich. „De geallieerden en de Poolse regering in ballingschap waren diep teleurgesteld.”
