De EU-leiders spreken donderdag op hun top in Brussel over het waarborgen van de veiligheid van Oekraïne zolang het land nog geen lid is van de NAVO en/of de Europese Unie. Maar „het Europese spoor is aanvullend” op de verzekeringen die NAVO-landen willen bieden, zei Rutte bij aankomst in de Belgische hoofdstad.

Het is volgens de premier ook nog lang niet duidelijk welke garanties de EU dan zou kunnen en willen bieden. Of de unie bijvoorbeeld een gestage aanvoer van wapens wil beloven of juist van minder controversiële goederen, en hoe dat dan wordt geregeld. „En uiteraard ligt dat gevoelig.” Oostenrijk, Malta en Ierland stellen zich vanouds neutraal op en willen geen wapens sturen. En een land als Hongarije, dat geldt als de lidstaat met het meeste oor voor het Kremlin, keert zich al langer tegen militaire hulp voor Oekraïne.

Oostenrijk, Ierland, Malta en ook Cyprus hebben inderdaad „duidelijk” bezwaar gemaakt, zei de Oostenrijkse kanselier Karl Nehammer bij aankomst. „Voor ons als neutrale staten is duidelijk dat dit zo niet kan.”

Nederland daarentegen steunt in principe „deze afspraken zeer” en wil waar mogelijk „een voortrekkersrol vervullen”, aldus Rutte. Hij wijst erop dat Nederland al met een aantal bondgenoten „met bijvoorbeeld F-16’s” wil bijdragen aan veiligheidsgaranties voor Oekraïne. „Nu de training” van Oekraïense piloten, maar „uiteraard hopelijk” ook het leveren van gevechtsvliegtuigen. „Maar die stap moet nog genomen worden.”

Voor de aan Oekraïne gewijde werklunch op de top waren ook NAVO-topman Jens Stoltenberg en de Oekraïense president Volodymyr Zelensky, per videoverbinding, uitgenodigd. Stoltenberg zei vooraf dat de aspiraties van Kyiv om lid van de NAVO te worden zullen worden besproken op de NAVO-top in Vilnius volgende maand. Over veiligheidsgaranties van individuele NAVO-landen onthield hij zich van commentaar.