Het verbod geldt niet voor voorwerpen die zodanig zijn ingepakt dat ze niet direct als steekwapen gebruikt kunnen worden. Maar bijvoorbeeld wel voor „zakmessen en keukenmessen die iemand bij zich draagt en die niet zijn ingepakt”, aldus de burgemeester.

Aanleiding voor het messenverbod zijn ernstige steekincidenten in de hoofdstad, met name onder jongeren. „Daarnaast heeft een aantal Amsterdamse scholen verzocht om een helder en duidelijk signaal te kunnen afgeven dat alle messen verboden zijn”, schrijft Halsema.

In overleg met de zogeheten driehoek (politie, justitie en burgemeester) is besloten tot een verbod voor de hele gemeente. „Steekincidenten vinden plaats in heel Amsterdam en beperken zich immers niet tot de algemene overlastgebieden”, aldus Halsema. Eerder waren delen van het Centrum, Zuidoost, Oost, de Da Costabuurt, de Sarphatiparkbuurt en Teleport aanwezen als messenverbodsgebieden. Een verbod voor de hele stad geeft een „duidelijke, uniforme norm aan”, aldus de burgemeester.

Met het verbod kan de politie iemand met een (gebruiks)mes een boete geven en het mes in beslag nemen. „De invoering van een algeheel messenverbod draagt op deze manier bij aan de veiligheid op straat’, aldus Halsema. Wel benadrukt ze dat er reden moet zijn om iemand te fouilleren en dat „het messenverbod geen fouilleerbevoegdheid creëert”.

Vanuit het ministerie van Justitie en Veiligheid wordt gewerkt aan een wet waarmee het dragen van gebruiksmessen in de openbare ruimte wordt verboden, evenals de verkoop van de messen aan minderjarigen. Vooruitlopend op een landelijk messenverbod, besloten Groningen, Winterswijk, Middelburg en Vlissingen eerder al een algeheel messenverbod in te stellen.