Kerk & religie

Raad glibbert door dakgoot Domkerk

De hervormde gemeente Utrecht heeft geld nodig voor het onderhoud van de Domkerk. Er zit anderhalf miljoen euro in de kas, maar er ontbreekt nog 400.000 euro voor de komende tien jaar. Om het gemeentebestuur zover te krijgen dat het over de brug komt met het restant, zorgde de commissie fondswerving gisteravond voor een rondleiding door het monument. Op niet-alledaagse hoogte.

Herman Postema
26 January 2005 12:06Gewijzigd op 14 November 2020 02:09

Voetje voor voetje glibberen de gemeenteraadsleden op ruim 35 meter hoogte door de dakgoot van de Domkerk. Voorop loopt de koster. Hij strooit zout om het smalle paadje begaanbaar te maken. Veel zin lijkt het niet te hebben.

De bestuurders, beneden in de kerk geen van allen verlegen om woorden, worden boven steeds stiller. Slechts de fluitende wind is hoorbaar. De een na de ander haast zich zijn jas dicht te knopen. De volle maan kondigt aan dat er nog meer vorst komt.

Adembenemend mooi ligt Utrecht aan de voeten van zijn bestuurders. Die kunnen na een kwartiertje de moed opbrengen om over de stevige stenen balustrade te blikken. Beneden ligt een rustende stad; kerken zijn aan alle kanten te ontwaren. In de verte vallen megagebouwen als flats en grote kantoorcomplexen op.

Koster en rondleider Jaap Tuijn staat genietend op de achtergrond te wachten tot iedereen het beeld van de stad-bij-avond op zich heeft laten inwerken. Dan stelt hij voor de kerk weer binnen te gaan. Hij opent een deurtje en gaat een klein trapje op. Met zijn zaklantaarn wijst hij de weg over smalle, wankele, houten planken - het begin van een tocht over de gewelven van de kerk. Normaal gesproken bevinden die zich voor kerkgangers op enorme afstand in de nok van de kerk, nu liggen ze aan weerskanten van een houten plankier. Hier op de zolder van het monument blijkt hoe de constructie in elkaar steekt. „In het hele dak zit nergens een spijker verwerkt”, zegt Tuijn. Met een pen-gatverbinding, die bij elke verbinding afwijkend is, blijkt het dak als een bouwpakket in elkaar te zijn gezet. „En dat zonder ingewikkelde computerprogramma’s”, zucht een raadslid. „En zonder dikke onderzoeksrapporten naar draagkracht”, steunt zijn collega.

„De bouwers leerden door ervaring”, doceert de koster. „Het is heel belangrijk welke materialen je gebruikt. Sommige stenen wegen zes keer meer dan andere stenen. Dan moet je goed weten waar je die kunt gebruiken.”

De Domkerk is gebouwd tussen 1254 en 1517. In 1253 brandde de oude Romaanse kerk af. Het jaar daarop -vorig jaar 750 jaar geleden- legde bisschop Hendrik van Vianden de eerste steen. In de eeuwen daarna werden de diensten belegd in het restant van de kerk. Daaromheen is de huidige gotische kerk geplaatst. Toen die klaar was, werd het dak van de Romaanse kerk verwijderd en het booggedeelte, de zogenaamde lantaarn, gebouwd op de gotische muren.

Nadat de gemeentebestuurders koster Tuijn naar beneden zijn gevolgd, laat deze op 16,6 meter hoogte de restanten van de Romaanse muren zien in het zogenaamde triforium, de galerij in het koor. Op gelijke hoogte met de trompetspeler op het Bätz-orgel blikken de raadsleden de kerk in. De gids wijst op het lijnenspel in de kerkruimte. „Alles is erop gericht door strakke lijnen rust te brengen. De kerk moet rust uitstralen. Dat moet je beneden ook merken als je door de kerk loopt. Alle componenten, ook juist de hoge pilaren, maken een harmonisch geheel.”

Het laatste deel van de tocht voert door een van deze pilaren naar beneden. Even breekt er lichte paniek uit als de trap onverlicht lijkt te zijn. Het licht van de zaklamp danst langs de oude muren. Na enig zoeken vindt een van de raadsleden het lichtknopje. Een zucht van verlichting gaat door de rij. Honderdvijftig treden verder weet de koster met een sleutel de laatste deur te openen, die toegang geeft tot de kerk. „Dit was de mooiste rondleiding die ik in Utrecht heb gehad”, laat een van de raadsleden weten. Ze laat erop volgen dat ze er al vele heeft gehad in de stad.

Dat de rondleiding effect sorteert, blijkt als burgemeester A. H. Brouwer-Korf een cheque overhandigt van 25.000 euro. De gemeenteraad vergadert binnenkort over het resterende bedrag dat in de komende tien jaar op tafel moet komen. „Ik heb er alle vertrouwen in dat dat goed komt”, zegt T. P. G. Kralt, voorzitter van de commissie fondsenwerving.

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer