Kerken lopen leeg, maar naar Bijbel is veel vraag
Nederland seculariseert, maar bureaumanager Jaap van Middendorp (66) van de jubilerende Bijbelvereniging krijgt het alleen maar drukker. „De Bijbel geeft antwoord op levensvragen.”
Een eenvoudige werkkamer van een rijtjeswoning in Barneveld. Dat is het hart van de Bijbelvereniging, voorheen de Nederlandse Gideons, die dit jaar 75 jaar bestaat. Bureaumanager Jaap van Middendorp ontvangt er via zijn computer wekelijks tientallen verzoeken uit heel Nederland om een Bijbel.
Van geestelijk verzorgers in een ziekenhuis, gevangenis of verzorgingshuis. Van een gastgezin dat een Oekraïense kinderbijbel zoekt. Of van een boer uit Ter Apel die asielzoekers die bij hem om eieren en melk komen ook geestelijk voedsel wil meegeven.
Aan de meeste verzoeken kan Van Middendorp direct voldoen. Het aanbod van de Bijbelvereniging bestaat uit meer dan 250 Bijbels in ruim 70 verschillende talen en vertalingen. Circa 400.000 exemplaren liggen opgeslagen in een depot in het Friese Balk. Een klein deel ligt in de garagebox van zijn schoonmoeder in Barneveld.
Zo veel mogelijk Bijbels onder zo veel mogelijk ogen brengen, dat is de missie van de Bijbelvereniging. De vereniging werd vooral bekend vanwege het verspreiden van Bijbels in hotels, maar dat gebeurt steeds minder, zegt Van Middendorp. „Met 80 procent van de hotels hebben we contact, maar aan maximaal 10 procent kunnen we nog Bijbels kwijt. Hotelmanagers vinden het niet meer van deze tijd. Ze zijn bang om er gasten door te verliezen.”
Secularisatie
Een jaar of tien geleden breidde de vereniging haar aanbod sterk uit. Het aantal verstuurde Bijbels en boeken groeide van 25.000 naar 100.000 exemplaren per jaar met een uitschieter naar 150.000 vorig jaar. „Na de uitbraak van de oorlog en de komst van Oekraïners naar Nederland was er plots een enorme vraag naar Oekraïense Bijbels. We hadden maar één soort, maar ik ben toen direct contacten over de hele wereld gaan afbellen om meer soorten in te kopen.”
Hoe verklaart hij de grote vraag naar Bijbels in een land waar de kerken leeglopen? Van Middendorp: „In de media ligt de nadruk op secularisatie. Die vindt ook wel degelijk plaats, maar mensen blijven zoeken naar de zin van het leven. Die zoeken ze in de antroposofie, in new age, maar ook in de Bijbel.”
Een aantal aanvragen komt binnen via de website vragenovergeloven.nl, een initiatief voor zoekers van zendingsorganisatie IZB, de Christelijke Gereformeerde Kerken en de Nederlandse Gereformeerde Kerken. Vorige maand vroegen via dit kanaal 79 mensen een gratis Bijbel aan. Jaarlijks zijn het er meer dan 1000.
Het motief waarom iemand een Bijbel aanvraagt is heel divers, zegt Van Middendorp. „Iemand schreef in coronatijd: „Ik weet niet waar ik het zoeken moet. Een vriendin raadde mij aan om een Bijbel aan te vragen.” De meesten zijn onbekend met de inhoud van de Bijbel en zijn nieuwsgierig naar de inhoud.”
Biblebox
Ook in historische kerken raakt de vereniging veel Bijbels kwijt. „Bij veel oude kerken staat bij de ingang een Biblebox van ons waarin Bijbels in verschillende talen worden aangeboden. De Sint Jan in Gouda deelt op deze manier jaarlijks 7000 Nieuwe Testamenten uit.”
Hoort Van Middendorp nog weleens wat er is gebeurd met al die verstuurde Bijbels? „Zeker, wij krijgen veel reacties binnen. Een aantal daarvan zet ik in onze nieuwsbrief. Een geestelijk verzorger mailde mij dat hij een Bijbel had uitgereikt aan een Antilliaan. Die nam hem huilend in ontvangst en begon er gelijk in te lezen. Iemand anders had met veel zegen Bijbels uitgedeeld op een spirituele beurs in Zwolle.”
Uniek aan de Bijbelvereniging is dat de Bijbels gratis worden opgestuurd. Voor haar inkomsten is de vereniging afhankelijk van giften van particuliere donateurs en kerken. „Na jaren verlies hadden wij vorig jaar een kleine plus. Dat heeft ermee te maken dat we nu nadrukkelijker vragen om een donatie dan vroeger. De meeste afnemers vinden dit heel normaal en voldoen graag aan dit verzoek.”
Prioriteit
Het zou mooi zijn als er meer aandacht in kerken komt voor het werk van de Bijbelvereniging, zegt Van Middendorp. „Kerken zijn druk met het delen van Gods Woord aan eigen leden, maar voor mensen die de Bijbel niet kennen is weinig oog. Daar hebben we de evangelisatiecommissie voor, wordt dan gezegd. Maar dit zou toch prioriteit moeten hebben in de kerk?”
Over de toekomst van de vereniging is hij positief. „Er zal altijd behoefte blijven aan de Bijbel. Zingevingsvragen nemen toe. Het is mooi om mensen iets te geven waar ze echt houvast aan hebben.”
De vereniging probeert in haar aanbod telkens weer in te spelen op behoeften van mensen. Recent bracht ze een placemat met een Bijbeltekst uit. Die wordt gebruikt op plekken waar samen wordt gegeten, zoals kerken, verzorgingshuizen en inloophuizen. „Zo’n placemat is een makkelijke manier om een gesprek over de Bijbel te beginnen.”