Een en ander valt af te leiden uit Amerikaans onderzoek waarvan de resultaten maandagmiddag werden gepresenteerd door het Britse medische tijdschrift The Lancet in een speciale online-editie.

De onderzoekers schatten dat Vioxx serieuze hartproblemen heeft veroorzaakt bij 88.000 tot 140.000 patiënten in de Verenigde Staten. In naar schatting 44 procent van de gevallen was er sprake van een dodelijke afloop door een hartaanval (infarct of hartstilstand).

De onderzoekers analyseerden de gegevens van 1,4 miljoen inwoners van Californië die tussen 1999 en september 2004 pijnstillers slikten in de vorm van Vioxx (stofnaam rofecoxib), Celebrex (celecoxib) en gangbare pijnstillers zoals Brufen (ibuprofen) en Naproxen. Vioxx-gebruikers hadden 34 procent meer kans op een hartaandoening dan patiënten die gangbare pijnstillers slikten.

In de totale groep kregen 8143 patiënten een ernstige hartaandoening. Bij 1508 van hen was sprake van plotselinge hartdood tengevolge van een hartstilstand. De kans op hartproblemen bij een standaarddosering was 1,6 keer hoger bij het gebruik van Vioxx dan met Celebrex. Bij patiënten die veel Vioxx slikten, was het risico zelfs 3,6 keer hoger. Gerekend naar het aantal recepten voor Vioxx dat in Nederland sinds 2000 is verstrekt, zijn mogelijk ook in ons land honderden patiënten getroffen door een (dodelijke) hartaandoening na het slikken van Vioxx.

Aan het Amerikaanse onderzoek werd deelgenomen door David Graham, ambtenaar bij de Amerikaanse toezichthouder op voedsel en geneesmiddelen FDA. Graham, een van de schrijvers van het rapport, bevindt zich al langer in het hart van de storm die over de fabrikant van Vioxx, het farmaceutische bedrijf Merck, raast. In november verklaarde Graham als getuige voor het Amerikaanse Congres dat hij geloofde dat Vioxx (veelgebruikt bij reumatische gewrichtsklachten) tienduizenden gevallen van serieuze hartproblemen had veroorzaakt. Deze maand nog beschuldigde Graham zijn FDA- bazen ervan de publicatie van zijn onderzoek te verhinderen.

Celebrex, het medicijn van concurrent Pfizer, is nog wel te koop maar wordt met argusogen bekeken sinds Pfizer vorig jaar zelf meldde dat het gebruik van het middel een verhoogd risico voor hart en bloedvaten zou meebrengen. Eind december maande het College ter beoordeling van geneesmiddelen artsen nog voorzichtig te zijn met het voorschrijven van de pijnstillers Celebrex en Bextra. Het laatste middel mag niet meer worden voorgeschreven aan patiënten die een kransslagaderoperatie hebben ondergaan.

Tegen fabrikant Merck zijn in de VS inmiddels duizenden schadeclaims ingediend door patiënten of hun nabestaanden. Het bedrijf wordt ervan beschuldigd dat het al halverwege de jaren negentig op de hoogte was van de extra risico’s op hartproblemen door Vioxx.