Kerk & religie

„Angst voor fundamentalisme ongegrond”

De regels van onze democratische rechtsstaat maken dat angst voor fundamentalisme voor 90 procent ongegrond is, vindt drs. Mohammed Ajouaou. „Een orthodoxe islam die teruggaat tot de fundamenten van deze godsdienst staat op gelijke voet met christendom en jodendom”, meent de Marokkaanse theoloog.

Van een medewerker
25 January 2005 09:08Gewijzigd op 14 November 2020 02:09
<center>AJOUAOU</center>
<center>AJOUAOU</center>

Ajouaou was maandagavond een van de sprekers tijdens een bijeenkomst in Eindhoven die was georganiseerd door de plaatselijke Raad van Kerken, het rooms-katholieke dekenaat en het Interreligieus platform Eindhoven. Het thema van de debatavond luidde: ”Fundamentalisme, bezien vanuit christelijk en moslimperspectief”.

Ajouaou is Marokkaan van geboorte, woont in Eindhoven, studeerde theologie in Amsterdam en is werkzaam als maatschappelijk activeringswerker bij Prisma in Tilburg. Hij werkt ook voor de Brabantse Islamitische Raad.

Voor de Marokkaanse theoloog heeft de term fundamentalisme niet alleen een negatieve klank. „Fundamentalisme is niet voorbehouden aan de islam. Ook in andere godsdiensten kom je het tegen”, zei hij. „Wanneer je vindt dat anderen niet deugen en dat je zelf de ware godsdienst belijdt, dan is dat een vorm van fundamentalisme.”

Ajouaou vertelde ooit door iemand te zijn benaderd die zei: „Als je onrustig wordt, roep dan Jezus aan.” „Hij wees daarbij met zijn hand op mijn hart en zei: Ik hou van jou. Zoiets maakt mij juist wel onrustig. Je moet anderen niet lastig vallen, niet veroordelen of iets opleggen”, aldus Ajouaou.

Als Marokkaans theoloog staat Ajouaou een ruime islam voor. Hoewel de term ”fundamentalisme” een geladen term is, die volgens hem bijna niet meer wordt gebruikt, zegt hij er geen moeite mee te hebben om als fundamentalist te worden betiteld. Hij signaleert dat de moslimgemeenschap zelf hard bezig is de extreme vorm van moslimfundamentalisme uit te bannen. „Ook in Marokko is er sprake van een omslag. De vroegere opdringerige fundamentalistische levensstijl maakt plaats voor debat en respect voor elkaar.”

Dr. P. Valkenberg, universitair hoofddocent theologie van de godsdiensten aan de theologische faculteit en het Instituut van Religiestudies van de Radboud Universiteit Nijmegen, zei liever niet over fundamentalisme te praten. Studie van niet-fundamentalistische en op dialoog gerichte varianten van de islam noemde hij vele malen belangrijker dan het meegaan in de huidige „islamofobie.”

De term fundamentalisme slaat volgens Valkenberg eigenlijk op het protestantse christendom en duidt een bepaalde beweging aan die in de Verenigde Staten omstreeks 1920 begonnen is. „Sociologisch bezien is fundamentalisme een beweging die teruggaat naar de wortels van de religie, maar op zich maakt dat nog geen fundamentalisme.”

Als voorbeeld noemde hij de amish in Amerika. Die zijn volgens hem de meest „pre-moderne christenen”, in die zin dat ze niet met de auto rijden, geen stroom verbruiken en zich kleden als mensen uit de achttiende eeuw. Valkenberg noemt ze geen fundamentalisten, want ze leven in een eigen gemeenschap, afgezonderd van de rest, en ze doen geen poging om anderen voor hun idealen te bekeren.

Fundamentalisten zijn volgens hem typisch modern in hun anti-modernisme. „Ze zijn tegen de verwording van de religie, hetzij in activistische of in politieke vorm. Ze trachten de maatschappij te veranderen door geweld. Er is ook een vorm die aan de basis begint bij beter onderwijs en voeding en die zo de mensen een nieuw perspectief op hun leven probeert te geven.”

Volgens Valkenberg zijn religies nooit zuiver vredelievend en ook nooit zuiver gewelddadig. „Dat religie nooit zuiver bestaat, is wellicht de grootste ergernis van de fundamentalist. Religie is zelden of nooit de werkelijke factor achter geweld, maar religie wordt wel gemakkelijk gebruikt om geweld te verhevigen.

We zijn als christenen nogal gewend te denken dat onze religie eerder vredelievend is omdat God in Jezus een God van liefde blijkt te zijn. Maar ook bij Jezus vind je de uitspraak dat Hij niet gekomen is om vrede te brengen maar het zwaard.”

RD.nl in uw mailbox?

Ontvang onze wekelijkse nieuwsbrief om op de hoogte te blijven.

Hebt u een taalfout gezien? Mail naar redactie@rd.nl

Home

Krant

Media

Puzzels

Meer