Zondag mochten de Turkse kiezers weer naar de stembus, omdat in de eerste ronde geen van de presidentskandidaten de benodigde 50 procent in de wacht sleepte. Erdogan slaagde hier met 52,1 procent nu wel in.

Erdogan sloeg zondagavond een verzoenende toon aan nadat bekend was geworden dat hij had gewonnen. „Het is tijd om alle discussies en conflicten over de verkiezingen achter ons te laten en ons te verenigen rondom onze nationale doelen en dromen”, zei hij. Amper een minuut later haalde hij op de hem bekende wijze Kilicdaroglu onderuit. Zijn tegenstander was niet meer dan een falende boekhouder en een terroristenvriendje.

Dat Erdogan zondag zegevierde lag in de lijn der verwachting. „Een dictator organiseert geen verkiezingen die hij kan verliezen”, reageerde de Duits-Turkse journaliste Süheyla Kaplan op de einduitslag. „Hier vonden geen verkiezingen plaats. Wat wij zagen was een meedogenloze, smerige campagne tegen de oppositie. Erdogan beheerste zo goed als alle media.” Verkiezingswaarnemers bevestigden maandag dat de stembusgang met „onrechtmatige voordelen” voor Erdogan is verlopen.

Felicitatie

Anderzijds mag de oppositie de nederlaag zichzelf aanrekenen. Zes partijen traden gezamenlijk op tegen Erdogan. Peilingen gaven aan dat een overwinning voor Kilicdaroglu en de zijnen in het verschiet lag. Ze konden de vinger leggen op de gierende inflatie en op de aardbevingen in het land waarbij door bouwfraude veel landgenoten om het leven waren gekomen. Ook de kwijnende democratie en het gebrek aan persvrijheid konden ze aan de kaak stellen.

Wat Kilicdaroglu ook zei, het kwam niet binnen bij de meerderheid van de burgers. Erdogans aanhang onder het volk is groot gebleven. Dat volk bestaat met name op het platteland uit conservatieve islamieten, die seculiere politici als Kilicdaroglu wantrouwen. Jarenlang mochten vrouwen op de universiteit geen hoofddoek dragen. Erdogan nam het voor hen op.

Kilicdaroglu zal zijn partijgenoten moeten uitleggen waarom hij er ook dit keer niet in is geslaagd Erdogan te verslaan. De voorman van de CHP zit al dertien (!) jaar op een overwinning te wachten. De 74-jarige politicus zal zo goed als zeker het veld moeten ruimen voor Ekrem Imamoglu, de populaire burgemeester van Istanbul.

Imamoglu was het die in 2019 de AKP van Erdogan versloeg. De zittend president is dat nog altijd een doorn in het oog. Zondag was hij al bezig met het werven van stemmen voor de lokale verkiezingen van volgend jaar: „Zijn we bereid Istanbul te winnen?” riep hij tot de verzamelde menigte.

Megaklussen staan Erdogan in eigen land te wachten: de aanpak van de torenhoge inflatie en de wederopbouw van het getroffen aardbevingsgebied, Brengt Erdogan deze mammoetopgaven tot een goed einde? De financiële wereld heeft er weinig vertrouwen in.

De overwinning van Erdogan betekent voor de NAVO dat ze verder moet met een grillige partner. Tot op heden heeft Erdogan de uitbreiding van de NAVO met Zweden geblokkeerd. Mogelijk trekt hij zijn veto in nu hij heeft gewonnen, maar dat is niet zeker.

De Turkse leider heeft zelfs na de Russische invasie in Oekraïne goede betrekkingen met Rusland onderhouden. De Russische president Poetin was zo ongeveer de eerste die Erdogan feliciteerde.