Videobeelden op sociale media tonen een bruisende watermassa die door de doorgebroken stuwdam bij Nova Kachovka in de rivier de Djnepr stroomt. De strategisch belangrijke stuwdam uit 1956 –hoogte 30 meter, lengte 3000 meter– zou zijn opgeblazen, evenals een bijbehorende waterkrachtcentrale. De gedeeltelijke vernietiging van de stuwdam, 30 kilometer ten oosten van Cherson, bedreigt de zuidelijke havenstad en tachtig dorpen op de lager gelegen oostelijke oever van de Djnepr. De ramp met 18 miljoen kuub water treft tienduizenden Oekraïners direct. Evacuaties zijn in volle gang. De Oekraïense gouverneur in Cherson verwacht dat het water „binnen vijf uur tot kritische hoogten zal stijgen”. De golf bereikt Cherson binnen negentien uur. De Russen zouden de afgelopen weken het waterpeil in het stuwmeer bewust tot ongekende hoogte hebben laten stijgen. De Oekraïense president Volodymyr Zelensky heeft dinsdag een spoedvergadering belegd van zijn Nationale Veiligheidsraad om de noodsituatie te bespreken. Het gebied ten noorden van de Dnjepr is in Oekraïense handen, het gebied ten zuiden van de rivier in Russische handen.

🚨#UPDATE: simulation models shows what the flooding of the Kherson region below the Nova Kachovka dam will likely look like. pic.twitter.com/xbSAiL1bnG
— R A W S A L E R T S (@rawsalerts) June 6, 2023

De doorbraak komt niet geheel onverwacht. Zelensky vroeg het Westen vorig jaar al de Russen te waarschuwen voor het opblazen van het enorme waterreservoir. De Russen zouden mijnen in de dam hebben aangebracht. Niet vaststaat wie verantwoordelijk is voor het vernietigen van de dam. Oekraïne en Rusland beschuldigen elkaar over en weer. Moskou beweert dat de dam is bezweken door Oekraïense beschietingen.

❗️ Rusnya writes about the destruction of the Kakhovskaya hydroelectric power station.

If this is really true, and the dam is blown up, it threatens to flood everything downstream, including Kherson, and the Crimea will remain without water for at least 10-15 years.

I hope… pic.twitter.com/6DWv3KjVEG
— Lew Anno Suport #Ukraine 24/2-22 (@anno1540) June 6, 2023

Zelensky wijst ondubbelzinnig naar de Russen en spreekt van een terroristische actie. „De verwoesting van de waterkrachtcentrale Kachovka bevestigt alleen maar voor de hele wereld dat zij uit iedere hoek van het Oekraïense grondgebied verdreven moeten worden.” Het meest voor de hand ligt dat de Russen de stuwdam hebben laten instorten. Het Russische leger heeft als enige voordeel bij een doorbraak. Het wassende water bemoeilijkt een Oekraïens offensief bij Cherson; de stad die eind vorig jaar door Kyiv is heroverd op de Russen.

Waterniveau komt steeds hoger te staan in Nova Kachovka, zonet nog zwanen bij de deur. Nu het hele plein vol met water: #Dnipro #Ukraine

geo: 46.76041, 33.35535 pic.twitter.com/KGhQCn4Hr7
— Yorrick de Vries (@hugeglassofmilk) June 6, 2023

Doordat een brede strook land onder water komt te staan, kan het Oekraïense leger nog lastiger de natuurlijke barrière oversteken. Een Oekraïense opmars in deze regio is aantrekkelijk, omdat het Russische leger hier slecht is georganiseerd. Toch snijden de Russen ook zichzelf in de vingers. Het stuwmeer bij Nova Kachovka vervult een belangrijke functie in de watervoorziening op de Krim, in 2014 geannexeerd door de Russen. Bovendien levert het stuwmeer koelwater aan de kerncentrale in Zaporizja, de grootste in Europa. Het Internationaal Atoomernergieagentschap IAEA verwacht overigens niet direct problemen voor de kerncentrale. Het doorbreken van een stuwdam geldt als een oorlogsmisdaad en ecocide, een grootschalige vernietiging van ecosystemen. Dijken en dammen worden beschermd door het oorlogsrecht en de Conventies van Genève, ook al trekken de Russen zich in de oorlog in Oekraïne hier weinig van aan.

Het waterpeil in het Noord-Krimkanaal daalt. #ukraine #dnipro

geolocatie: 46.74886, 33.407157 pic.twitter.com/t2eiPNhtKp
— Yorrick de Vries (@hugeglassofmilk) June 6, 2023

Ook al zijn de humanitaire en ecologische gevolgen van de dambreuk groot, het houdt een Oekraïens offensief in de regio niet tegen.

Twan Huys: met kennis van nu was Holleeder-interview geschrapt

Binnenland

RD.nl in uw mailbox?