In de consistoriekamer van de Grote kerk in Nijkerk leggen Vergunst, algemeen secretaris van de Gereformeerde Bond, en ds. Van den Noort, predikant van de hervormde gemeente in Nijkerk, uit dat het boek, verschenen in de Artiosreeks, de jongere generatie wil bereiken. Vergunst: „Israëlcommissies in veel gemeenten verdwijnen of vergrijzen. Ze bestaan vaak uit leden van de oudere generatie. Het is nodig dat liefde voor Israël als volk van God blijft. Daarom hebben we bij dit boek met name jongere predikanten betrokken.”

De huidige generatie jongeren ervaart minder betrokkenheid op Israël dan haar ouders. Hoe komt dat?

Ds. Van den Noort: „De jongere generatie staat verder bij 1948, het jaar van de oprichting van de Joodse staat, vandaan. Ze is er geen getuige van geweest hoe het wonder van het krijgen van een eigen staat jaren doorwerkte. Daar komt bij dat veel jonge theologen, na jaren vervangingstheologie, de vervullingstheologie –al Gods beloften zijn in Christus vervuld; voor Israël is geen speciale betekenis meer– aanhangen. Ik signaleer ook dat de puriteinen onder ons minder worden gelezen. Zij hadden veel aandacht voor Israël.”

Vergunst: „Naast de puriteinen merk ik dat de Nadere Reformatie wegvalt uit het collectieve geheugen. Iemand als Wilhelmus à Brakel had veel verwachting voor Israël.

Sinds de Tweede Intifada in 2000 komt het conflict met de Palestijnen voortdurend in het nieuws. Dat is de politieke werkelijkheid. De blijvende notie van Israël als Gods uitverkoren volk sneeuwt onder door wat we in de praktijk zien.”

Ds. Van den Noort: „Ik merk steeds meer dat jongeren de Bijbel lezen met de vraag wat zij er zelf aan hebben. Maar als je de profeten leest, dan moet je eerst andere vragen stellen. Bijbellezen waarbij men zich afvraagt wat de boodschap is van Gods beloften voor de oorspronkelijke hoorder, zal de visie op Israël ten goede komen.”

In hoeverre spelen de seculiere media een rol waar het gaat om visie op Israël?

Vergunst: „De situatie in Israël is heel complex. Historica en journalist Els van Diggele schreef in 2019 het pamflet ”De misleidingsindustrie”, waarin zij uitlegt hoe de Nederlandse media ons dagelijks beetnemen. Daarbij richt ze zich op –zoals zij het noemt– Palestina. Journalistieke basiswaarden als hoor en wederhoor en het checken van de feiten worden dagelijks gemanipuleerd. Het pamflet heeft helaas niet veel aandacht gehad, maar dat is in dit verband veelzeggend. De seculiere media zijn gekleurd ten aanzien van Israël.”

Ds. Van den Noort: „De seculiere media zijn erg pro-Palestijns. De berichtgeving staat ook niet in het bredere kader van Gods weg met Israël. Daarmee is er geen begrip voor het feit dat Israël aanspraak maakt op het land –hoewel gezegd moet zijn dat onrechtmatig geweld nooit gelegitimeerd mag worden– en valt soms zomaar het woord ”terroristisch”.”

Waarom is betrokkenheid op Israël ook voor de jongere generatie zo belangrijk?

Ds. Van den Noort: „Omdat Gods trouw aan Israël nog veel meer zegt over God Zelf. Wie Gods weg ziet met Zijn volk, krijgt een beter begrip van wat we bedoelen met de trouw van God, met Zijn verbond en Zijn verkiezing. Bovendien zijn wij als gemeente van Christus hautain wanneer we ons bestaan los van Israël definiëren.”

Vergunst: „Jongeren en ouderen kunnen zitten met de vraag: wat zie ik van God? Dan zeg ik: Kijk naar Israël. Zijn vijanden zijn al decennia uit op de vernietiging van het volk. Israël is het teken van Gods goedertierenheid, barmhartigheid en liefde. Maar het is ook een teken in deze wereld van Gods strengheid over ongehoorzaamheid en ongeloof.”

Hoe kunnen ouders jongeren de betrokkenheid op Israël bijbrengen?

Ds. Van den Noort: „Door samen aan tafel de Bijbel te lezen, zeker het Oude Testament, en de berichtgeving over Israël in dat perspectief te zetten. Door kinderen mee te nemen naar herdenkingen. Door voorbede te doen.”

Vergunst: „Betrokkenheid op Israël begint in het gezin. Tegelijk denk ik aan het curriculum voor de opleiding van predikanten. Wat krijgen nieuwe werkers in Gods Koninkrijk mee over de positie van de kerk ten opzichte van Israël?”

Ds. Van den Noort: „In hoeverre functioneert het levend geloof in onze gezinnen? Hebben onze kinderen iets te vragen en heb ik iets door te geven? Ik denk aan de geschiedenis in het Oude Testament waarbij kinderen vragen: „Waarom staan die stenen daar?” Dan gaat vader vertellen over de grote daden van God. Om ze door te geven aan het volgende geslacht.”

Vergunst: „Uit de recente geschiedenis van de Joodse staat –1967– ken ik het verhaal over Syrische troepen die met grote overmacht uit het noorden kwamen om Israël aan te vallen. Tegen alle verwachting in draaide de wind en waaide het woestijnzand in de ogen van de Syriërs. Zien we Gods hand in de geschiedenis?”

Ds. Van den Noort: „Zulke verhalen moeten doorverteld worden!”

Kan de kerk, wellicht op catechisatie, jongeren meer verbinden aan Israël?

Ds. Van den Noort: „Israël krijgt meer een plek binnen de catechisatielessen. De meest recente methodes geven daar zeker aandacht aan.”

Vergunst: „Wekelijks is er catechese aan heel de gemeente. Ik pleit ervoor dat in elke eredienst een lezing uit zowel het Oude als het Nieuwe Testament plaatsvindt. Daarnaast moet ons gebed voor Israël er zijn. Daarover schrijft ds. J.C. Schuurman in ons boek: „Soms wordt er in één adem gebeden „voor Israël en de Palestijnse volken”. Maar zo maken we –wellicht onbedoeld– van Israël een politieke kwestie, terwijl ons gebed voor Israël allereerst geestelijk van aard is.”

Hoe probeert u in het boek de verbinding te leggen tussen de jongere generatie en Israël?

Vergunst: „Dat laten we zien in de keuze van de scribenten. Daarbij hebben we er bewust voor gekozen om de bespreking van elk deelthema uit het Woord te laten opkomen. We beginnen elk hoofdstuk met Bijbelstudie, zodat niet theologische visies op de landbelofte of over de roeping van de kerk de insteek zijn. Eerst luisteren we en daarna komt de uitleg. Bij ieder hoofdstuk zijn gespreksvragen toegevoegd.”

De betrokkenheid van de God van Israël op Zijn volk is „een geheimenis”, zegt het boek. Wat bedoelt u daarmee?

Vergunst: „Het woord ”geheimenis” duidt op de wonderlijke liefdesrelatie tussen God en Zijn volk. Dat is iets anders dan ”geheim”. Dit geheimenis moet bekend worden, opdat de kerk niet hoogmoedig zijn zal.”

Ds. Van den Noort: „Het gaat om de relatie tussen God en Zijn volk. En dan zijn veel vragen. Waarom Israël en geen ander volk? Waarom Abraham? Hoe zit het met Israëls bekering? Dat is geen geheim, maar het is tegelijk nog niet ten volle geopenbaard. Veel van die vragen blijven staan. Dat maakt God overigens alleen maar groter.”

Wat is uw verwachting voor het Joodse volk?

Ds. Van den Noort: „Het deksel zal van hen worden afgenomen. De Joden zullen ooit belijden dat Jezus Christus de Heere is. Ze zullen de Messias erkennen en Hem zien als de vervulling van de Thora. Er zal niet alleen geestelijk herstel, maar ook een fysiek herstel van Israël zijn, waarin de landbelofte een rol speelt. Het brengt een zegen voor Jood en heiden. Israël was geroepen als knecht; als het die roeping verstaat, zal dat tot zegen zijn voor de heidenwereld. Jeruzalem zal daarin een plek hebben. In een oogwenk zal het nieuwe Jeruzalem uit de hemel neerdalen. De profetieën zullen hun laatste en definitieve vervulling krijgen.”

Vergunst: „Ds. J. Snaterse schrijft in ons boekje dat de kerk Israël niet tot jaloersheid verwekken zal. Hoe zou dat kunnen, gezien onze geschiedenis en verdeeldheid? Hij wijst op Deuteronomium 32, waar de Heere zegt: „Ík zal hen jaloers maken…” Hoe de toekomst van Israël zijn zal, geen belofte van God zal ooit ter aarde vallen.”

Eigendom van God. Onze relatie tot Israël, toegelicht voor een nieuwe generatie, P.J. Vergunst (red.); uitg. Groen, 176 blz., € 15,99.