Volgens Sikkema kun je als Bijbelvertaler niet vijftien jaar lang in een vreemde omgeving aan het werk zijn en dan ineens met een afgerond boek naar de lokale bevolking stappen met de boodschap: dit is voor jullie. „Tijdens het vertaalwerk kom je hoe dan ook problemen tegen die opgelost moeten worden. Door de lokale bevolking bij die problemen te betrekken wordt het ook hun project. Daarnaast vergroot dit de kans aanzienlijk dat de Bijbel na het gereedkomen ook daadwerkelijk gebruikt zal gaan worden.”

Het duurt volgens Sikkema ongeveer vijftien jaar voordat de Bijbel in zijn geheel is vertaald. Om tussentijds alvast resultaten aan de bevolking te kunnen laten zien wordt vaak een kort Bijbelboek zoals Esther, Jona of Ruth gebruikt. Tegelijkertijd wil Wycliffe de aandacht vestigen op het belang van een christelijke levensstijl. Marcus als kortste evangelie kan daarbij helpen.

Om aan te geven hoe belangrijk het is dat mensen een Bijbel in de eigen taal hebben, vertelde Sikkema over een gesprek met een vrouw in Benin. „Zij zei dat je wel christen kunt zijn geworden, maar dat je toch steeds geneigd bent de verkeerde kant op te gaan. Wij hebben een Bijbel die we niet kunnen begrijpen. Als we de Bijbel in de eigen taal hebben kunnen we de inhoud begrijpen; de taal van ons hart wijst ons dan de juiste weg.”

Kaketoe

Wycliffe begint met een Bijbelvertaling als duidelijk is dat die de lokale bevolking in het hart zal raken, als mensen voor het eerst in hun eigen taal over de grote werken van God kunnen lezen.

Sikkema noemde twee vertaalproblemen die zich kunnen voordoen. Omdat in een taal uit Papoea-Nieuw-Guinea het woord sneeuw onbekend is, is de tekst „Al zijn je zonden zo rood als scharlaken ze zullen wit worden als sneeuw” niet letterlijk in het Swahili over te zetten. „Vertalers kozen daarom voor het wit van het verenkleed van een kaketoe: Ze worden wit als een kaketoe.”

Een tweede voorbeeld is dat van de vrienden die de lamme man vanaf het dak aan de voeten van Jezus laten zakken. Als de hutten een lemen puntdak hebben, kan niemand zich hier iets bij voorstellen. Een tekening geeft dan uitkomst.”

Sikkema vertelde in Noordhorn over zijn reis naar Kenia en Tanzania. Hij wilde met eigen ogen zien hoe vertaalwerk in zijn werk gaat en dat aan de achterban in Nederland doorgeven. In het Swahili zijn zo’n 180 verschillende talen te onderscheiden. Op Papoea-Nieuw-Guinea gaat het zelfs om 800 talen. Momenteel wordt er per jaar aan zo’n 100 nieuwe vertalingen gewerkt. Wycliffe gaat uit van een totaal van 7000 talen; de Bijbel is in 5400 talen geheel of gedeeltelijk beschikbaar.

In Nederland wordt momenteel gewerkt aan een Bijbel voor doven; gebarentaal is sinds kort een erkende taal. Voor Wycliffe is dat een nieuwe uitdaging.

Kantelpunt

Voor een zendeling die voor Wycliffe wil gaan werken zijn gebed en financiële middelen van het thuisfront onmisbaar. Ter plaatse zal een vertaler fors moeten inleveren op de westerse levensstandaard en moet hij kunnen omgaan met de plaatselijke cultuur. Voor vrijwel iedereen komt na twee jaar een kantelpunt: is dit voor mij vol te houden?