Volgens beide belangenorganisaties wordt nauwelijks gerept over de leerlingen die na de basisschool het praktijkonderwijs, vmbo basis, kader of de gemengde leerweg volgen. „Het is onbegrijpelijk dat in een tijd van schreeuwend tekort aan praktisch geschoold personeel deze ruim 250.000 leerlingen over het hoofd worden gezien”, reageert voorzitter Nicole Teeuwen van sectorraad Praktijkonderwijs.

Ook in de beleidsreactie van het kabinet op de Staat van het Onderwijs 2023 van de onderwijsinspectie is de aandacht voor het beroepsonderwijs in het VO teleurstellend. Nergens in de reactie wordt het concreet, stellen beide organisaties. „Het kabinet wil werk maken van kansengelijkheid en de onderwijsladder wordt vervangen door een onderwijswaaier waarbij ‘hoog’ en ‘laag’ terecht wordt uitgebannen. Toch lijken deze leerlingen geen prioriteit”, zegt Teeuwen.

De onderwijsinspectie heeft in de Staat van het Onderwijs veel aandacht voor de basisvaardigheden in het onderwijs en staat onder andere stil bij de groep mbo’ers die het Nederlands niet goed beheerst. De MBO Raad erkent het probleem, maar wijst erop dat ook het primair en voortgezet onderwijs hierin een rol hebben.

„Onze scholen doen hun best om ervoor te zorgen dat studenten zo snel mogelijk de Nederlandse taal op dat niveau beheersen, mede door extra taallessen. Het vereist echter een zogenaamde ketenaanpak, samen met het primair en voorgezet onderwijs, om dit probleem echt op te lossen”, zegt voorzitter Adnan Tekin.

De inspectie constateert verder dat personeelstekorten in het onderwijs oplopen en dat ook de bekwaamheid van leraren vaak onvoldoende is. „Er is maar één manier om dat op te lossen”, meent voorzitter Daniëlle Woestenberg van vakbond CNV Onderwijs: „Vergroot de aantrekkelijkheid van werk in de onderwijssector. Het onderwijs heeft professionele ruimte en tijd voor leerlingen en leskwaliteit nodig in plaats van nog meer werkdruk door extra controle.”

Volgens Woestenberg moet er meer ruimte komen voor verbetering van de didactische kwaliteit en professionalisering. „Het beroep moet aantrekkelijk worden, niet alleen voor de instroom, maar vooral ook om uitstroom tegen te gaan.” En daar horen volgens haar een goed salaris en goede secundaire en tertiaire arbeidsvoorwaarden bij.