Wat is de nieuwste ontwikkeling?

De Europese Commissie gaf dinsdag groen licht voor twee uitkoopregelingen: de LBV (Landelijke beëindigingsregeling veehouderijlocaties) en de LBV-plus. Het kabinet heeft hier achtereenvolgens 500 en 975 miljoen euro voor gereserveerd.

Voor de LBV-plus komen 3000 zogeheten piekbelasters in aanmerking. Zij kunnen 120 procent van hun bedrijfswaarde vergoed krijgen. Spannende vraag is hoeveel animo er onder boeren is voor de regeling. In elk geval kan met de krap 1 miljard euro maar een beperkt deel worden uitgekocht.

De LBV is een algemene uitkoopregeling voor boeren. Eerder liet het kabinet weten dat zo’n 10.000 agrarïers hieraan kunnen deelnemen. Met de 500 miljoen euro kunnen naar verwachting 360 boeren worden uitgekocht.

Wat is een piekbelaster?

Een precies antwoord, waar menig boer naar snakt, laat nog op zich wachten. Het is de bedoeling dat er eind deze maand een website online komt waarop boeren zelf kunnen zien of zij onder de piekbelastersaanpak vallen.

Waar het bij de term piekbelaster in elk geval om draait: het gaat om bedrijven die zorgen voor relatief veel neerslag (depositie) van stikstof op stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Daarbij gaat het niet om een hoge uitstoot op zich; de locatie van een bedrijf –dicht bij een beschermd gebied of niet– is van groot belang.

Is uitkoop de enige optie of valt er wat te kiezen?

Minister Van der Wal (Natuur en Stikstof) sprak eerder over een „menukaart” voor zowel piekbelasters als niet-piekbelasters. Op de genoemde website moeten boeren „een eerste inzicht” krijgen in de mogelijkheden. Wat de overheid betreft, zijn er straks dus meer smaken dan alleen uitkoop. „Naast de mogelijkheid om te stoppen, moeten ondernemers kunnen kiezen voor het fors terugdringen van de stikstofuitstoot door (combinaties van) innoveren, omschakelen, extensiveren of verplaatsen. De overheid zal deze ondernemers zoveel mogelijk met maatwerk begeleiden”, schreef Van der Wal dinsdag aan de Kamer.

Vooralsnog is er geen duidelijkheid over de concrete invulling van de opties naast uitkoop. Een woordvoerder van het ministerie van Landbouw laat aan het Reformatorisch Dagblad weten dat het zo kan zijn dat „niet alle mogelijkheden” voor iedere piekbelaster een optie zijn.

Wanneer start de aanpak?

Het kabinet wil de twee stoppersregelingen eind deze maand publiceren, en dan ook de website lanceren. Ook moet er deze maand meer duidelijk worden over de „maatwerkaanpak” voor de andere opties dan uitkoop. De LBV en LBV-plus moeten per 1 juli opengaan.

Is deelname vrijwillig?

Vooralsnog wel. Na verloop van tijd gaat Van der Wal kijken of de aanpak voldoende oplevert. Als dat niet het geval is, kan na het voeren van „gerichte gesprekken” dwang in beeld komen. Het kabinet liet eerder weten dat „of en waar verplichtende maatregelen moeten worden ingezet” samenhangt met „de lokale staat van de natuur”. Gedwongen onteigening kan dus in het ene gebied wel aan de orde zijn, en in het andere niet.