Ongeveer een derde van hen is bang dat Nederland in de komende vijf jaar betrokken zal raken bij een oorlog, of dat mensen met wie ze zich verbonden voelen in de komende vijf jaar betrokken raken bij een oorlog. In 2021, toen die vraag ook werd gesteld, betrof dit nog ongeveer een op de tien mensen.

In het jaarlijkse onderzoek, het Nationaal Vrijheidsonderzoek 2023, staat verder dat oudere mensen doorgaans angstiger zijn voor oorlog dan jongere mensen. De vrees dat zoiets als de Tweede Wereldoorlog opnieuw kan gebeuren, wordt vaker als reden genoemd om op 4 mei te herdenken en 5 mei te vieren. „Deze resultaten zijn vermoedelijk te verklaren door de inval van Rusland in Oekraïne”, aldus het comité in een persbericht.

Het Nationaal Vrijheidsonderzoek is een langlopend jaarlijks onderzoek dat sinds 2001 wordt gedaan. Onderzoeksbureau Centerdata voerde het uit, net als in 2020, 2021 en 2022. Dit jaar deden ruim 1200 Nederlanders mee, volgens de onderzoekers een representatieve afspiegeling van de Nederlandse bevolking van Nederlanders van 16 jaar en ouder.

Net als in voorgaande jaren geeft een groot deel van de Nederlandse bevolking aan de Nationale Herdenking (heel) belangrijk te vinden: 85 procent. Dat was een jaar eerder 83 procent. Wat betreft Bevrijdingsdag ligt dit percentage op 77 procent, tegen 75 procent een jaar eerder. Een ruime meerderheid (70 procent) van de ondervraagden zou 5 mei graag zien als jaarlijkse vrije dag. Nu is dit slechts een keer in de vijf jaar het geval.