Een goede manier om helder te krijgen hoe groot de belangen zijn in een bepaald land, is te kijken naar de drukte van het diplomatieke verkeer in geval van onrust. In het geval van Sudan wordt daaruit zonneklaar hoe groot de (potentiële) impact van de interne strijd in het land is voor de regio en ver daarbuiten. In Sudan is inmiddels een „verkeersopstopping aan bemiddelingen” aan de gang, zo zei een in Afrika actieve westerse diplomaat in de Franse krant Le Monde.

De strijd in Sudan gaat primair tussen twee generaals, Mohamed Hadan Dagalo (alias Hemedti) en Abdel Fattah al-Burhan, maar zij opereren niet in een vacuüm. Anders dan bij het bloedige conflict in de Ethiopische regio Tigray van de afgelopen jaren, staat hier de stabiliteit van een hele regio op het spel. Sudan grenst aan zeven landen en alleen al het feit dat er ook in grensregio’s gevechten plaatsvinden, maakt buurlanden onrustig.

De regionale samenwerkingsverbanden in Afrika kwamen het afgelopen weekend dan ook al snel in actie. De Afrikaanse Unie liet zondag weten met spoed een hoge bemiddelaar naar de Sudanese hoofdstad Khartoem te sturen. Het samenwerkingsverband van Oost-Afrikaanse landen IGAD zette snel een videoconferentie op. De uitkomst was dat IGAD, waartoe ook Sudan behoort, drie presidenten richting Khartoem stuurt: die van Kenia, Zuid-Sudan en Djibouti.

Daarnaast belde de Ethiopische premeir Abiy Ahmed met de beide kemphanen in Sudan en maakte ook de Egyptische president Abdel Fattah al-Sissi kenbaar te willen bemiddelen.

Niet neutraal

En dan waren er nog bemiddelingspogingen van de Verenigde Staten, de Verenigde Naties, de Europese Unie en de Arabische Liga. Vanuit Washington bemoeide minister van Buitenlandse Zaken Antony Blinken zich hoogstpersoonlijk met de kwestie.

Hemedti berichtte op zijn Twitterkanaal over „een levendig gesprek” met Blinken en „een gezamenlijke toewijding aan vrijheid, gerechtigheid en democratie voor ons volk”. Het zijn mooie woorden die veel Sudanezen met flinke korrels zout zullen nemen, want van dat alles was in de loopbaan van Hemedti tot nog toe weinig te merken. Maar ook communicatie is uiteraard deel van de oorlog. Hemedti heeft er alle belang bij zich als de redelijke kant van het conflict te presenteren.

Het is intussen zeker niet zo dat alle bemiddelaars een neutrale positie in het conflict innemen. Bekend is dat Burhan warme banden onderhoudt met Egypte en Ethiopië en Hemedti met onder meer de Verenigde Arabische Emiraten en Saudi-Arabië. Eenheden van Hemedti’s Rapid Support Forces (RSF) waren op verzoek van (één van) deze landen actief in Jemen en Libië.

De verstrengeling met buurlanden kreeg de afgelopen dagen al een gezicht doordat RSF-milities in de buurt van Khartoem Egyptische militairen gevangennamen. Ze waren daar voor een oefening, verklaarde Caïro. Boze tongen beweren echter dat Egypte de troepen stuurde om Burhan bij te staan.

Goud

Een belangrijke factor in alle betrokkenheid zijn de Sudanese goudmijnen. Hemedti controleert verschillende mijnen in de regio Darfur, reden waarom juist ook daar heftige gevechten plaatsvinden.

De Golfstaten nemen het goud met graagte af, maar hier komt ook Rusland in beeld. CNN berichtte in juni 2022 uitvoerig over goudvluchten vanuit Sudan naar Rusland. Wagnerbaas Jevgeni Prigozhin bezit in Darfur een goudmijn onder de vlag van Meroe Gold. Met de opbrengsten ervan zou mede de oorlog in Oekraïne worden gefinancierd.