In de afgelopen jaren bleef de overheid bij diverse zaken ernstig in gebreke. De toeslagenaffaire is het meest sprekende voorbeeld. Ook de gaswinningsproblematiek in Groningen liet zien dat de overheid niet altijd de belangen van haar burgers beschermt. Jarenlang is er te weinig gedaan tegen de risico’s van de gaswinning en zijn de Groningers aan hun lot overgelaten.

Daarnaast is er een groot tekort aan woningen. Steeds meer mensen hebben moeite om een betaalbare woning te vinden. Dit heeft een enorme impact op de samenleving en het burgerwelzijn. Ook speelt de vermeende kloof tussen stad en platteland een grote rol. Het is volgens mij echter meer een kloof tussen de ”politieke vierkante kilometer” in Den Haag en de rest van het land.

Hoog versus laag inkomen

Helaas wordt de kloof tussen rijk en arm steeds groter. Zo hebben mensen met een laag inkomen vaak beperkte toegang tot middelen die wel beschikbaar zijn voor mensen met een hoger inkomen. Dit kan leiden tot ongelijkheid op het gebied van gezondheidszorg, onderwijs, wonen en werkgelegenheid.

Mensen met een lager inkomen kunnen vaak ook minder sparen en investeren, wat kan leiden tot een neerwaartse spiraal van armoede en ongelijkheid. Het blijkt dat het voor veel mensen met een middeninkomen steeds moeilijker is om rond te komen en een fatsoenlijk leven te leiden.

De ontwikkelingen op de energiemarkt en de sterke prijsstijging van levensmiddelen zijn andere factoren die hebben bijgedragen aan het verlies van vertrouwen in de overheid. Steeds meer mensen kunnen hun energierekening niet meer betalen. De prijzen van levensmiddelen blijven maar stijgen, waardoor het ook voor veel gezinnen met een middeninkomen alsmaar moeilijker wordt om de eindjes aan elkaar te knopen.

Door deze problemen leden de regeringspartijen bij de verkiezingen een flinke nederlaag. Als zij weer willen groeien, moeten zij zich opnieuw richten op de problemen van de samenleving en laten zien dat zij de belangen van de burgers serieus nemen. Als bijvoorbeeld het CDA weer meer zetels wil winnen, dan moet zij zich opnieuw richten op de problemen van de samenleving.

De partij heeft het Rijnlandse model, waarin de overheid veel taken op zich neemt, hoog in het vaandel staan. Daarom moet ze nu laten zien dat niet de belangen van de markt maar die van de burgers voorop staan. Alleen zo kan het CDA het vertrouwen van de kiezers terugwinnen en weer een grote rol gaan spelen in de Nederlandse politiek.

Er moet meer worden gedaan om het grote tekort aan woningen aan te pakken en ervoor te zorgen dat mensen met een middeninkomen weer rond kunnen komen. Geef de woningbouwcoöperaties weer de ruimte om te kunnen bouwen, zorg dat er voldoende bouwlocaties beschikbaar zijn en dat met name de procedures voor het verkrijgen van vergunningen niet onnodig lang duren. Ook moeten er maatregelen worden genomen om de kloof tussen het Haagse Binnenhof en de rest van het land, en tussen arm en rijk, te verkleinen. Stop met het plakken van ingewikkelde pleisters, zorg ervoor dat mensen die bijvoorbeeld recht hebben op een arbeidsongeschiktheidsuitkering niet onder het bestaansminimum terechtkomen, omdat ze geen ”recht” hebben op de algemene heffingskorting. Doe iets voor alleenverdieners want die worden zwaarder belast dan tweeverdieners.

Alleen door daadkrachtig op te treden kan de overheid het vertrouwen van de burgers terugwinnen. Ze zal het neoliberale marktdenken achter zich moeten laten en zich volledig moeten richten op de behoeften van de samenleving. Pas dan kan Nederland weer een land zijn waarin iedereen zich thuis voelt en waarin het vertrouwen in de overheid is teruggekeerd.

De auteur is oud-Statenlid voor CDA Fryslân. Hij schreef dit artikel op persoonlijke titel.