ProRail wilde nog niet vooruitlopen op de vraag of de veiligheidssystemen iets te maken hebben met het treinongeluk. „De oorzaak van het ongeval wordt nog onderzocht, daar doen we nog geen uitspraken over.”

Het Nederlandse spoor werkt momenteel met de zogenoemde Automatische Trein Beïnvloeding (ATB), dat stamt uit de jaren 50 en 60. Dat zorgt ervoor dat treinen automatisch stil komen te staan als deze een rood sein naderen met een snelheid hoger dan 40 kilometer per uur. Er zijn intussen verbeterde versies, waaronder een die treinen ook tot stilstand laat komen als ze een rood sein naderen met een snelheid láger dan die 40 kilometer per uur.

Op termijn wordt ATB op een deel van het spoorwegnet vervangen door een digitale Europese standaard, het zogeheten European Rail Traffic Management System (ERTMS). Op het spoor tussen Amsterdam-Utrecht, de Hanzelijn en de Betuweroute wordt er al mee getest. Deze software kan via een draadloze verbinding informatie sturen tussen de infrastructuur en de treinen. De software zit dan zowel in de trein als in het spoor. Dan kunnen treinen ook dichter op elkaar en dus vaker rijden. Ook ondersteunt ERTMS machinisten bij remmen en is de locatie van een trein straks preciezer, waardoor hulpdiensten bij incidenten sneller ter plekke kunnen zijn.

De invoering van ERTMS loopt wel vertraging op, meldde staatssecretaris Heijnen van Infrastructuur maandag. Dat komt onder andere door personeelstekort en problemen bij leveranciers. De verwachte afronding van de invoering wordt nu pas na 2050 verwacht, eerder was dat 2040.

ProRail noemt de vertraging niet erg. „Het is niet zo dat het systeem dat we nu hebben niet voldoet, het systeem nu is veilig. We zullen niet met een systeem blijven rijden als het aan vervanging toe is.” ProRail heeft van het Rijk de opdracht gekregen om na te gaan of het systeem toch niet sneller ingevoerd kan worden. Het is nog niet duidelijk wanneer hier meer over bekend is.